Naar inhoud springen

Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/166

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
144
144
Geld.Pecunia.Gelijckheyt, &c.

de Geylheydt verwecken en voort drijven. Men leeſt oock in de Magiſche Schrijvers, als mede by Dioſcoridem en Plinium, dat, ſoo men de beck van een Land-Cocodril, die van eenige Scincus geheeten wort, en de voeten in witten Wijn leyt en daer van drinckt, dat het den Menſch dapper totte Geylheyt ſal ontſteecken.
Zy liefkooſt en hout een Patrijs of Veldhoen: Want daer is geen dingh bequaemer noch dat meer paſt, om de ongemaetighde Welluſt en ongetoomde Geylheyt te vertoonen, als de Patrijs, diewelcke wel dickwijls van ſulcken raſernie, in ’t by een komen, is aengehitſt, en door ſoodaenige ongemanierde Geylheyt ontſteken, dat het Manneken dickwijls de eyren breeckt, die ’t Wijfjen broet, weſende daer door in ’t broeden verhindert en verlet om ſich daer mede te paeren.

Pecunia. Geld.

EEn Vrouwe in ’t geel gekleet, van wit en taneyt te ſaemen, zijnde ſchoon op ’t hoofd gehult, waer op een Nacht-uyl ſtaet, houdende in de hand eenige ſtempelen, haemers of ſchroeven, zijnde werckgereetſchappen om te munten.
De verwe van ’t kleed bediet de verſcheydentheyt van ’t Geld, ’t welck men van Goud, Silver, Koper en andere metallen ſlaet, en de schroeven, ſtempels en haemers zijn wercktuygen, waer mede ’t Geld geſlagen wort.
De Nachtuyl was by den Griecken, voor Geld, uytgedruckt. Waerover om den Athenienſen danckbaerheyt te bewijſen, die dit Dier in haer Wapen voerden, ſoo ſloegen de Griecken deſen Nachtuyl op haere penningen, gelijck Plutarchus in ’t leven van Liſander gedenckt.
Noch druckten zy op het Geld eenen Vleermuys, en dat door de ſonderlinge looſheyt van den knecht Gilippus te Athenen, als Plutarchus verhaelt. Want alſoo Gilippus laſt hadde eenigh Geld nae Lacedemon te ſenden, verberghde hy een groot deel van ’t ſelve onder ’t dack van ſijn Huys: ’t welck deſe knecht geſien hebbende, en aldaer een Wet was, dat geen knecht tot naedeel van ſijn eygen Meeſter mocht getuyghnis geven, ſoo komt hy voor ’t Recht, en ſeyt dat onder het Dack van ſijnen Meester, een ſeer groote hoop Vleermuyſen verborgen waeren. Het welcke van de ſchrandere Rechters verſtaen zijnde, gaven zy dieſelve penningen weder aen de Republique, prijſende de geeſtigheyt van deſen Dienaer, en naemden hier nae het Geld, in alle voorvallen, met den naem van Vleermuys.

* * *

Het woort Pecunia, waer van het gemunt Geld naemaels den naeme heeft verkregen, heeft haeren oorſprongh van Pecu, dat is van de Beeſten, alſo de Rijckdoom, by de Oude meeſt beſtont in de menichte van Beeſten: Maer als daer nae het Silver en Goud dapper in ſwangh gingh, heeftmen evenwel, om de lange gewoonte, den naem van Pecunia behouden: ’t welck als noch gemunt Geld bediet.

Vgualita. Gelijckheyt.

EEn Vrouwe die mette rechter hand een Weeghſchaele hout, en in de ſlincker een neſt met jonge Swaluwen, die de Moeder te eeten geeft.
Door de Weeghſchaele wort verſtaen de oprechte en waerachtige rechtvaerdigheyt, die een ygelijck geeft, dat hem toebehoort.
Door de Swaluwe in ’t neſt, als boven, verſtonden de Egyptenaers een Man, die aen ſijne kinders, in gelijcke deelen, ſijne erfniſſe uytdeelt, en te gelijck een Prince, die in ſijn onderhout van koſt, kleederen en eygene gemacklijckheden, niet wil boven andere uytſteken, maer die ſich met ſijne Burgeren wil gelijck ſtellen: Even als de Swaluwe doet, die nimmermeer, tweemael, ſijne Iongen de ſpijse toereyckt, aen wien hy dieſelve eens heeft uytgedeelt, maer onderhout die op eenderleye maniere.
Van deſe gelijckheyt is de Keyſer Hadrianus een ſeer groot lief hebber geweeſt, die in ſijne gemeene spijſe de maniere van Homerus wilde hebben onderhouden, als die aen niemant ſijne gewoonlijcke ſpijſe liet gebreck hebben. Iae hy beſtelde dickwijls, dat op ſijne taefel ſobere gemeene koſt ſoude worden geſtelt, en dat om alle oorſaecke wegh te nemen, aen die geene, diewelcke uyt hovaerdigheyt of anders met hem ter taefel

gingen,