Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/219

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
197
197
Heldrigheyt, Geſont weder. Salubrita, &c.

goet voorteecken houdende, ſoo gebruyckte hy de Slange, voor ſijn krijghswaepen en baniere. Een voorteecken niet alleene van ſijne twee overwinningen, die hy alreede hadde verworven, maer oock van de regieringe, die hy daer nae van ’t Hertoghdom Milanen verkreegh. En al dit ſelve ſeyt Petrarcha hadde hy gehoort, terwijlen hy te Bolognien ſtudeerde. Maer dit voegh ick daer by, hoe dat andere Schrijvers voortkomen met verſierde Helmen, brengende verſcheyden oorſaecken, waerom de Marckgraeven een Slange tot haer Wapen of Devijs voeren. Maer men behoort niemant beter te geloven als Petrarcha, die dit weynigh Iaeren, nae dat dit is gebeurt, in dieſelve plaetſe, daer ’t geschiet is, verſtaen heeft. De Ionghlingh dan die uyt der Slangen mond komt, is de Ionghelingh Azon, diewelcke vry raeckt van den beet der Slange. Doch laet ons tot de beeldeniſſe keeren. De Scepter met een oogh daer op, met het uytſteecken van den arm en de rechter hand, is ſonder eenige verklaeringe een teycken van Heerſchappye, gelijck veele ſchrijven, doch inſonderheyt Pythagoras, diewelcke onder de verborgene beeldeniſſe ſijne Philoſophie uytdruckelijck den Koninck Oſiris vertoont, een Heer met een Oogh en een Scepter, die van veelen genaemt is Veel-oogh, gelijck Plutarchus van Oſiris en Iſis verhaelt. Welcke beeldeniſſe wy konnen totte Heerſchappye paſſen, want een Heere om ſijnen Scepter of Rijcksſtaf wel te beſtieren, moet wacker zijn en over al een oogh in ’t ſeyl houden.

Salubrita o purita del aria. Heldrigheyt, Geſont weder. Van den Heere Giov. Zaratino Caſtellini.

EEn Vrouwe van een lieflijck en ſchoon opſicht in ’t goud gekleet, houdende in d’eene hand een Duyfken, en d’ander om hoogh, komende de Wind Zephyrus door de Wolcken dringen, met een letterrolle, waer op staet: Spirat levis aura Favoni, dat is, daer blaest de ſoete Weſte wind; ter ſyden heeftſe een Adelaer.
 Met een lieflijk en ſchoon opſicht iſſe gemaeckt, zijnde het voornaemſte teycken van geſondheydt of ſuyveringe der locht.
 Zy heeft een gouden kleedt, want Aurum, het Goud, komt van Aura, de Locht, gelijck Iſidorus ſeyt. Want dat blinckt ſoo veel te meer, als het door de locht wordt geſlagen: en hoe ’t ſelve ſuyverder is, ſoo veel te vermaecklijcker en heylſaemer is het. Waer van het Goud een ſinteycken is in deſe beeldniſſe, want dat is boven alle metallen, het alderſuyverſte, vermaecklijckſte, geſondſte en van een verſterckende kracht, gelijck B. Anglicus ſeyt. Alſoo heeft oock een gematighde ſuyvere en verſterckende locht, de kracht van ’t goud.
 Zy houdt met d’eene hand een Duyve, want Pierius ſeyt, dat dieſelve een beeldniſſe van de Locht is, en in tijde van Peſt en beſmettinghe, ſoo waeren die geene die alleen Duyven vlees aeten, noyt met eenige beſmettinghe aengetaſt, en ’t was in ’t gebruyck, als wanneer de Peſte den Menſchen begoſt te overvallen, dat dan den Koninghen geen ander vlees wierde verſchaft, als Duyve vlees. Al hoe wel Diod. Siculus verhaelt, dat de ſpijſe deſer Koninghen alleene was Kalfs- en Ganſſe vlees.
 De Weſte wind die zy om hoogh hout, wordt haer gegeven, om dat eenige ſeggen, dat de Winden haeren oorſprongh uyte locht nemen, gelijck Iſidorus ſeyt, en de locht wort geſuyvert door de gemaetighde en lieflijcke Winden, gelijckſe door de quaedaerdige en ongemaetighde wordt bedorven. Want de Zuydewind kan een Zuygewind worden geſeyt, en om datſe het Waeter nae haer treckt, ſoo maecktſe de locht dick, zy voet en verſamelt de Wolcken, en wort van de Griecken Nothus genaemt, om datſe de locht verderft: Waer uyt dan Peſt en andere kranckheden, die door de ongetempertheyt van den regen of uyt de groote drooghte worden veroorſaeckt, voortkomen, die terwijlen de Zuyde wind geduyrt, in veele Landen wordt over geblaeſen. Maer als de Weſte wind waeyt, die een aenbrenghſter is van ’t leven, ſoo verdrijftſe de Peſte, ſuyvert de locht, en verſtroyt de wolcken; gelijcke kracht heeft oock de Noorde wind, maer

Bb 3 vy