dat eenige meenen van Imbre, dat is van den ſlaghregen, want de oude Griecken geloofden, dat Vmbria was behouden gebleven voor den ſtortregen der algemeene Sondvloet. ’t Welck een loſſe fabel is die de H. Schrift wederſpreeckt: Doch andere ſeggen beter, dat Vmbria heerkomt van Vmbra, dat is van de ſchaduwe, overmits dit Landſchap ſchadu-achtigh is door de hooghte en naegelegentheyt van de Apeninſche bergen. Ten laeſten is oock een deel daer van genaemt, het Hertoghdom van Spoleta, welcke naeme, als Blondus verhaelt, zy heeft van Longinus de eerſte Exarch of Stadhouder van Italien. Ick heb geſeyt een deel, want ick verſtae te beſchrijven Vmbria nae de ſtellinge van de ſeer oude ſchrijvers, waer onder oock zijn begrepen de Vmbri Sabini.
Oud en op ſijn antics is zy gekleet, om dat de Vmbri, de alderoudste Volcken van Italien zijn, gelijck Plinius ſeyt in ’t iii boex xiv cap. alleen om haere groote oudheyt te vertoonen. Alhoewel de Griecken ſeer fabelachtigh daer van geloofden, gelijck boven is geſeyt.
Zy heeft een Helm op ’t hoofd, om dat de Vmbri ſeer machtigh en verſchricklijck in de waepenen waeren, en gelijck Livius verhaelt, ſoo dreyghdenſe Romen, alhoewel het triumpheerde. Boterus beveſtight dit ſelve mede, dat de Vmbri, de ſtrijtbaerſte Volckeren van gantſch Italien zijn. Dit getuygen mede Virgilius en Silius Italicus. Hier uyt was Q. Sertorius geboren, als Suidas ſeyt, een Hooftman niet min geleert als in den Krijgh uytnemende en wel eervaeren; behalven groote menichte oude en nieuwe Krijghs-Overſten die wy naelaeten.
Zy ſtaet midden tuſſchen de bergen, om twee redenen. D’eerste, om dat het natuyrlijck is dat de bergen hier een ſchaduwe maecken daerſe boven uytſteeckt, daerom is dat deel des lichaems beſchaduwt, waer van het oock Vmbria genaemt is. De tweede reeden is om uyt te drucken dat deſe Provintie is midden in Italien, en dat dieſelve geheel met de Apenijnſche bergen omſet is, ſtaende daer midden in, ſoo dat Vmbria, Vmbilico of Navel van Italien geheeten wordt, gelijck Varro, Plinius en andere verhaelen, ’t welck oock F. Mauro beveſtight in ’t leven van S. Franciſcus.
Zy hout metter rechter hand een uytblinckende Tempel, want in Vmbria zijn twee groote hoofden van de Religie, de grootſte, dieder in de Werlt geweeſt zijn; d’eene daer van was de groote Vaeder Benedictus van Norcia, waer onder kampten 30 andere Religien, en zijn van dees Klooſterlevens ordre voortgekomen 60 Pauſſen, en veele Ooſterſche en Weſterſche Keyſers, Hertogen, Princen, Graven, Keyſerinnen, Hertoginnen en andere doorluchtige Vrouwen, door de eedelheyt en haer heyligh leven vermaert. Het tweede hoofd was Franciſcus, ſtichter van de Minre-broeders, Capucinen, Obſervanten, Conventualen, Koordedraegers en veele andere die daer leven onder den regel en beſcherminge van S. Franciſcus, die God, door de verdienſten van deſen grooten Heyligh, door Chriſtenrijck geheel verſpreyt. Ick ſal naelaeten te ſeggen van S. Clara, ’t hoofd van ontallijcke Ionghvrouwen, die in boeyen en banden den hoogen God hebben gedient. En dat Vmbria van ouds vol Godſdienſt is geweest, getuyght Propertius.
Neffens haer wort het ſchricklijck ſtorten van ’t waeter van ’t Lac Velino geſtelt, als nu geheeten Pié di Luco, als een ſaecke niet alleen in dit Landſchap aenmercklijck, maer oock door geheel Italien: want daer is ſulcken grooten overvloet van waeter, en ſulcken ſteylte waer van het geweldelijck af valt, dat de ſlagh en ’t geraes des waeters, voor die ’t hoort, een weerſlagh maeckt wel van 10 mijlen weeghs, gevende den aenſienders ſchrick en verwonderinge, en door de geſtadige oplichtinge der dampen, die door de groote waeterſtortinge worden veroorſaeckt, maeckt het een weerſlagh aen de ſtraelen der Sonne, waer uyt dan een Regenboge gemaeckt wordt, die van den Latinen Iris is genaemt. Waer over Plinius in ’t 2 boex 62 cap. aldus ſeyt, In ’t Lac van Velin ſietmen alle dage den Regenboge. Want als by ons de Regenboge geſien wort, dan bediet het gemeenlijck regen: maer dit kan in deſen ſin niet werden genomen, alſoo dit wat beſonders is, en men ſiet die niet als by dage, wanneer het een ſchoone dagh is, en dat de Sonne met haere ſtraelen, dat deel kan beſchijnen alwaer de grootſte lichtinge van de dampen en de krachtighſte ſlagh van ’t waeter is. En om deſe oorſaeck iſſe niet alleen aenmercklijck,
Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/264
Deze pagina is proefgelezen
242
242
Vmbria.
lijck,
