Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/343

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
 
321
October. November. December. Ianuarius.

Deſe Maend was Domitianus geheeten, nae den Keyſer Domitianus, maer is door ’t beſluyt van den Raed, om verſcheyden oorſaecken rechtvaerdelijck uytgeſchrabt, gelijck zy oock tyrannighlijck van hem waeren bedrogen: en behielde doen deſe Maend de oude naem van October, als de achtſte Maend in ordre.

Lijfverwigh is hy gekleet, om dat de Sonne daelende nae den Winter ſtilſtand, de planten beginnen dor, en de blaederen roſachtigh te worden.

Mette Scorpioen wort hy geſchildert, om dat de Sonne ſich, in deſe Maend, in dat teyken bevindt: zijnde alſoo genoemt nae de beeldeniſſe van de ſterre en van haere werckingen, diewelcke zy voortbrenght. Want, gelijck de Scorpioen met zijn venijn doodelijck quetſt, ten zy datmen terſtont daer tegens doende is, alſoo brenght oock de Sonne, terwijl zy in dit teycken is, door de ongeſtadigheyt van den tijd, veel gevaerlijcke ſieckten aen. Waer over Hippocrates in zijne grondregulen ſeght, dat de ongelijckheyt van den tijd, kranckheeden voortbrenght, inſonderheit wanneer’t op dien ſelven dagh, dan heet en dan kout is, ’t welck ſeer dickwijls in den Herfſt gebeurt.

Het korfken met vruchten, bediet, ’t geene deſe Maend voortbrenght.


November. 9.


EEn Ionghlingh gekleet als de blaeders zijn wanneer zy van de boomen vallen. Hy ſal gevleugelt zijn, hebbende ’t hoofd met een Olijftack, daer de vruchten noch aen hangen, omwoelt, in de rechter hand ſal hy het teycken van Sagittarius of de Schutter hebben, houdende in de ſlincker een korfken met Raepen, Radijs en andere vruchten, die deſe Maend voortbrenght.

Het teycken van Sagittarius bediet dat de Sonne in deſe Maend in dat teycken is, dragende den naeme ſoo wel van deſe ſterre als van de werckinge, die zy voortbrenght, om dat de Hemel in deſe tijd, den hagel, regen en blixem laet nedervallen, ’t welck oock geen kleyne ſchrick aenbrenght. In deſe Maend wort oock de Iacht ſeer geoeffent, ’t welck oock door den Schutters geschiet.

D’Olijf is een vrucht van deſe Maend, waer in dieſelve, rijp zijnde, geſaemelt wort om oly en ſap uyt te perſſen, ’t welck is noodigh tot ’s Menſchen leven.

Zy wort November geheeten, zijnde de negenſte in de ordre, ende December de tiende.


December. 10.

EEn Iongelingh die ſeer vreeſlijck ſiet, gelijck oock de twee volgende Maenden, weſende in ’t ſwart gekleet en gevleugelt, houdende in de rechter hand het teycken van Capricornus of den Steenbock, en in de ſlincker een ſchaele vol tartuffi of paddeſtoelen.

Schricklijck en in ’t ſwart wort hy gemaelt, om dat het Aerdrijck in deſe Maend van al haer cieraet berooft is, en hierom is hy ſonder krans.

De Steenbock voert deſe Maend, om dat de Sonne deſe Maend het teycken van Capricornus paſſeert, en gelijck dit Dier ſich onthout op ſpitſen en hooge bergen, alſoo is de Sonne in deſe Maend in den hoogſten graed tegen ’t Zuyden.

De tartuffi zijn in deſe Maend beſt, en worden dan oock meeſt gevonden.


Ianuarius. 11.


EEn gevleugelt Iongman in ’t wit gekleet, die met beyde handen het teycken van Aquarius of den Waeterman hout.

Deſe Maend en de tweede hier nae, die zijn van Romulus door Numa Pompilius by ’t Iaer gevoeght, en nae Janus Ianuarius geheeten, om dat gelijck Ianus tweehoofdigh was, ſoo ſiet oock dese Maend, als met een hoofd, nae ’t geen dat voorby is, en met het ander, ſiet hy het begin van ’t geene toekomende is, gelijck de nieuwe Schrijvers verhaelen.

Dat hy in ’t wit gekleet is, geſchiet, om dat het Aerdrijck gemeenlijck, in deſe Maend, met ſneeu bedeckt is, ſchilderende ’t geheele Land met eenderleye verwe.

Hy hout den Aquarius of Waeterman met beyde handen, om dat de Son alsdan door dat teycken loopt, doende door den regen en ſneeu, het waeter overvloeyen.

* * *

Ianus is oock geweeſt een Koningh in Italien,

S ſ lien,