Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/37

15

15

Kindsaenneminge. Adottione.

natuyrlijcken ſoone Britannicum in een bloeyend en friſch ouder, doch was mette vallende ſieckte gequelt; en volgens de natuyre, gelijck Suetonius verhaelt, ſoo quam deſen de regeeringe toe, doch hy liet mede na hem Nero, als een aengenomen ſone, en overſulx quam hem mede, na burgerlijcke reden, een deel van ’t Rijck toe; maer deſe om ’t ſelve alleen in ſekerheyt te beſitten, kreeg een tovereſſe, die Britannico een vijge koockte van ſprinckhaenen, waer van hy onverſiens de vallende ſieckte kreeg, datter de dood nae volgde. De Romeinen ſchreven de Adoptie meer machts als haer toe quam, ſulx dat de aengenomene ſijn eygen bloedverwantſchap verliet, en maeckten bloetvriendſchap mette kinderen, van die haer hadden aengenomen. De Keyſer Claudius deſſelfden daegs als hy Nero tot een ſoone aennam, ſo maeckte hy hem oock tot ſijn ſchoon-ſoone of dochters man, gelijck Dion verhaelt, doch hy dede eerſt ſijn dochter Claudia aennemen in’t geſlachte van de Octaviis, om dat het niet ſoude ſchijnen, dat hy den Broeder aen de Suſter ten houwelijck hadde uytgegeven. Corn. Spinter Roomſch Burgemeeſter ſocht ſynen ſoone in de vergaderinge van de Overprieſters te hebben, die van haer geſlacht waren, maer door dien Fauſtus, de ſoon van Sylla, oock weſende van ’t geſlacht van de Cornelien, in dieſelfde vergaederinge was, en alſoo de wet niet toe liet, datter twee van een huys in waeren, ſoo dede hy ſijnen ſoon aennemen, in het geſlacht van de Manlii Torquati: En in deſer voegen wierden wel de woorden van de wet gevolgt, maer de kracht deſſelven wierde ontbonden. De Adoptie word een ſtatige vrouwe gemaelt, want ſoo men de natuyre wil naebootſen, ſoo kan een minderjaerige niemand aennemen, die ouder is als hy ſelve. Euripides houd in ſijn Menalippe voor geck, die geene kinderen hebbende, vreemde in huys halen, ſeggende, hy bekenne vry geck te weſen, die by gebreck van kinderen vreemde te huys haelt, want als de Goden hen weygeren kinderen te teelen, ſoo behoorden zy dat ſelve lijdſaem te dragen, en den Goden niet te beſchuldigen. Hier tegens is Democritus van gevoelen, dat een vermogend man, een ſoon van eenig vriend behoorde aen te nemen, om dat hy die nae ſijn wenſch kan krijgen, maer iemant die kinderen geteelt heeft, dieſelve moetſe behouden, ſoo alſe zijn, ſchoon zy oock boos en ondeugende waeren. Maer de aennemer kan uyt veele goeden den gemanierſten en deughdſaemsten verkieſen. Waer over Petrarcha in ſijne t’ſamenſprekinge ſeyt, de aenneminge is een dienſtmaegd van de natuyre, deſe is edelder, maer die voorſichtiger; deſe werckt ſonder raed des teelders op lock wel raeck wel, maer die gaet met een vaſt oordeel des aennemers. De Keyſer Severus, roemde dat hy naeliet twee ſoonen Antonini, d’eene Baſſianus en d’ander Geta, beyde van hem geteelt, en dat hy hier in geluckiger was als Antoninus Pius, die twee aengenomene ſoonen naeliet, Verus en M. Antoninus. Maer de vaderlijcke liefde verblinde, en de hoope bedroog hem, want nae ſijn dood was Baſſianus genaemt Caracalla, een ſeer bloetdorſtig menſch, hy doode Getam ſijnen broeder met veele Raedsheeren, en wilde oock ommebrengen de moeder van Geta, om dat zy den dood haeres ſoons beweende: Doch van haere ſchoonheyd overwonnen zijnde, nam haer tot ſijn vrouwe, hoewel datſe ſijn ſtiefmoeder was, ſonder de gedachteniſſe ſijns vaders aen te ſien. Geta was oock in ſijn leven van wreede manieren, onkuysch, gulſig, en des broeders laſteren navolgende, gelijck in Dion te ſien is, alwaer hy ſeyt, deſe Severi ſoons Baſſianus en Geta, zijnde uyt de tucht hares meeſters Plautiani, vingen aen, alles na haer welgevallen te doen, de vrouwen oneerlijck te handelen, de jongens te ſchenden, met onrecht geld te verſamelen, ſich met ſchermers en wagenaers te vergeſellen, en malkanders ondeugdlijcke voetſtappen nae te treden. Hier over ſeyde Spartianus dat ſchier geen groot man, goede en nutte kinderen, die hem gelijck waeren, hadde nagelaten; en dat het veel beter ware geweeſt, dat eenige ſonder kinderen waren geſtorven; en dit ſeyd hy niet alleen, ten aenſien van de natuyrlijcke vaders, maer oock van de vaders der aenneminge, als van Auguſtus die Tiberium, en van Trajanus die Adrianum naeliet: Veel beter ſoudemen dit na Tiberius, van Claudius geſeyt hebben, diewelcke Nero tot een kind aennam, twee booſe en ſchandige Keyſers geworden zijnde door aenneminge. Ten welcken aenſien Adrianus ſeer goed was, een kloeckmoedig, dapper krijgsman, die ſeer veele overwinningen verkreeg. De Adoptie die Auguſtus dede aen Tiberium, daer toe wierde hy gedrongen, ſoo

door ’t