oefninge met groot opmercken geſchiet, als weſende nu in de volmaecktheydt, waer door hy ſaecken van gewichte manlijck kan oefnen.
Door de verſcheydentheyt van de verwen des kleeds, wort de verſcheydenheyt van de Oefningen vertoont, en door de naeckte armen de vaerdigheyt en gauwigheyt by de oefninge.
Het uyrwerck op ’t hoofd bediet, dat, gelijck door de oefninge van de verſcheidentheyt der raeders, de tijd en uren worden onderſcheyden, dat oock alſoo onſe oefninge der ſinnen, in ons te wege brenght, dat wy ons verſtand konnen leyden om het waerachtige te konnen onderſcheyden en te kennen, ’t welck ſoo wy ’t niet koſten doen, ſoo ſoude de luſt die de Menſch totte Wijsheyt heeft, te vergeefs zijn; gelijck Dantes verhaelt. Waer van ſeecker Dichter deſe dichten daer van heeft ingeſtelt:
- In des Werrelts beſigheeden,
Als de Mensch wil zijn in vreeden,
Heerſcht de oefningh in ’t gemoed:
Daer meed’ hy ten Hemel oopen,
Komt van d’aerd nae God geloopen,
En ſchouwt daer het hooghſte goed.
- In des Werrelts beſigheeden,
De goude Circkel die hy in de rechter hand heeft, bediet de volkomentheyt, weſende onder de Mathematica of Wiskonſte de beeldniſſe en de forme volmaekt, gelijck mede de ſtoffe is, te weten het goud, onder de andere metallen: Waer over deſe Circkel met reeden geſtelt wort in de hand van de Exercitie of oefningh, om dat zy alle dingen totte hooghſte volmaecktheyt brenght.
De Rolle in de ſlincker hand met het woord Enciclopædia, bediet den omloop van alle Wetenſchappen, ſulx dat de Oefninge ſoo wel van de konſten als van de wapenen, gelijck wy in ’t bewijs van de rechter ſijde hebben geſtelt, te kennen geeft, dat ſoo wel d’eene, als d’ander, den Menſche vermaert en onſterflijck maecken.
Aen ’t gordel draeght hy een Pater noster, om de geeſtlijcke Oefningen uyt te drucken, diewelcke, al is ’t datſe veelderleye zijn, ſoo nemen wy nochtans een voor alle, ſulx dat ons de oefninge leyt op den wegh en plaetſe van onſe behoudinge, want het leven der Menſchen beſtaet in den Godsdienſt, gelijck de H. Schriftuyre ſeyt.
Hy houd aen yder voet een vleugel en geen twee, om te vertoonen, datmen de Oefninge in zijne behoorlijcke maete moet gebruycken, en niet al te geweldigh, op datmen daer uyt, groote nuttigheyt magh trecken: Want gelijck de leedigheyt den Menſche traegh en luy maeckt, en dat al te groote forſe of geweld des gemoeds het licchaem te gelijck verſwackt, alſoo maeckt daer en tegen de oefninge, die gematight is, ſterck en geſont, gelijck Arnold. de Villa Nova ſeyt: De gematichde Oefninge maeckt geſont, bewaert en verſterckt de natuyrlijcke hette. Aristot. ſeght, de Oefninge is oorſaecke van de geſontheyt, en dat in der waerheyt.
De verſcheydenheyt van ’t Boeretuygh, dat ter ſlincker hand leyt, glat en niet beroeſt zijnde, vertoont de oefninge en de arbeyt, die met deſe inſtrumenten gedaen wort, in ’t bearbeyden en beploegen van ’t Land en van de planten: door welcke oefninge het leven des Menſchen wort te ſaemen gevoeght. Waer over Salomon ſeght: Wie zijn land bouwt, ſal met brood verſadight worden. Men ſoude veele dingen over dit eedele voorwerp konnen by brengen, maer alſoo dit ſeer veele in ſich bevat, willen wy, om geene verwarringe daer in te mengen, ’t ſelve andere laeten doen, ons vernoegende dat wy de voornaemſte hebben aengeweſen.
Conversatione. Ommegangh.
EEn Man, maer jong, vrolijck en lachende, met een ſchijnbaere prachtigheyt, wiens kleed ſal groen weſen, hebbende ’t hoofd met een Lauwerkrans omwoelt, houdende in de ſlincker hand het caduceum of de ſlangeſtaf Mercurii, maer in plaets van de Slangen, ſalder een Mirten-tack met ſeer ſchoone krullen omgeſlingert zijn, en eenen tack van Granaet-appels, alle beyde bloeyende: boven op den ſtaf, ſullen in plaets van de vleugeltjens, twee tongen ſtaen, hy ſal een weynigh gebogen zijn, ’t eene been wat achter uyt ſteeckende, als of hy iemand wilde eerbiedigheyt bewijſen, de rechter arm voor uyt ſteeckende, dieſelve open houdende als of hy iemant wilde omarmen en ontfangen. Houdende in de rechter hand een letterrol, alwaer op geschreven ſtaet Veh Soli, dat is: Wee! den Menſch, die alleen is.
