Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/422

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
400
 
Overſpel. Adulterio. Overvloed. Abondanza.

welgeſtelder van weeſen en leeden is, om de Minneluſt en ’t Overſpel te pleegen, als wel ander Ouder doet.

Hy wort ſittende afgebeeld, om dat de Leedigheyt, waer uyt dit meerendeels voort komt, hier van de oorſaecke is, zijnde dieſelve een baermoeder van de quaede gedachten. Waer door Tobias, in zijn bedde, dat is, in Leedigheyt leggende, door den heeten dreck, van een Swaluwe, is blind geworden, dat is, door de heete genegentheeden van de ongeoorloofde gedachten. En David is mede door de onmatigheyt derſelve in Overſpel gevallen. 2 Regum 2 cap.

Hy wort vet gemaelt, om dat de Leedigheyt de Braſſerie tot haer ſuſter heeft, doende gelijcke werckinge als de Leedigheyt. Waer over oock Ezechiel ſeyt, de Braſſerie en Leedigheyt zijn geſuſters, diewelcke gelijck twee houten het vier der Onkuysheyt ontſteecken. Welcke ſpreucke het Overſpel bediet, begrepen zijnde onder het geſlachte van geylheyt. Het middel dan, waer door wy deſe grove ſonde mogen vermijden, is, dat wy met alle vaerdigheyt, in alle eedele en deugdlijcke wercken beſigh zijn, en de quaede gedachten, die ons ſouden mogen voorkomen, van ons afdrijven, zijnde dieſelve niet alleene ſchadelijck aen ’t lichaem, maer oock, ’t welck meeſt weeght, aen de ziele. En hierom behooren wy te volgen de ſchoone leeringen van Auguſtinus, alwaer hy ſeyt, Wilt uwen buyck niet boven de noodruft overlaſten, want het overtollige is een oorſproncklijcke oorſaecke van deſe ſonde, en dit weet een yder, dat ſonder ſtoffe geen dingh wort voortgebracht.

Hy houd de Murena mette Slange vereenight, in de rechter hand, om dat het ſchijnt dat Baſilius in de uytlegginge van ’t Overſpel, den Overſpeelders waerſchouwt, dat zy ſich ſouden wachten, deſe Dieren gelijck te zijn, overmits het ſchijnt dat deſe verſaeminge van de Adderſlange en de Murene een ſeecker Overſpel is, van de natuyre. En dit is ’t geene de Egyptenaers, hier door hebben willen te kennen geven.

De goude gebroken opene Trouwringh, als geſeyt is, bediet niet anders, dan dat ſelf de H. Wet, het Houwlijck, en de Trouwe, dieder behoort tuſſchen Man en Vrouw te weſen, geſchent en gebroken is. En hierom is deſe ſonde ſeer ſchandigh, om datſe tegens de trouwbeloften ſtrijd, die door den ringh wort uytgedruckt: en zy wort oock aen die Vinger geſteecken, die een Ader heeft, die nae ’t herte loopt, vertoonende dat de Trouwe komt uyt het alderbemindſte deel van ’t lichaem, ’t welck het hert is, ſich verpandende door de onderhoudinge van de beloofde trouwe. Daerom ſoo konnen alle andere miſgrepen verbetert worden, maer deſe nimmermeer; gelijck Q. Curtius in ’t leven van Alexander de Groote verhaelt, te weten, dat deſe trouwloosheyt door geene verdienſten kan worden verſacht.


Abondanza. Overvloed.

Een bevallijcke Vrouwe, hebbende een krans om ’t voorhoofd, die met verſcheiden ſchoone bloemen is geciert, in ’t groen gekleet en met goud geborduyrt, mette rechter hand houd zy een Overvloets-hooren vol vruchten, Druyven, Olyven, en verſcheyden andere, in de ſlincker arm een boſſel met Kooren-ayren, Geerſſe, Rijs, Erten en andere diergelijcke: Waer van men ſiet veele ayren op der aerde vallen, die hier en daer geſtroeyt leggen.

Schoon en bevalligh iſſe gemaelt, om dat

Over-