Domitianus maelt de Vittoria aldus af.
EEn gevleugelde Vrouwe, ſettende d’eene voet op een Helm, ſchrijvende in een ſchild, dat aen een boom gehangen is, en van d’ander ſijde van den boom is het met een Trophé geciert, en een ſittende Vrouwe, diewelcke d’eene hand onder de wange heeft, zijnde treurigh in ’t aengeſicht.
Deſe Medaglie is ter eeren van Domitianus geſlagen, als hy Duytslant hadde ingenomen.
Prospettiva. Deurſichtigheyt.
EEn Vrouw van een ſchoon en bevalligh opſicht, hebbende aen den hals een gulden keeten, alwaer een Menſchen oogh aenhanght, houdende in de rechter hand een Paſſer, Liniael, Quadrant en een Pasloot, met een Spiegel, en in de ſlincker twee boecken, alwaer op het eene geſchreven is Ptolamæus, en op ’t ander Vitellio, het kleed ſal van de voeten af duyſter weſen, en van langer hand, ſal het allenskens lichter worden, alſoo dat het hoofd het alderlichſte zy.
De Perſpective is van de Griecken Optica van ’t geſicht geheeten, als een eedele wetenſchap van ’t geſicht, gegrondveſt weſende op wiskonſtige en natuyrlijcke bewijsreedenen; handelende van de natuyre en eygenſchap van ’t licht en de ſienlijcke mogentheyt, waer van wy in ’t Menſchlijcke leven, en in de algemeenheyt van alle dingen, geen heerlijcker noch wonderbaerlijcker hebben. De Perſpective dan, gelijck geſeyt, is ſeer luſtigh en vermaecklijck, en daerom wort de Vrouwe oock ſchoon en bevallig afgebeeld. De keeten met het oogh daer aen, bediet, datſe van ’t geſichte hare benaeminge heeft, als die gene, die over de ſienlijcke gedaenten en ſichtlijcke handelinge geheel geſtelt is.
Door de inſtrumenten wort haere aert, gelegentheyt, en werckinge uytgedruckt.
In de Spiegel geven de rechte beeldniſſen haeren weerſlagh, en om dat deſe konſt van’t rechte licht en van de weerſlagh haer dienen, ſoo ſietmen daer in een ſeer ſchoone verwonderinge, en daerom is de Spiegel hier geſtelt. En om dat deſe wetenſchap bewaert wort in de ſchriften van vermaerde Mannen, ſoo is hier by gedaen het werck van twee Schrijvers, diewelcke, om datſe daer van ſeer treffelijck geſchreven hebben, ſoo zijn dieſelve hier door ſeer vermaert, zijnde deſe konſt door haer ſeer gevordert en aen den dagh gekomen.
De verwen van ’t kleed, van ’t duyſter nae’t licht oprijſende, zijn om te bewijſen dat de wercken van de Perſpective gemaeckt worden door de klaerigheyt van ’t licht, en door de duyſterheyt van de ſchaduwe, doch met een ſeeckere dalinge of verſchietinge, nae de diſtantie of wijde, en de reflexie of weerſlagh. En men magh in der waerheyd God dancken, dat in de voorgaende, ſoo wel als in deſe eeuwe, geen Mannen ontbroken hebben, diewelcke in alle konſten en wetenſchappen, als mede in deſe konſt van Perſpective doorluchtigh geweeſt zijn: onder welcke is M. Giovan. Alberti dal Borgo, diewelcke, in wat achtinge men hem behoort te houden, betonen zijne vermaerde wercken, en inſonderheyt zijne ſchilderie die hy gemaeckt heeft in de Saele van ’t nieuwe Paleys in Vaticano, geheeten Clementina, in de maetſchappie van M. Cherubin zijnen rechten broeder, niet min door de Natuyre, als in gelijckheyt van de konſt, uytſteeckende.
Prospettiva.
EEn Vrouwe die in beyde handen een Perſpective houd, hebbende een Quadrant, Paſſer en andere inſtrumenten, die tot deſe konſt noodigh zijn, voor hare voeten. Deſe behoeft geen breeder verklaeringe, aengeſien daer van boven breeder geſproken is.
Pellegrinaggio. Pelgrimſchap.
EEn Man in de kleedinge van een Pelgrim, maer die’t halve hoofd geſchooren is, gelijck oock de baerd, hebbende van de rechter ſijde lange hoofdhayren, die hem over de ſchouderen hangen, inſgelijx mede de halve lange ruwe baerd, om de Egyptenaeren te volgen, diewelcke in deſer maniere de Pelgrimagie afbeelden.
En dat om deſe reeden, want Orivides uytgetrocken zijnde tegens de Giganten of Reuſen, hadde in thien Iaeren, nae dat hy uytlandigh was, altijd met groote naerſtigheyt zijnen baerd en hoofd geſtreelt, maer daer nae wederom in Egypten gekeert zijnde, liet hy ſich ſcheeren. De Egyptenaers
