ſmerte, die welcke doet, dat wy ons laeten voorſtaen eenige eere of goed in yemand te konnen ſien, die met ons van gelijcke aert en natuere is, en waer toe ons mogelijck dunckt, dat wy oock konnen geraecken: en deſe droef heyt komt daer van niet, dat hy die eere of dat goed niet heeft, maer om dat hy dat ſelve oock wil hebben, en hy heeftet niet.
Iong word zy geſchildert, om dat de Afgonſt meeſt in jonge luyden heerſcht, weſende alſdan ſtoutſt en kloeckmoedigſt.
De blonde en gekrulde hoofdhayren zijn de gedachten die de Afgonſtige jonge luyden totte eere prickelen.
Het groene beknopte kleed, bediet de hope om ’t geene te bekomen dat men begeert.
De naeckte armen en gevleugelde voeten, en het bewijs van ’t loopen, bedieden de vaerdigheyt en ſnelligheyt, iſſet niet om voorby te loopen, ten minſten om ſich, die met een loflijcke en deugdige aert geciert zijn, gelijck te ſtellen.
De ſpooren, daer van ſeyt Cavalcante in ſijne welſprekens konſt; de Afgonſt is een ſpoore, die dapper prickelt: en weckt niet alleen de quaedaerdige op nae anderer luyden goed en welvaeren, gelijck als de nijdige: maer zy drijft oock de goede en fraeye verſtanden voort, om te verkrijgen ’t geene zy in anderen ſien, dat haer ſoude mogen ontbreecken. Hierom ſeytmen, dat de afgonſtige deugd haer ſpooren heeft gegeven. Stimulos dedit aemula virtus.
Indulgentia. Aflaet, nae de uytbeeldinge van Antonius Pius.
EEn ſittende vrouwe met een stock in de ſlincker hand, die zy een weynig voor uyt ſteeckt, in de rechter hand houtſe een ſchotel, waer mede zy eenige dingen uytreyckt.
Zy hout den ſtock van haer af, want de Aflaet keert de hardigheyt der ſtraffe van haer af, en reyckt den ſchotel uyt door mildadigheyt, die zy doet als door een godlijcke mogentheyd.
Indulgentia van Severus.
Cibele word getoornt op ’t hoofd afgemaelt, ſtaende op eenen leeuw, houdende in de ſlincker hand een ſpieſſe, en mette rechter een blixem, die zy ſchijnt weg te willen werpen, en niemand te beſchadigen, mette letteren Indulgentia Auguſtorum.
Indulgentia Gordiani.
EEn vrouwe ſtaende tuſſchen een leeuw en ſtier, want de Aflaet betemt de dieren, en de wreede gemoederen. Of de Aflaet verſoet de hardigheyt.
Offesa. Aenrandinge, beſchadinge, ongelijck.
EEn lelijcke vrouwe, wiens kleed roeſtachtig ſal zijn, geheel met tongen en meſſen, houdende met beyde handen een roer, als of zy wilde ſchieten: op der aerde ſtaen twee honden, die een yſere vercken willen aenranden, ’t welck om ſich te verweeren tegen den aenval der honden, ſich als in een kloot geeft, en ſijn ſcherpe borſtels vertoont, waer op zy haere tanden bloedig bijten.
Aenrandinge of beſchadiginge is een onrechtvaerdig ſtuck, met voorweeten gedaen en met opſet, om den perſoon aen te randen, die daer door, tegens ſijnen wille, ſchade lijd. En Ariſtoteles verhaelt dat de beſchadiginge anders niet is, als om een ander, buyten ’t geene de wetten bepaelen, vrywilligh ongelijck te doen.
Daer zijn veele quetſingen, waer mede men, ſoo veele ’t recht aengaet, dat ſelve overtreet: maer wy verſtaen hier te ſpreken van ſoodaenige, die een ander beleedigen, ’t zy met woorden of wercken.
Zy word door een vrouwe afgebeeld, om eene te vertoonen, die eens anders eere quetſt, ’t welck boven al een ſaecke is van ſeer grooten gewichte.
Lelijck iſſe gemaelt, om datter geene lelijckheyt is, die daer by is te vergelijcken, alſoo zy doet tegen ’t geene dat recht en eerlijck is. Het roeſtige kleed druckt uyt, het quaed en ſchandelijck voornemen van den beſchadiger, dat den roeſt gelijck is, ’t welck over al, waer men ’t by leyt, ſchade doet, en andere dingen verteert.
De tongen en meſſen op ’t kleed, bedieden dat de laſteraer, niet alleene met woorden, maer oock metter daed beſchadight:
