ten Hemel gekeert, hebbende een Hert ter ſijden, dat waeter uyt een beecke komt drincken, nae ’t ſeggen van David in zijnen xlii Pſalm. Alwaer hy het verlangen van zijn ziele, nae God, by een dorſtigh Hert vergelijckt, dat na een klaere waeterfonteyn komt loopen.
De ſlincker hand voor de borſt en de rechter voor uyt, en ’t geſicht ten Hemel gekeert, is om te vertoonen, dat wy onſe wercken, oogen en hert, en alles wat wy vermogen, tot God ſullen keeren.
Desiderio. Verlangen.
EEn Vrouwe, die totten hals toe een kleed heeft van verſcheyden verwen, weſende gevleugelt, uyt wiens hert een flonckrende vlamme opgaet.
Het verlangen is een hertlijcke begeerte nae eenige ſaecke, die aen ’t verſtand voor goed wort opgedraegen, en daerom heeft ſodanige werckinge ſeer veele onvolmaektheyt: en zy wort aen ’t verſtand by de eerſte ſtoffe geleecken, waer van Ariſtoteles ſeght dat de forme of gedaente nae de modus of het maeckſel verlanght, gelijck de Vrouwe nae den Man, en dat met reeden: weſende de genegentheit begeerigh nae toekomende dingen, die wy noch niet hebben verkregen: Daerom wort het Verlangen onder de gedaente van een Vrouwe vertoont.
Men kan oock ſeggen, dat het Verlangen een geeſtlijcke beweginge van ’t gemoed is, die oock nimmermeer ruſt, ten zy ſaecke, dat het geene de treckinge of begeerte veroorſaekt, wort verkregen, en dieſelve ſwerft altijd rontom ’t geene ons ontbreeckt, en de begeerte verkregen hebbende, wort het Verlangen uytgebluſcht.
De Sluyer van veele verwen bediet, dat het voorwerp van het verlangen is het goede te beoogen, en gelijck daer veele ſoorten van goed gevonden werden, alſoo vindmen oock veelderleye ſlagh van Verlangen.
De vleugels bedieden de ſnelligheyt, die haeſtigh komt en wederom ras verdwijnt.
De vlam druckt uyt, dat het Verlangen een vlam is, die uyt het herte en uyt het gemoed komt, diewelcke, als droge ſtoffe zijnde, ſoo neemtſe terſtont aen, wat ſaecke men haer aenbiet, wanneerſe maer een ſchijn van ’t goede heeft.
Diletto. Vermaeck, Luſtigheyt.
EEn ſchoon Ionghman van ontrent ſeſtien Iaeren van een fraey opſicht, lachende en vrolijck, gekleet in ’t groen, met een cierſel van verſcheyden verwen, hebbende op ’t hoofd een Rooſekrans en andere welriekende bloemen, met een gulden keeten aen den hals, daer eens Menſchen tongh aen hanght, houdende in de ſlincker hand een Viole, die op zijn ſlincker ſijde ruſt, mette rechte hand ſal hy een ſtrijck-ſtock om hoogh houden, hebbende een Rapier aen zijn ſijde, ter aerden ſal een boeck leggen daer Ariſtoteles op geſchreven ſtaet, met een opgeſlaegen Muſijckboeck: Aen de ſlincker ſijde ſullen twee Duyfkens ſtaen, met ontſlagen wiecken, die met malkanderen trecke-becken.
’t Vermaeck nae de bepaelinge van D. Thomas is een ruſte of vernoeginge, die bekent wort uyt dingen die de Natuyre betaemlijck zijn. En Plato in zijn Reſpubl. of Land-beſtieringe, onderſcheyt dieſelve op driederleye maniere, gelijck hy oock onſe ziele in drie deelen afdeelt, te weeten in drie mogentheden, als in reedenweeghſter, toornige, en begeerlijcke, waer mede oock de drie manieren van leven over een komen, te weeten het wijſgierige, ſtaetgierige en geldgierige: dienende hem ’t geld alleen daer toe, om alles nae zijnen wille uyt te voeren. De eerſte oeffent ſich met oordeel, eervaerentheyt, wijsheyt, reeden en waerheyt. De tweede met macht, overwinninge en eere: de derde of de begeerlijcke, werckt met de vijf ſinnen des lichaems. En hier uyt ſpruyt het dat Xenophon in de daeden en ſpreucken van den Philoſooph Socrates, (aenwijſende den wegh van playſier of vermaeck) ſtelt de vijf ſinnen in ’t midden, als door de welcke men het vermaeck van alle dingen heeft, ſeggende: ten eerſten ſuldy letten, wat aengenaeme ſpijſe of dranck ghy ſout mogen vinden, die u door ’t geſicht, of door den reuck of door ’t gevoel behaeghlijck is: en door wiens welluſtigheedens gebruyck ghy het hooghſte vermaeck ſult genieten, hoe ghy alderſachſt ſult mogen ſlaepen, en alles ſonder moeyte of arbeyt uytvoeren. En Cicero ſeyt in de Tuſculaenſche vragen: ’t Vermaeck is een luſt, die door de geneughte van ’t oor heerkomt, het gemoed, door de andere ſinnen, verſoetende. Doch om deſe beeldeniſſe uyt te drucken, maecken wy een Ionghman van ſeſtien Iaeren, om dat de
