Tutela. Vooghdyſchap, Momberſchap.
EEn Vrouwe van bedaeght Ouder, in ’t root gekleedt, houdende in de ſlincker hand een Rekenboeck, waer op geſchreven is Computa, en daer boven op een Weeghſchaele. Van de ſlincker ſijde ſal een Haene ſtaen. En ’t beeld vertoont, als of het mette rechter hand een jongh kindeken, onder de ſlippe van haer kleed, wilde bedecken, dat ter aerden aen haere voeten ſlaept, en ter ſijden ſal een Hagediſſe ſtaen.
Daer is tweederleye ſlagh van Vooghdyſchap, d’eene algemeener als d’ander: die de Egyptenaers afmaelden, nae de maniere als die van Orus Apollo is beſchreven. D’ander was meer beſonder, en bekender aen de Rechtsgeleerde, die oock Servius bepaelt, en by Paulus verhaelt wort in de eerſte Wet, in ’t opſchrift de Tutelis in dig. als oock van Juſtiniaenus Parag. i. Inſtitut. De Vooghdyſchap is een macht of gebiet over een vry perſoon, als die van wegen zijne minderjaerigheyt, ſich niet kan beſchermen, en deſe is van de Burgerlijcke Wet gegeven en toegelaeten. En ofſe wel wort geſeyt, datſe van de Burgerlijcke Wet is gegeven en toe-gelaeten, niet te min iſſe oock van de Wet der Natuyre ingevoert, gelijck Cicero in zijne Officien of Plichten getuyght; en Juſtinianus ſeyt oock ’t ſelve tit. xx, i boeck.
Men maeltſe van middelbaer Ouder, want Ariſtoteles ſeyt in zijn Rhetorica, dat dees Ouder alle het goed heeft, dat van de Iongheyt en van de Ouderdom is afgeſcheyden, als mede van alle overtolligheyt en gebreken, dieder in d’andere Ouderdommen ſchuylen: Maer hier in ſchuylt het midden, en dat bequaem is alle laſten, dienſten en handlingen uyt te voeren.
Zy is in ’t root gekleet, om dat door deſe verwe, in de H. Schrift, de kracht van de Liefde wort aengemerckt, en die ſeer wel paſt by die geene, dieder ſorge draegen over de Weesjes.
Zy houd in de ſlincker hand een Boeck, waer op geſchreven is Computa, dat is, Rekent, en daer boven leggen de Weeghſchaelen, om uyt te drucken, dat een Vooghd verbonden is de goederen der Weeſen met alle gerechtigheyt te bedienen, en daer van te gelijck nauwe rekeninge te doen.
De Haene die zy aen haere ſijde heeft, betoont de wackerheyt, die die geene behooren te hebben, die deſe bedieninge aenvaerden.
Het bewijs, van dat zy ’t ſlapende kindeken met een ſlippe van haer kleed bedeckt, betoont de yver en de goede beſtieringe, die een Vooghd moet hebben.
De Hagediſſe aen haer ſijde, is, door het gemeen geroep, een bekent Dier, van de beſcherminge en Vooghdye, dieder geſeyt wort, dat dit Dier heeft over den Menſch, wanneer hy in ’t veld ſlaept.
Tutela. Vooghdyſchap, na de Medaglie van den Heere Giov. Zaratino Caſtellini.
ADolphus Occo, in eene Medaglie van Veſpesianus, die daer geſlaegen is, onder zijn derde Burgemeeſterſchap in ’t Iaer Chriſti 74, ſtelt den tijtel Tutela Auguſta, maer hy beſchrijftſe niet.
In eene Medaglie onder Nerva, in zijn tweede Burgemeeſterſchap in ’t Iaer Chriſti 97, wierde een Vrouwe met twee kinderkens uytgebeelt, die voor den Keyſer ſtonden, terwijl hy ſat, waer op ſtont Tutela Italiæ. In ’t derde Burgemeeſterſchap in ’t Iaer 98, ſtonter een beeldeniſſe met kinderen, en met den Keyſer Nerva; en in ’t ſelve Iaer een ander met verſcheiden kinderen, ſonder eenigh ander beeld. utela Italiæ Cos. iii. PPSC.
Italien en in ’t beſonder Romen, zijn lange tijd onder de Regieringe van den Keyſer Domitianus geplaeght geweeſt, met geſtadige roverie, doodſlagen en valſche ſpions: waer door dagelijx de ſchatkiſte van den Fiſcael, met onbehoorlijcke verbeurtmaeckingen en veroordeelen van machtige, rijcke en eedele perſonagien vermeerdert wierde, overſulx ondraeghlijck zijnde, wierde hy noch op ’t laeſte, als ’t ſelve wel verdient hebbende, vermoort. In zijne plaets is de Keyſer Nerva verkooren, diewelcke ſwoer, dat hy aen geenen Raedsheer, door zijn bevel, eenige geweldige dood ſoude laeten geſchieden, vergevende alle, die gebannen waren, en dempte de boosheyt der Spions, en dede, onder andere, Sura dooden, diewelcke onder ’t Philoſophiſch kleed den Spion, en te gelijck den Philoſooph naebootſte. Nerva gaf aen den armen Burgers een Veld, dat ſes hondert
