Pagina:Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants Cesare Ripa 1644.djvu/614

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
592
 
Weldaed. Beneficio.

Adelaer ſtaen, die een Haeſe hebbende gevangen, dieſelve in ſijn rechter klauwe houd, en geeftſe verſcheyden ſlagh van Vogelen te eeten.
 Iongh wort hy geſchildert, om dat de geheughniſſe van de ontfangene Weldaeden nimmermeer out behoort te weſen, gelijck Seneca ſeyt. Van ſonderlinge ſchoonheyt is hy gemaelt, om dat de Weldaed, boven alle andere dingen, onuytſpreecklijck aengenaem en yder behaeghlijck is. Vrolijck en lachende van geſichte is hy geſtelt, om dat iemant die een ander Weldaed doet, hy ſich oock alſoo moet vertoonen. Daerom bepaelt Auguſtinus de Weldaed aldus: Weldaed is een goedgunſtigh werck, mededeelende en vreughd ſcheppende door ’t uytdeelen, dat zy ſelver doet; gelijckmen oock ſoude konnen ſeggen, dat die de Weldaed ontfanght oock gelijcke vrolijckheyt en vriendlijckheyt behoort te bewijſen. ’t Is wel waer dat Weldaet geen Weldaet kan zijn, wanneermen booſe boeven en guyten Weldaet bewijſt, waer van wy wel veele ſouden konnen ſeggen: Maer wy ſullen ſwijgen, om die niet beſchaemt te maecken, die daer Weldaed doen aen die geene, die niet waerdigh zijn datſe in de Werrelt leven: En hier toe paſſen wy ’t geene Phocilides de Griexſche Poeet seyt:

Deelt ghy den booſen Weldaed mee,
’t Is of ghy ſaet wierpt in de Zee.

 Naeckt is hy gemaeckt, om dat de Weldaed niet alleene, van alle bedrogh, moet los en vry zijn, maer oock wijt van die afgeſcheyden, die onder ’t veinſen van datſe mild zijn, en aen andere Weldaed doen, meer teykens van ydele eere en eygenbaet, als haer ſuyver en oprecht gemoed vertoonen. Waer over Cicero in zijne Burgerplichten ſeyt, Daer zijn veele die niet mild van natuyren zijn, maer die door eenige eere worden aengedreven, op datſe veele dingen doen, waer door zy voor weldoenders mochten worden aengeſien, ’t welck meer uyt een grootsheyt, als uyt een goede wille ſchijnt voort te komen.
 Men ſoude oock konnen ſeggen, dat die de Weldaed ontfangt, dieſelve niet behoort te verbergen, maer dieſelve aen een yder te vertoonen, om dat dit een teycken is van danckbaerheyt, vermits de luyden dieſelve niet konnende vergelden mette wercken, behoorden ten minſten met woorden de Weldaed des gevers te prijſen.
 Het blauwe geſterde kleed, beteyckent de Hemel, waer uyt alle de Weldaeden en alle genaede, haere oorſprongh nemen, en daerom wort de ſtraele vertoont, die ſoodanigen ontwerp verlicht. Jacobus ſeyt in ’t i c. alle goede gaven komen van boven van den Vaeder der lichten. Perſius vertoont, dat deſe verwe den geenen wel paſt, die na groote dingen ſtaen. Veel te meer mogen die alſoo gekleet weſen, en met deſe verwe geciert, die de Hemelſche dingen aenſchouwen, en nae veel grooter dingen verlangen. Waer over Petrarcha in zijn lxxxiii Klinck-dicht aldus ſeyt: Hy vlieght mette vleugelen der gedachten ten Hemel.
 Hy houd zijn rechter arm om hoogh, en in ’t vlacke van die hand heeft hy de drie Danck-Goddinnekens, op datmen verſtaen ſoude, de drie manieren van Weldaeden, te weten van die geene die geven, en van die geene die wedergeven, en van die geene die het te gelijck geven en wedergeven. Daer wort vertoont dat d’eene mette rugge nae ons toe ſtaet, en dat d’andere beyde ons aenſien: Want ſoo men wel aenmerckt, ſoo behoortmen in ’t wedervergelden aen den weldoenders, ſoo veel te milder te weſen, als of wy de eerſte geweeſt waeren, om een ander Weldaed te doen. Indien wy, ſeyt Cicero, die dingen die wy tot onſen gebruyck ontfangen, met overvloediger maete wederom vergelden, wat ſullen wy dan doen als wy door de Weldaed zijn uytgedaeght? ſullen wy de velden niet naevolgen, die veel meer wederom geven als zy hebben ontfangen?
 Zy ſtaen mette armen in een gevlochten als of zy danſten, om te betoonen de ordre van de Weldaeden, welcke ordre paſſeert van de eene hand in d’ander, en keert ſoo ten laeſten wederom tot nut van die geene dieſe heeft gegeven.
 Het ſtaen mette ſlincker arm, als of hy iemant wilde omarmen, bediet de vaerdigheit en de goede mijnen, die hy voor een ooghwit heeft, om ſich in ſoo eedelen deughd te oeffenen, van een ander wel te doen.
 De vleugels die aen’t buygen van den arm, en aen de handen zijn, betoonen, dat die geene die Weldaed doet, moet met alle ſnelligheyt vaerdigh zijn, en gereet om wel te doen, want de ſnelle danckbaerheeden zijn de ſoetſte en aengenaemſte: maer ſoo men daer mede te traegh is, alle de Weldaed is vergeefs, en ’t wort geen Weldaed geheeten, ſeyt Lucianus. En Publius Minus seyt: Bis

dat,