Deze pagina is gevalideerd
73
kunnen inpalmen. Wij zien echter nog een andere schijnbare ongerijmdheid opduiken: hoe grooter het voortbrengingsvermogen van den arbeid is, des te grooter is, onder de heerschappij der kapitalistische productiewijze, de meerarbeid, de overschietende arbeidstijd van den arbeider. De kapitalistische productiewijze streeft er naar de voortbrengingskracht van den arbeid reusachtig te doen stijgen, den noodzakelijken arbeidstijd tot een minimum te verminderen, tegelijkertijd echter den arbeidsdag zooveel mogelijk te verlengen.
Hoe zij den arbeidsdag verlengde, hebben wij reeds in het vierde hoofdstuk gezien. Gaan wij thans na, hoe zij den noodzakelijken arbeidstijd verkortte.
