I. 17 Mei 1375. Landbrief van bisschop Arnold van Hoorn[1].
Wy, Arend van Hoorn, by der genaden Goeds Bisschop t‘Utrecht, maken kont allen luden, dat wy lyen ende belennen, dat alsulece bede als ons onse Ecclesy, Ridderen, Knechten ende Steden van onsen Gestichte van Utrecht ghegheven hebben tot deser tyt, om rechter gonste willen ghegheven hebben, onzer Kerken slote ende ambochte aen dese zyde der Ysele mede te losenen, mer van ghenen rechte, ende geloven in goeder trouwe onser Ecclesy, Ridderen, Knechten, Steden, ende den ghestichte van Utrecht, voer ons en voer onser nacomelinge, Bisschoppen t'Utrecht, gheen mergengeld, huysueld, noth geen rehande gemeyne scuttinge meer te verghen. Voert zo hebben wy geleeft voer ons ende wer onse nakomelinghe, Bisscopen t'Utrecht voersz, die sloten ende ambóchten onser Kerken van Utrecht aen dese zide der Yselen nummermeer te bezwaren, noch te belasten, noch van den Gestichte te ontverren in geenre tijd. Ende wanneer wi of onse nakomelinghen, Bisscopen t'Utrecht voorsz., afbuich of des Gestichts quyt werden, zo zal men die stolen ende ambochte wry ende onbecommert overleveren den anderen Bisscop, alse hys begheert, ende hi ontfaen is alse recht & behoudelyck dat hy eerst confirmieren, zekeren, sweeren ende loven zel die slote ende ambochte niet te beswaren, te belasten, noch 1 ontferren van den Gestichte voorsz., in gheenre tijt, ende dairop syne open brieve geven. Voert so en sel wi of onse nacomelingen, Bisscopen t'Utrecht voorsz., niemant borchsate setten in enich van onser Kerken slote, noch ambochte, noch hem die bevelen, hi en zi een welgeboren man ende wel ghegoedet in den Gestichte, ende geboren uyt den Gestichte, also dat men hem des gheloven mach. Voert so sellen die borchsate ende ambochtslude, die wy setten sellen in onser Kerchen slote ende ambochte, eerst loven, sekeren ende zweeren in den Capitel voer die Ecclesy, voer Ridderen, Knapen, Stat ende Steden des Gestichts van Utrecht, tot behoeff des ghemeens Gestichts van Utrecht voersz. ende daerop hoer open brieve gheven, die voersz. slote ende ambochte niet te beswaren noch te belasten meer dan voer een jaer benoemder pensie, die redelic is. Voert so en sel die borchsate of die ambochtsman, die nu in der tijt is, ende altoes voert die slote ende ambochte niet rumen noch overleveren, eer die ander, die op dat slot of im synen ambochte, dat hy te bewaren heeft, wesen sel, eerst ghelovet, gezekert, gesworen ende syn brieve gegeven heeft, alse voerscreven is. Ende wi Bisscop, of onse hacomelingen, Bisscoppen voersz., mogen die borchsate ende ambochtslude versetten alst Ons genoecht, behoudelle dat dese voerwaerde voersz, bliven zellen in alle hoere machte. Voert, waer dat die Stoel van Utrecht sonder Heer waer of dat die Bisscop in der tyt niet ontfaen en waer alse recht is, so sel men die voesz. loefte doen in den Capitel in tegenwoerdicheit der Ecclesy, Ridderen, Knapen ende Stat van Utrecht, alse voorsz. is, tot behoef des Bisscops, die toecomende is in der tyd, ende hem die slote vry ende commerloes ende ambochte overgeven, alse hi ontfaen is also recht is ende dese voerseyde punten eerst gelovet, ghezekert ende gesworen heeft ende zyn open brieve daerop gegeven heeft. Voert zellen wi ende onse nacomelinge, Bisscope voorsz., alle man lantrecht doen, alse in onsen Gestichte gelegen is, behoudelyc dat die Ecclesy ende elc gheestelyc persoen na synen staet daer te rechte sta, daer hy van rechte of gewoenten seuldich is te recht te staen; ende nyemant vangen noch zyn ghoet nemen tegins lantrechte, tcn waer dat hi mit rechte ende mit oerdel cesst verwonnen waer. Ende wiert dat enighe welgeboren luden rechts voor ons te doen hadden, die oerdel en zel wy nyemant vraghen dan welgeboren luden, en die oetdel, dle men voor ons wisen ze, die ei zel niemant vorder beropen van der partyen weghen, dan die partye, dien 't oerdel tegen ygaet, Voert so en sel wi of onse
- ↑ Naar Van de Water, 1, blz. 29; vergeleken met het origineel in het Rijksarchief in Utrecht.
