Deze courant verschijnt ABONNEMENTSPRIJS
Van geen blad inde provincie Limburg bedraagt de oplage een DERDE DEEL van die dezer courant.
|
Limburger Koerier.
ANDERDAAGSCHE COURANT. ROTATIEDRUK en UITGAAF van WEYERHORST te HEERLEN. |
De ADVERTENTIËN van 1 tot 5 regels 30 cent, elke regel meer 5 cent; tusschen de Nieuwsberichten 15 cent; op de eerste bladzijde voor het Nieuws 25 cent per regel. – Bij ABONNEMENT groot rabat. (Door regel wordt bedoeld eene lijn van 4 centimeter lengte en 3 millimeter hoogte, of de plaats ruimte daarvan, naar welken maat staf ook de grootere letters en de vignetten berekend worden.) De Advertentiën, in dit blad geplaatst, komen ook, zonder prijsverhooging, in het „PROVINCIAAL DAGBLAD“ te staan. |
TWEEDE BLAD.
NIEUWJAAR.
Op dezen dag voelen wij ons gedrongen onzen lezers het hartelijk ouderwetsch „zalig nieuwjaar met vele navolgende“ te roepen.
Beschikten wij over de schatkamer van Gods gaven en gunsten, dan mochten onze lezers er op bouwen en trouwen, dat hun in den heelen loop van ’t nieuwe jaar er een ruime portie van zou worden uitgereikt. Allen zouden koninklijk mild bedeeld worden, als zij ten minste, uit vreeze van ’t nieuwe Taksche kiesrecht te verliezen, niet feestelijk voor die bedoeling dankten.
Doch de goede God houdt, in zijn genadige wijsheid, den sleutel zijner schatkamer zelf in handen. En dat is maar heel gelukkig ook. Kon het kortzichtige menschenkind naar willekeur over Gods gaven beschikken, dan zou, nog voordat het jaar 1894 aan de kimme daagde, de wereld wellicht vergaan zijn.
Wij moeten ons dus ertoe bepalen, de goede wenschen, die wij in ’t nieuwe jaar voor ’t geluk onzer lezers koesteren aan den Algoede ter verwezenlijking aan te bevelen.
Moge onze smeekbede verhoord worden!
En nu gaan wij een andere nieuwjaarstaak vervullen, een terugblik werpen op ’t verloop der staatkundige en maatschappelijke gebeurtenissen gedurende het afgeloopen jaar.
Laten wij dan eens den inventaris opmaken van den politieken boedel, dien ’t vervlogen jaar aan ’t nieuwe overdoet, en op twee hoofdpunten onze aandacht vestigen.
Het is niet veel zaaks. En als ’t jaar ’93 de vrijheid had, om de berooide nalatenschap van de hand te wijzen, zouden wij het zulks nadrukkelijk aanraden.
De toestand is erg desolaat. Het is een toestand van overspanning en overprikkeling, van bange onrust en zwaardrukkend wantrouwen.
Wel heerscht er nog altijd vrede. Doch ’t is een vrede vaneen heel bijzondere soort.
Het is niet die vrede, die een bode des hemels is; het is niet de vredesengel van den Kerstnacht, die, den olijftak in de hand over de aarde zwevend, alleen door de zachte aanraking zijner donzige vleugelen de onrust in ’s menschen hart in slaap sust, het blijmoedig vertrouwen wekt, en overal vreugde, voorspoed en welvaart doet opbloeien.
Het is een vrede, die ons verschijnt in de gedaante vaneen barsch krijgsman, van kop tot teen gewapend, wiens rechter- een dreigend zwaard zwaait, wiens linkerhand op een Kruppkanon rust. Zijn norsche blik boezemt geen vertrouwen in, wekt geen gerustheid; zijn zwaard kan ieder oogenblik aan ’t moorden gaan; zijn kanon op ’t onverwachtst verwoesting uitbraken.
Onder den pletterenden druk van dien zonderlingen vredesengel zucht Europa, zonder hoop, helaas, van er zich aan te kunnen ontworstelen.
Doch neen, er is wel een hoop, maar het is de hoop der wanhoop. Men hoopt dat door een oorlog het loodzware militaristische juk van Europa’s schouders zal worden afgeschud.
Is ’t niet om te vertwijfelen? Europa’s eenige hoop bestaat ineen oorlog. En welk een oorlog? Een oorlog niet van duizenden tegen duizenden, maar van millioenen tegen millioenen.
Droevig! Door de Roode zee des bloeds hoopt men ’t beloofde land van den vrede binnen te trekken.
En toch zal die hoop ijdel blijken. Na den oorlog zal ’t juk van den zwaargewapenden vredesengel nog feller prangen.
Voorwaar geen bemoedigend vooruitzicht voor ’t zoo geestdriftig begroete nieuwe jaar!
De internationale toestanden, die ’t verloopen jaar aan zijn jeugdigen opvolger nalaat, zijn dus allerzorgelijkst.
Erger is het misschien nog gesteld met de binnenlandsche toestanden in de rijken van Europa.
Daar zijn onder den bodem vulkanische stoffen opgestapeld, die te elker stond kunnen uitbarsten, en de maatschappij met de gloeiende lave der vernieling overstroomen,
Het socialisme steekt met den dag stouter en stouter het lioofd op. Het verlangt burgerrecht in den staat te verkrijgen. Het eischt een plaats op in ’t zonnelicht, het vordert zijn aandeel in de erfgoederen dezer aarde.
En dat die eisch hem ernst is, dat doet het der wereld kond door revolver en dynamietbom.
Het socialisme is de wraakengel, die met vlammend zwaard over de schuldige aarde waart, en van jaar tot jaar de verschrikking zijner slagen verdubbelt.
En wat doet men om hem te verzoenen? Ach, zoo bitter weinig!
Wel doet men heel veel om hem nog meer te verbitteren en te vergrammen.
Zie maar eens, hoe de fatale bron, waaruit ’t socialisme opborrelde, met den dag dieper en breeder wordt.
Het onverzadelijk jagen naar goud en genot neemt aanhoudend reusachtiger afmetingen aan. Voor goud verkoopt men zijn God en zijn geweten, zijn eer en zijn plicht.
Men is niet meer tevreden met duizenden en honderdduizenden, neen, millioenen en milliarden moeten worden bijeengescharreld. Uit den arbeid en ’t zweet van den werkman, uit de zuur gewonnen spaarpenningen van den kleinen burger weet de schraapzucht zonder barmhartigheid, zonder genade hare goudstapels op te hoogen. Niets is haar meer heilig. Het vuige goud is haar eenige god.
Wat akelig licht werpen de laatste gebeurtenissen van ’t vorige jaar op die vloekwaardige goudjacht, waaraan de moderne wereld zich overgeeft.
Terwijl ’t ontzettend Panama-schandaal in Frankrijk de wereld met afgrijzen vervult, komen uit Italië en Spanje berichten van soortgelijke schelmerijen op kleinere schaal. En voor eenige dagen vertelden ons de couranten, dat in Oostenrijk vier millioen gulden uit de kerkelijke fondsen gestolen waren.
In Duitschland waren de Baare- en Löwe-Geschichten van ’t zelfde allooi.
Ofschoon de rechterlijke uitspraak de beschuldigden zoo goed mogelijk heeft rein gewasschen, zijn er toch in den loop der processen genoeg knoeierijen aan ’t licht gekomen, om bij ’t publiek de onwrikbare overtuiging te vestigen, dat ook daar bedrogen en gestolen is.
En al die nette heeren, die in die schelmstukken betrokken zijn, behooren tot de hoogste standen. Het zijn ministers, senatoren, volksvertegenwoordigers, aanzienlijke bankiers, fabrikanten, dagbladschrijvers.
Velen hunner dragen eerekruisen op de borst, hun voor de aan ’t vaderland bewezen diensten door koningen en keizers geschonken.
Als nu in de hoogste kringen op zoo gewetenlooze wijze de socialistische leer van rooven en plunderen wordt gepractiseerd, kan ’t dan wel anders, of de geringere man moet door den socialistischen geest worden aangewaaid, en zijn vingers voelen jeuken om ook een beetje buit inde algemeene plundering te bemachtigen?
Uit bovenstaande zal de lezer ons wel willen toegeven, dat de nalatenschap van ’t jaar ’92 harde noten aan zijn opvolger zal te kraken geven. Hoe ’t zich uit dien verrotten boedel redden zal, weet God alleen; ons zal de tijd het moeten leeren.
Gemengd Nieuws.
Uit Nederland. – Wel wat veel ineens. – Donderdag werd een arbeiders-gezin te Nieuwer-Amstel vermeerderd met de geboorte van een drieling. Moeder en kleinen (3 meisjes) zijn welvarend, maar zullen in dit barre jaargetijde zeker veel moeten ontberen, tenzij menschenvrienden de behulpzame hand bieden.
– Eenigen tijd geleden deelden wij mede, dat de Turksche regeering aan den heer M. Kessels te Tilburg opgedragen had de levering van de benoodigde instrumenten voor de militaire muziekkorpsen daar te lande. Die levering was opgedragen bij wijze van proef. Thans lezen wij inde „Moniteur Oriental“ van 17 dezer, dat de geleverde instrumenten zoo goed voldaan hebben, dat de autoriteiten een zeer gunstig rapport erover uitbrachten en er geen twijfel bestaat, of de firma Kessels zal ook met de verdere leveranties belast worden.
– Te Brielsch Nieuwland is Maandag een ontzettend feit voorgevallen. Een zeer geacht landbouwer heeft in een vlaag van waanzin zijn vrouw en zijn kleinkind trachten te dooden en heeft daarna zichzelf den hals afgesneden. Een arbeider, die in de nabijheid der woning was, en iets bemerkte, dat hem aan onraad denken deed, spoedde zich naar den burgemeester, die onmiddellijk op weg ging om te zien wat er van de zaak was. De burgemeester vond toen allereerst de vrouw van de landbouwer A. N. vreeselijk gewond en kermende. Zij had in hare vlucht ook nog een been gebroken. Daarna vond hij N. ook met afgesneden nek, en eindelijk nog in een bedstede een vierjarig kleindochtertje, eveneens vermoord. De vrouw heeft medegedeeld, dat alle moorden gepleegd zijn door den zelfmoordenaar, die vóór hij zijn gruwelijk werk begon, zijne vrouw kuste.
N. leed zeer aan afgetrokkenheid.
In een nevenvertrek sliep nog de dochter des huizes, de moeder van het vermoorde kind, wier man op reis was naar Ouwerschie.
Het geval baart algemeene ontsteltenis.
– Volgens nader bericht uit Brielsch-Nieuwland is nu ook de zwaar gewonde vrouw van den landbouwer, die moord en zelfmoord pleegde, overleden.
– – –
Uit Duitschland. – In een herberg te Aloisburg in Saksen kwam onlangs een Czech uit Bohemen, die als alle ware Czechen met een onverzoenlijken haat tegen de Duitschers bezield is. Hij bestelde een glas bier, en eischte een beker, waaruit nog nooit een Duitscher gedronken had. De waard bedacht zich even ging heen en kwam eenige oogenblikken later terug met een zeker half-bolvormig wit vaatwerk, dat hij den gast voorzette met de woorden:
„Hieruit heeft nog nooit een Duitscher gedronken.“
De Czech verliet het lokaal, onder het uitbundig gelach van allen, even dorstig en vaderlandslievend als hij gekomen was.
– De gemeente Ebern, die geen belastingen behoeft te laten opbrengen en zelfs ieder jaar aan de gemeentenaren een aardig duitje kan verdeelen, kon in de vorige week aan 251 personen elk een sommetje van twintig gulden uitkeeren. Bovendien kreeg ieder rechthebbende een ruimen voorraad brandhout.
– In Berlijn zijn thans electrische lampjes in den handel gebracht, die zonder aansluiting aan een electrisch station licht geven. In den voet bevindt zich een kleine batterij.
– Een grappenmaker, wien zijn aardigheden duur te staan kwamen. – Een reizende kunstenmaker kwam in een herberg te Mannheim. In de gelagkamer beroemde hij er zich op, dat hij een glas bier zou leegdrinken, al hielden ook drie sterke mannen zijn arm vast. Natuurlijk nam hij met de vrije hand het glas op en dronk het leeg. Lange gezichten der drie gasten!
Nu zeide de man, terwijl hij twee anderen elk een groot mes in de hand gaf, dat zij hem in de borst mochten steken, zoodra hij tot drie geteld had. De twee mannen met de messen gingen voor hem staan en de kunstenmaker telde: Een – twee – hier hield hij een oogenblik op, natuurlijk met het doel, om geen drie te zeggen. Eender mannen, die blijkbaar in het volgende oogenblik het commando drie verwachtte, stak in der haast, doch met groote woede toe en bracht den grappenmaker een diepe gapende wond in de borst toe.
– – –
Uit Frankrijk. – Uit Nantes wordt gemeld, dat er gisteren-morgen een hevige brand ontstaan is in de met vaten wijn en alchohol gevulde pakhuizen van de firma Gauthier, Riom en Vincent op het nabijgelegen eiland la Gloriette. De meersterknecht, ziende dat een vat met alcohol doorzijpelde, ging met een veiligheidslamp zien waar het lekte. Op dat oogenblik wierp een arbeider, die hem niet zag, hem omver. Daardoor brak de lamp, en dadelijk stond het vat alcohol in vlam, van waar het vuur oversloeg naar de andere vaten. Wat er ook in [het] werk gesteld werd, aan blusschen viel niet te denken. Eerst na eenige uren werd men het vuur meester. Niet minder dan 5000 à 6000 hectoliter wijn en alcohol zijn vernield. Wat erger is, de stoker is gedood en een dertigtal personen zijn gewond, onder welke verscheidene, die in hopeloozen of bedenkelijken toestand verkeeren.
– – –
Uit Oostenrijk. – Bij den bond van jongelieden te Weenen, die niet in het huwelijk willen treden, was nog ingekomen een brief, bezwaard met een trouwring „ten dienste van den deels geachten heer president“. De ring, echt talmi, werd terstond verkocht en de opbrengst van 5 Groschen voor het reddingsgenootschap bestemd. Een nette kartonnen doos hield een doopkleed in, met toepasselijke rand-inscriptie. De vergadering bestemde dit geschenk voor het gesticht van herstellende kraamvrouwen. Een dame, die een huwelijksbureau heeft, verzocht, tegen goede belooning, haar al de namen en adressen der leden te willen zenden. Ook werden dozijnen smaadbrieven ontvangen. De president deed bovendien de huiveringwekkende mededeeling dat hij zelf vóór een paar dagen ’s avonds vóor zijn huisdeur door een vermomde vrouw was toegesproken, die hem dreigend de vuist onder den neus hield met de woorden: „Ga zoo maar door, je zult er pleizier van beleven!“ (Groote hilariteit). Maar ontbrak het niet aan beleedigende epistels, ook tal van adhaesiën per brief en telegraphisch waren ingekomen, uit Kronenburg, Melk, Teplitz, tot zelfs uit Budapest.
– – –
Uit Rusland. – In Warschau heeft een ondernemende dame een dienst ingericht van vrouwelijke „commissionairs“, die in tal van straten gereed staan allerlei boodschappen te verrichten.
– – –
Dynamiet-ontploffing.
Uit Amerika. – Omtrent eene hevige dynamietontploffing wordt uit New-York van gisteren geseind: Hedenochtend te acht uur had op de werf van de maatschappij tot aanleg van een tunnel naar Long Island een hevige dynamietontploffing plaats.
De naburige huizen werden vernield, sommige door instorting, andere geraakten in brand.
In het postkantoor werd alles dooreengeworpen; de brievenkasten werden tot splinters geslagen en de beambten vielen tegen den grond.
De ramp had vele persoonlijke ongelukken ten gevolge. Twee personen werden gedood, vele anderen gekwetst; vooral door het verlies van ledematen of de oogen. Tot de gekwetsten behooren drie, die doodelijk zijn gewond en drie zeer ernstig.
Over een afstand van een mijl is de grond overal met glasscherven bedekt. De ontploffing schijnt het gevolg te zijn van de onvoorzichtigheid van een Italiaansch werkman, die drie vaatjes dynamiet, welke hij wilde ontdooien, naar een binnenplaats bracht, waar een groot vuur was aangelegd.
De man zelf behoort tot de slachtoffers. Zijn lichaam werd als het ware in stukken gescheurd.
– Volgens bericht van R. O. uit Denver in Colorado heeft een bloedig gevecht in de goudvelden te San Juan plaats gehad tusschen goudzoekers, van wie 11 gedood en vele gewond werden.
– Uit San Francisco wordt aan R. O. geseind: In de dalen der Sacramento en San Joaquin hebben overstroomingen voor omstreeks 1,000,000 Doll. schade aangericht. De dijk bij Aval de Coluso brak door en 50,000 acres vruchtbaar land liepen onder. Het water staat ele voeten hoog. De inwoners redden zich.
Politiek Nieuws.
Nederland.
– Naar men aan de „Avondpost“ meldt, zullen eerstdaags, bij wijze van proef, op de verschillende stations der Staatsspoorwegmaatschappij toestellen voor automatische afgifte van perronkaartjes worden geplaatst.
– Maandag, 2e Kerstdag, werd onder leiding der heeren oud-officieren van het pauselijk leger Adr. Looijmans, Aug. Wils en Antoine Arts, door een groot getal afgevaardigden van verschillende Zouaven-Broederschappen in Nederland, te Utrecht een Algemeene Nederlandsche Zouaven-Bond opgericht.
– In de te Amsterdam gehouden vergadering van den Bond voor Nederl. Onderwijzers werd besloten zich tot de Reg. te wenden om voeding en kleeding te verzoeken, van overheidswege, voor behoeftige schoolgaande kinderen en aangenomen eene motie—Den Haag om de voorstellen, rakende grieven tegen de onderwijswet, te laten rusten totdat overeenstemming zal zijn verkregen met het Nederl. Onderw.-Gen.
Op het te Amsterdam op de beide Kerstdagen gehouden timmerlieden-congres, werd met algemeene stemming besloten tot oprichting van een „Algemeen Nederlandsch Timmerlieden-verbond“.
– Op het hulppostkantoor te Tilburg zijn door de marechaussée elf gewichteu in beslag genomen die.... niet geijkt waren. Hier zal dus de Staat tegen zichzelf optreden voor het kantongerecht.
Uit het Noorden.
– Men bericht uit Harlingen dd. 29 Dec.: Gisteren en vooral heden waren de arbeiders alhier zeer oproerig. Bij eenige burgers werden heden de ruiten stukgegooid. Troepen arbeiders trokken, socialistische liederen zingende, door de stad. De politie is versterkt met rijksveldwachters. De arbeiders eischen werkverschaffing.
Te Beerta zijn troepjes socialisten door de huzaren met blanke sabel uit elkaar gedreven. Sommige veldarbeiders werden gekwetst.
Iets nieuws.
Men meldt uit Friesland, dat de predikant der Herv. gemeente te Stiens besloten heeft voortaan na de godsdienstoefening..... gelegenheid te geven tot debat.
En naar ons verder meegedeeld wordt, zou Mr. Troelstra zich reeds hebben aangemeld, om de eerste keer de beste van die gelegenheid gebruik te maken.
Waar zulk een debat over loopen zal laat zich, voor wie de toestanden in Friesland kent, wel denken, evenzeer als het karakter van de „predikatie,“ die een inleiding op zulk een debat zijn zal.
België.
– De onderneming van den Congo-staat houdt koning Leopold meer dan ooit bezig. Nu enkele dagen geleden heeft hij audiëntie verleend aan een Vlaamschen geestelijke, die zich met de taak heeft belast, enkele negerkinderen, uit den Congo, naar hier overgevoerd, in den katholieken godsdienst op te voeden en te onderrichten[.]
Hij wenschte den priester hartelijk geluk en toonde de grootste belangstelling in de vorderingen van diens pupillen.
Bij een andere gelegenheid gaf hij den wensch te kennen, den provinciaal der EE. PP. Jesuieten te zien, en verklaarde zich ten hoogste voldaan over hot feit, dat deze religieuzen een aandeel hebben verzocht in de evangelisatie van den Congo.
Die feiten en andere soortgelijke, te veel om ze alle op te sommen, toonen dat Leopold II volstrekt niet onverschillig is voor de geestelijke belangen zijner Afrikaansche onderdanen; men verongelijkten lastert hem door te beweren, dat hij inden Congo niets meer ziet dan een arbeidsveld voor handelsondernemingen.
Duitschland
Werkstaking.
Uit Saarbrücke wordt geseind: Ten gevolge van een besluit, Donderdag genomen op een vergadering der werkstakers van Bildstock, is bok een werkstaking begonnen in de mijnen Heinitz, Von der Heidt, Ma[y]bach, en Camphausen. Er hebben thans 3123 mijnwerkers den arbeid gestaakt. Men vreest dat de werstaking zich verder zal uitbreiden.
Cholera
Donderdag zijn te Hamburg 4 nieuwe gevallen van cholera voorgekomen, De overheid heeft maatregelen genomen. De quarantaine in buitenlandsche havens op Hamburgsche goederen gelegd, wekt groote ongerustheid, daar zij den reeds zoo ongunstigen toestand van den handel zeer hachelijk zou maken.
– In verband met de nieuwe gevallen van cholera te Hamburg en elders, is eene officieele bekendmaking verschenen, waarin de noodzakelijkheid wordt uiteengezet van de krachtige maatregelen, om te verkrijgen dat de zich voordoende gevallen onmiddellijk worden aangegeven, en dat ieder verdacht geval door eenen ter zake kundige worde onderzocht. Op het platteland zullen o. a. geestelijken en onderwijzers met het toezicht worden belast, terwijl in bedreigde grensdistricten afzonderlijke maatregelen voor spoedige aangifte voorgeschreven zullen worden.
Frankrijk.
Pour cause!
– Bij den Parijschen gemeenteraad was eergisteren een voorstel ingediend van den heer George Berry, om de kiezers bij wijze van „referendum“ te raadplegen over de vraag, of de geestelijke liefdezusters al dan niet weer in de hospitalen toegelaten zullen worden. De Raad heeft dit voorstel verworpen.
Heel juist! zegt de „Temps“, het „referendum“ ligt niet in onze zeden en, wat nog gewichtiger is, het is in strijd met de wet. Maar dezelfde raad heeft niettemin onlangs besloten een „referendum“ uitte schrijven, ten einde den wensch der bevolking te hooren overeen nieuw contract met de gasmaatschapbij betrffende den prijs van het gas. Waarom heeft de Raad nu geweigerd wat hij kort te voren gewild heeft? Indien er eene quaestie is, welke de raad zelf moest beslissen, dan is het zeker die omtrent den prijs van het gas. Hier toch staat men voor eene zeer ingewikkelde quaestie, die voor de bevolking iriet te doorgronden is. De vraag daarentegen, of men gediend wil zijn van liefdezusters in de hospitalen, is zeer gemakkelijk voor de bevolking te beslissen, door „ja“ of door „neen.“ Die vraag is de eenvoudigheid zelve.
Rusland.
– Uit Moskou verneemt de „Standard“ dat de regeering voornemens moet zijn, het lot der vrouwelijke gevangenen in Siberië te verzachten; zij zouden van geeselingen en het dragen van ijzers aan de voeten worden vrijgesteld.
– In de zuidwestelijke provinciën van Rusland is het tegenwoordig alles behalve veilig. In de Poolsche districten Kalish en Dublin doen benden invallen in de dorpen. Zij mishandelen de bewoners en rooven zooveel zij kunnen. De grootgrondbezitters hebben tot heden vergeefs generaal Gourko verzocht maatregelen tot hunne bescherming te nemen.
– De „Novoje Vremja“ verklaart, dat het Panamaschandaal de waarde van een verbond met Frankrijk zeer heeft verminderd. Rusland kan Frankrijk niet meer als een betrouwbaar bondgenoot beschouwen.
Dit artikel wekt te meer verbazing, daar het blad tot dusver zeer Franschgezind was.
Italië
De vrijmetselarij.
De heer Bordiga, wethouder van Venetië en een bekend vrijmetselaar, heeft bij aanschrijving aan de schoolhoofden het gebed op de openbare scholen verboden. De vicaris-generaal en alle pastoors der stad hebben zich daarop met een bezwaarschrift tot den gemeenteraad gewend; doch deze, waarvan het bekend is dat het meerendeel zijner leden tot de vrijmetselarij behoort, wees de adressen af, keurde de houding van den wethouder goed en besliste ook afwijzend op het verzoek om den pastoors verlof tot catechismusonderricht te geven. – Ziedaar de jongste encycliek van Paus Leo opnieuw bewaarheid.
