QVA NON VRIT.
IN peccatoris conversione tria requiri satis decisum est, Verbum nimirum, Spiritum Dei, & Voluntatem hominis. Nec enim ut passiva tantum voluntas humana consideranda est, sed actionis non nihil eidem, in prima animi mutatione, adscribendum esse credimus. Quoties enim aliquis convertitur, Deus opus illud non in invitum, sed in volentem exercet: Atque eo ipso quidem momento, quo fit conversio, Dei gratia mediante, conversionem suam vult, is qui convertitur. Hinc recte August. Serm. 15. de Verb. Apost. Qui te creavit sine te, inquit, salvare te non vult, sine te. Et rursus; Voluntatem nostram, ut bonum aliquod opus bene faciamus, requiri certum est, atqui io etiam ex nobis, nostra potentia, non habemus; voluntatem quippe in nobis operatur Deus. Ecce enim! eo ipso tempore, quo gratiam Deus largitur, hoc ipsum quoque nobis confert, posse velle, & actu velle recipere.
DEUT. 30. 19.
TEstes invoco hodie cælum & terram quod proposuerim vobis vitam & mortem, benedictionem & maledictionem. Elige ergo vitam, ut & to vivas & semen tuum.
PROVERB. 14. 16.
LE Sage craint, & se retire du mal: mais le fol s'escarmouche, & se tent seur.
IN de bekeeringe des sondaers drie dingen van noode te zijn, te weten, het Woordt, Godes gheest, ende den Wille des menschen, wert by God-salige mannen in deser voegen, toegestaen : te weten, Dat des menschen wille niet slechtelijck als lijdende, maer oock als eenighe werckinghe in haer hebbende, in de eerste veranderinghe des ghemoets, haer vertoont. Want so wanneer de mensche bekeert wert, Godt de Heere en werckt op den selven niet tegens danck vanden selven, ende als onwillich, maer met sijn danck, ende als gewillich : in voegen dat, dien selven oogenblick
dat de bekeeringe aengaet, den genen, die bekeert wert, by middel van Godes genade, sijn bekeeringhe selfs oock wil. En hierom seyt Augustinus seer
wel. Ser. I 5. de verb. Apost. De ghene die u gheschapen heeft sonder u, en wil u niet salich maken sonder u: ende wederom, Onse wille van noode te wesen om een goedt werck te doen, is gants vast en seker. Maer dese selve wille en hebben wy nochtans door eyghen macht niet, noch uyt ons selven: maer de Heere werckt dit selve willen. Want siet! ter selver stondt
dat God ons sijne ghenade schenckt, so geeft hy ons met eene dat wy connen willen, en dat wy het willen metter daet konnen aennemen.
Godt geeft ons 'troeren en den wil.
