95
Dit stelt zich ten doel, door allerlei economische en sociale misstanden onzer samenleving bloot te Jeggen, te ijveren voor wettelijke maatregelen in het belang van de arbeidersbevolking. Beperking van den arbeidsduur voor volwassen mannen; ver- bod van vrouwen- en kinderarbeid op ruimer schaal dan thans geschiedt; opheffing van den druk der belastingen op den minderen man, door afschaffing van verschillende belastingen و en invoering eener progressieve inkomstenbelasting , met hoog onbelast minimum; wettelijke regeling van de verhouding tusschen loon en winst; leerplicht gepaard met een meer werkdadig stelsel van openbare armenzorg; invloed op de publieke zaak voor het volk, door invoering van een kies- recht voor allen, die zich dat niet onwaardig toonden , ziedaar enkele der voornaamste eischen die gesteld worden.
Nu moet aanstonds erkend worden, dat dit programma niet langer in den eigenlijken zin sociaal-democratisch heeten mag. Al kan niet worden geloochend, dat het de remueerende invloed der sociaal-demokratie is, die zooveler oogen deed opengaan voor hetgeen in menig opzicht tot dusver van de bovengenoemde eischen werd verzuimd. Al komen onder de sociaal-politische eischen der sociaal-demokratie er vele voor die totnogtoe alleen op hùn programma prijken, een feit is het, dat vele artikelen van dit programma bijna letterlijk zoo op die van andere partijen voorkomen. De voorstanders van leerplicht, van algemeen kiesrecht, van afschaffing der accijnsen en billijker verdeeling van den belastingdruk, van krachtiger bescherming van den arbeider en van zooveel meer, worden niet langer alleen in de gelederen der sociaal-
door den Heer Liebknecht in zijn rede op het socialisten-congres te Halle. Hij
sprak daar о.a.: (Zie Soc. Weekblad, 1890 n°. 44) "in mijn jonge jaren vroeg
ik met mijn vrienden vaak, hoe de staat der toekomst geschapen zou zijn. Doch
van zulke droombeelden ben ik sedert lang teruggekomen. Het socialisme is door
de wetenschap als noodzakelijk erkend. Is de theorie goed, dan zal de practische
oplossing wel volgen. In geen geval zou het aangaan, het bestaande, zooals het
historisch is geworden, te vernietigen".
