| ABONNEMENT BINNENLAND 6.00 BUITENLAND 7.50 PER JAARGANG BIJ VOORUITBETALING. VOOR ANNONCES WENDE MEN ZICH TOT DE ADMINISTRATIE. |  MAANDBLAD GEWIJD AAN DE MODERNE BEELDENDE VAKKEN EN KULTUUR REDACTIE: THEO VAN DOESBURG. |
ALLE STUKKEN REDACTIE ZOOWEL ALS ADMINISTRATIE BETREFFEND, TE ADRESSEEREN HAARLEMMERSTR 73A TE LEIDEN. DEPOT TE ROME 10 VIA CIRO MENOTTI |
NATUURLIJKE EN ABSTRACTE REALITEIT.
DOOR PIET MONDRIAAN.
Trialoog. — Y. Leek. — X. Naturalistisch schilder. — Z. Abstract-realistisch schilder.
7e Tooneel. — Atelier van Z. (vervolg).
Y. Het abstracte zie ik thans reëel door dit vertrek! Ik heb de gewaarwording van door bloemen omringd te zijn, of liever, ik heb de schoonheidsontroering die bloemen geven, en zelfs veel sterker dan door bloemen te zien! En dit alles alleen door deze kleurvlakken, en, om in uw geest te spreken, deze kleurlichamen. Dat roode kistje daar is voor mij als roode papavers in de zon. Ik zie de Nieuwe Beelding nu als de consequentie der natuurlijke schilderkunst ook. Deze toch streefde steeds naar verstrakking: ik denk aan bloemen van Van Dongen — niets dan ronde vlakken kleur.
Z. De abstracte schoonheid die U hier ontroert is evenwel de schoonheid van alle dingen. U dacht aan bloemen: goed, ’t is de schoonheid der bloemen ook, maar de verdiepte schoonheid er van. Natuurlijke bloemen zijn voor kinderen en het vrouwelijke element. Aan de bloemen komt het uiterlijke, het vrouwelijke, ten schoonste uit. Hier is het vrouwelijke verinnerlijkt gebeeld, en zoo is het gelijkwaardig aan de beelding van het, van het uiterlijke af gerekend, verinnerlijkt mannelijk element, dat hier ook optreedt. Deze gelijkwaardige tweeheid vormt een ware eenheid.... zie hier hoe uw schoonheidsontroering zoo sterk kon zijn. De kleur, verinnerlijkt, is puur .... daarom dacht U wellicht juist aan bloemen. Maar àlle natuurlijke kleur, verdiept, is puur, zooals alle verdiepte lijn recht, zooals alle vorm, verdiept, vlak is.
Y. Op deze wijze gezien wordt alles dan veel schooner .... alles wordt vreugdevol!
Z. Bij verdiepte schoonheid is eigenlijk niet meer van vreugdevol te spreken. Vreugde is slechts éen deel der levenstweeheid: vreugde en smart, welke beeldend optreden als uitbreiding en begrenzing. In verdiepte schoonheid nu zijn beide gelijkwaardig elkander tegenovergesteld en zoo wordt het afzonderlijke van èn vreugde èn smart opgeheven: rust ontstaat. Daar de schoonheid van hare domineerende tragiek bevrijd is, ontvangt men door verdiepte schoonheid de ontroering der vrijheid die vreugde is .... in zoover heeft U gelijk.
