verdiepen van het natuurlijke van kleur of klank. Zoo wordt de kunst, reeds door het systeem, noodwendig individueel. Hoe meer echter het systeem „abstract wordt“, hoe meer het reeds door „zich zelf“ spreekt, hoe minder de kunstenaar kan „veranderen“. Is ten slotte, het systeem werkelijk abstract, bedient de kunst zich van universeele beeldingsmiddelen in universeele (d. i. evenwichtige) compositie, dan is het onveranderlijke gewaarborgd en daarmede beelding van het universeele. Dan juist moet echter de zuivere kunstenaarsgave optreden opdat het produkt niet „systeem zonder kunst“ wordt. Tot het „realiseeren tot kunst“ van universeele beeldingsmiddelen in een evenwichtige compositie staan niet de individueele hulpmiddelen ten dienste welke het natuurlijke systeem aanwenden kan. De zuivere intuitie, d. i. het klaar zien, beleven van het universeele — als — schoonheid, moet zich rechtstreeks manifesteeren.
Vormvernietiging in beeldingsmiddel en compositie, het vervangen van vorm door een universeel beeldingsmiddel, het scheppen van een evenwichtige compositie, maakt het Neo-Plasticisme tot een werkelijk „nieuw“ systeem. Door het evenwichtige, het zich opheffende in het een zoowel als in het ander wordt de gelijkwaardigheidsbeleving physiekgeest mogelijk en beeldbaar. In de schilderkunst is het beeldingsmiddel de tot bepaaldheid gestelde kleur, in tweeheid van kleur en niet-kleur. In muziek moet het zijn de tot bepaaldheid gestelde klank, in tweeheid van toon en niet-toon. Hetgeen de kleur tot bepaaldheid stelt is: 1e dat zij vlak is, 2e puur (in grondkleur), 3e scherp begrensd is zonder „afgesloten“ te zijn. Daartoe wordt zij als rechthoekig kleurvlak gebeeld (een gebogen begrenzing zou afsluiten en ook niet de mogelijkheid van een zich opheffende tweeheid van stand bieden). De rechthoekige stand als beelding van het onveranderlijke is de kern van het beeldingsmiddel: de kracht en het evenwicht der beelding worden daàraan ontleend.
Ook in muziek zal dus gezocht moeten worden naar
18
