Standen een ure langh eene Oratie gedaen, ende nae ghedane valete, haer tot standtvasticheyt vermaent.
Boheemsche Conicklicke Majsteyts
resolutie int aftrecken van Breslauw.
DIe Conincklijcke Majesteyt tot Bohemen, etc. onser ghenadichster Heer, hebben soo wel uyttet verloop van dese ghevaerlijcke tijden, ende t’gene herwaerts ende derwaerts voor valt, als oock uyt rijpe overdenckinghe vande Consilien ende gheresolveerde intentien by de gehoorsame Vorsten ende Standen deses Landts, in dese verleden daghen voorghehouden, sich niet onbillick erinnert ende onder anderen te ghemoet ghetrocken, hoe niet alleene die ghevaerlickheyt des Viants int benabuerde Marcgraefschap Meeren, hoe langs hoe meer de overhandt neemt, ende der selver Standen ghetrouwe assistentie ende hulpe tegens het landt Slesien, al hoe wel niet gheheel afghesneden, doch ten grooten deele te rugh gehouden mochte werden, Maer dat oock der ghehoorsame Vorsten ende Standen Armade by teghenwoordighe ghelegentheyt tegens soo eenen machtigen Vyant, niet machtich genoech, oock sylieden behalven dat voorghenomen hadden, met Chur Saxen tot eene vredelijcke tractatie sich te accommoderen, waer over des te meer veroorsaeckt gheworden sulcken middel ende Resolutie voor de handt te nemen, daer door hare Conincklijcke Majesteyts persoon insghelijcks des te beter versekert, ende oock de gehoorsame Vorsten ende Standen in haer voorhebbende intentie sonder verhinderinge voort varen mochten, ende over sulcx sich aen een sekerder plaets doch opt aldernaeste te begheven, ende restitueren moeten, t’welck t’gemeene beste merclijc tot voordeel strect, ende aen sulcke hare Majesteyts persoons versekeringe in desen Lande meest ende voornaemst ghelegen is, gelijck sy sich tot hare Conincklijcke Majesteyt volcomelijck sullen hebben te verlaten, ende die getrouwe Standen niet konnen bemercken dat tselve onrecht is, maer die hoochste necessiteyt te laste leggen willen, doch dies niet te min soo wel int eene alst ander, volgens hare gedane beloften, so getrou ende geaffectioneert blijven, gelijck hare Majesteyt sich hier inne alle wegen van recht ende daer toe zy teghens die Landen bevoecht zijn, expresselick protestando voor behouden, daer tegens hare Majesteyt wederom die ghehoorsame Standen met dierghelijcke beloften soo wel haer eyghen als buytenlants Potentaten assistentie, hulpe ende secours, gheensins ghedencken te verlaten. Doch ondertusschen sijn hare Majesteyt volghens hare voorgaende verclaringhe, ghenadichst te vreden, dat niet Chur Saxen die voor hebbende tractatie by d’eene of d’ander middel mach voorghenomen worden, ghelijck zy sich dan niet anders ghenadichst vertrouwen, als hare Conincklijcke Majesteyts Conincklijcken persoon daer inne te sullen comprehenderen, van t’welck verloop zy de notificatie vande ghehoorsame Fursten ende Standen zijn verwachtende, ende de selve daer benevens vermanende, sich daer inne sulcx gehoorsamelick te verhouden, op dat zy in een Corpus te samen verblijven, ende niemant sich onderstaen moge of te scheyden, ende adpartem sich in te laten, insghelijcx dat mette confedereerde Croon Hongaren de Confederatie sulcks mach worden ghehouden, op dat de ghehoorsame Fursten ende Standen door die Turcken ende Tartaren, daer met het Marck-Graefschap Mehren in sulcken cas ende Conditioneerde accommoderinghe, ghedreycht wort, niet in grooter ongeluck ende noot geraken mogen, ende naedien ooc die gehoorsame Vorsten ende Standen hooch aen gheleghen is, dat der selver Soldaten so sy noch in dienst hebben metten eersten betaelt, ende in goede devotie gehouden worden, oock die ghelegentheyt niet minder vereyscht dat die uytgestelde 3. maenden Soldye voor hare Majesteyt duysent Peerden, opt spoedichste betaelt ende effen ghemaeckt worden, soo hebben hare Majesteyt het ghenadich betrouwen totte gehoorsame Vorsten ende Standen, dat sy op sulcke nootsakelijckheyt sullen letten, ende t’selve int werck stellen, ghelijck oock andersints niet naer laten sullen, in allen occurentien met haere Conincklijcke Majesteyt ghetrouwe ghehoorsamelijcke Correspondentie te houden, den welcken sy daerby niet minder als te vooren met Conincklijcke trou ende bestandighe genade gants wel geneycht verblijven. Signatum Breslauw den 22. Decembris. Anno 1620.
Frederich.
Opten 28. deses is wederom een Currier van Betlehem hier door, den Coninck seer haestich nae gheposteert, ende so gheseyt wort, om den Coninck wederom te rugh te halen.
Wt Weenen den 13. Ianuarij.
Jongst gemelte tractatie met Betlehem ende die Honghersche Standen tot Nieustadt, is na Brugh aen die Littou transfereert, ende tot opten 15. deses uytgestelt, overmidts die Hongaren by dit inghevallen weer nu weder seer sterck te velde legghen, ende mette Turcken practiseren, yet voor de hant te nemen.
Graef Coloredo Swendi, Esterhazi, ende andere hebben den Budiani aenghegrepen, inde ses hondert Hongaren daer onder vele Adel is gheweest, te nedergheleyt, die Stadt Guesz wederom afghenomen, ende sijn volck verjaecht.
Morghen reyst de Enghelsche Ambassadeur van hier na Thyrol ende Venetien, is vanden Keyser met een somme ghelts vereert.
Wt Franckfort den 18. dito.
Voorleden Vrijdach hebben die Spaensche die stadt Geelhuysen ingenomen ende sterck beset, ende tis alsnu soo verde gecomen, dat die Wetteravische Graven tot desen Krijgh een yegelijck aen part sal moeten Contribueren, Hanou is op 40000 Rijcx-daelder ende Isenburgh op 20000. Rijcx-daelders geset, waer van alrede een deel opghebrocht is, die Ridderschap sal insghelijcks gheschat worden, die Landt-man wort gheheel bedorven, waer op een gemeene commotie staet te verwachten, ende sijne geene passagien noch weghen meer seecker.
Den roep is dat die Kercken tot Geelhuysen ende Freijburgh den Papisten (dewijle deselve nae de Religions vrede geoccupeert sijn) gerestitueert souden werden, ende dat dies wegen Keyserl. mandamenten volghen souden.
Wt Straesburgh wort vanden 18. gheschreven, dat aldaernoch veel volcx aengenomen wort, ende presenteerden sich oock veele vanden Vnierden oversten ende Soldaten , als voor desen vermelt, hielden seer qualijck huys om die stat , plonderden ende roofden alles, waer van alreede ettelijcke betrapt ende ghevancklijck binnen ghebrocht waren.
Wt Augſburgh den 19. dito.
Alhier hebben wy voor seecker advijs, dat des Hertoghen van Nieuburghs Hof Predicker Pater Jacob Reyzung, een voornaemst Jesuyt, de welcke de vervolginghe sterck heeft helpen drijven, wech gheloopen, ende Evangelisch gheworden is.
Wt Furtz den 19. dito.
Die stadt Nurenberg heeft 300. Soldaten, uyt hare drie Vaendelen tot hare omliggende Steden, 3.4. inde 5. mijlen weeghs teghens den Over-Paltz ende Beyersche ghebieds, tot besettinge heen uyt ghesonden, om allen voorvallenden inval te verhoeden.
Die Grave van Mansvelt, als oock de Marck-Grave van Tourlach, aennemen in dese quartieren sterck volc, ende moeten die Mansveltsche na Savoyen marcheeren, soo is oock gisteren Graef Fredrick van Solms tot Nurenbergh aenghecomen.
Wt Franckfort den 23. dito.
Huyden comt tijdinghe dat Spinolaes volck, Laubach, toebehoorende den Grave van Solms, oock inghenomen hebben, ende soudet teghenwoordich op Swijndorp gelden, men seyt Staticheym aende straet ende Slichteren, de Gravinne van Hanou toebehoorende soude oock ghedreycht zijn.
In Rudelheym, den Heer Grave van Solms toebehoorende, komen noch 1000. Peerden, ende zijn die Soldaten dewelcke opt Slot laghen, int Dorp gheinquarteert.
Ghedruckt by Broer Ianſz. out Courantier int Leger van ſijn Princelijcke Excellentie. vvoonende in S. Niclaes-ſtraet, naeſt den vergulden Os. Den 1. Februarij, 1621.
