Pagina:Tijdinghe uyt verscheyde Quartieren 1621-03-27.djvu/2

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen

Voorleden saterdach is een Courier van den Chur Saxen alhier deur nae syne Keyserlijcke Majesteyt gepasseert, om (soomen seyt) hare Majesteyt aen te dienen dat het Accoort met Slesien ghetroffen is.
Van wegen den Coninck van Polen zijn verscheyden Patenten, om veel volck te peerde ende te voet aen te nemen, overmidts den Turck teghens deselve Coninck in grooter mactzt sich toerust.
Off men wek ghemeynt heeft, dat des Graven van Mansvelts Schulthes totten Vorst van Lichtenstein is ghespedieert gheweest, om ’toude Accoort ten vollen te sluyten, soo is doch alles te rugh ghegaen, overmidts hy gheen genoechsame Commissie heeft gehadt, waer over alhier besloten is gheen Tractatie meer aen te nemen, maer alle volck ende grof geschut tsamen te brenghen, om tselve nae Pilsen ende Ellenboghen te voeren, ende die selve plaetsen met ghewelt aen te tasten, gelijck dan alrede allerley preparatie daer toe gemaeckt wert, ende eergisteren vele waghens met Artillery ende allerley krijchs rustinge derwaerts ghevoert zijn. Soo men verstaet, soude den Grave van Mansvelt noch by de Vnieerde Vorsten, ende den Oversten Frenck sich tot Pilsen bevinden.
Huyden zijn wederom ettelicke vaendelen voet volcx uyt ghesonden teghens des Mansveltsche besettinghe, om yet sonderlinghs voor te nemen, hare verrichtinghe salmen hooren.
Oock werden daghelijcx alhier veel meer persoonen ghevanghen ende in arrest ghenomen.

Wt Breſlauw den 1. Martij.

Alhier bevint sich een Ghesanter van Betlehem Gabor, de welcke bericht, dat tusschen den Keyser en Hongaren geen vrede te hoopen is, vermanende de Vorsten ende Standen tot stantvasticheydt by de Confederatie, ofte dat sy ter contrarie doende, in corter tijt het lant vol Turcken ende Tartaren hebben souden, Ende soo de roep gaet, souden de Keysersche in Moravien groot gewelt plegen, willen oock de Calvinisten ende Piccarden uyt royen, waer ondermen oock misschien de Luttherischen verstaen sal, dewijle men van hun alreede tot Olmits ende Brin de Kercken genomen ende de Predicanten wech gheschaft heeft.

Wt Aughſburgh den 13. dito.

Huyden sijn die Chur Mentsche, Ceulsche ende Triersche, ooc Saltzburgsche Gesanten van hier wederom verreyst, morghen sullen die anderen oock volgen, hare tractatie is alleene maer gheweest om Contributie, ende moeten tegenwoordich alle Gheestlijcke van’t hondert van haer in comen den 10. penning jaerlicx betalen, ende dat wederom volck sal aenghenomen worden, oock die Beyervorst selfs wederom te velde trecken sal, die Overste Fugger heeft alreede ettelijcke Soldaten aengenomen, geeft veel ghelts op handt, Soo werde tot Munchem die trommel oock sterck geroert, want de Catholijcksche Liga eene Armade van veertich duysent man voor Keyserlijcke Majesteyt houden willen.

Wt Worms den 16. dito.

Voor weynich daghen is die Schipbrugghe alhier over den Rijn veel starcker ende beter als die te vooren was gants veerdich geworden, ende wert nu over den Rijn inde Schantsen wederomme seer starck wacht ghehouden.
Dese daghen is Graef Frederick van Solms, met eenighe Peerden naer den Keyser afgheveerdicht, wat zijn verrichtinge is, weetmen niet.
In deze quartieren zijn oock binnen 8. daghen tijdts uyt alle Ambten inde Palts in 700. Waghens aengecomen, de welcke voeragie ende andere minutien toevoeren.
Alhier is oock opentlijck inde Stadt de Trommel gheslaghen, ende uytgheroepen dat die lust hebben te dienen, soude terstont ghelt op die handt ghegheven worden.

Wt Franckfort den 18. Martij.

Wt het Landt te Hessen wert gheschreven, dat binnen 14. daghen tijdts, veel volcks is door ghepasseert, soo [En]ghelschen, Schotten, Nederlanders als andere natien eensdeels voor die Keur-Vorst Palts, anderdeels voor die Vnie, ende die benabuerde Vorsten ende Vrienden, die willen een deel naer Bohemen hun wech ende naer dese Stat nemen. Ende soude noch seer veel volcx volghen, van diversche plaetsen, soo uyt het Landt te Brunswijck, vande Hense Steden ende andere quartieren, ende wert sulcken volck over al aengenomen als by Menschen ghedencken niet gheschiet en is. Die Jonge Princen van Weymeren laeten oock volck lichten. Des Lant-Graven Maurits van Hessen aengenomen volck ligghen inde opper Quartieren, die houden hun noch stille, maer indien t’selve Landt van den Marquis Spinola soude aenghegrepen werden, sullen sy mede hun beste oock doen, men mochte binnen 3. ofte 4. weecken wel van seer vreemde tijdinghen hooren.

Schrijven van Danswijck melt dat tusschen Mariemont ende die Stadt wel een vierendeel mijle langh als een strate warm bloet geregent was. Ende dat by den Coningh van Polen groote menichte van volck aenghenomen werdt, door dien den Turck sulcken groote krijchs-rustinghe maeckt.

Men verhoort uyt Enghelandt dat syne Majesteyt metten eersten groote hulpe senden sal tot assistentie van Coninck Fredericus, om Spinola uytte Pfalts te helpen.

By de Geunierde vorsten inden Pfalts, wert nu veel meer krijchs toerustinghe gemaeckt als oyt te voren, ende wert het volck seer wel betaelt. Daer-en-teghen verlopen uyt Spinolas Leger daghelijcx vele Italianen van wege quade betalinge, niet tegenstaende Spinola d’over heerde daghelijcx brantschat.

De by-een-komste tot Zee-burgh is nu ten eynde gecomen na langhe en veelvoudighe beraetslagingen, ende is eyntlijck ghesloten ende gheaccordeert dat zijne Majesteyt den Coninck in Denemarken te velde sal houden 12000. mannen. De Hertogh van Brunswijck sal mede een Legher vergaderen van 6000. mannen, ende de Hertogh van Lunenburgh sal op brengen 4000 Mannen. Van welck besluyt zy eenen expressen aen Keyserlijcke Majesteyt ghesonden hebben, met versoeck dat zyne Mt. gelieven sal ’tvreemde krijgs-volck van den Duytschen bodem te doen voeren, Fredericus Coninck van Bohemen wederom in zijn erflijcke possessie te stellen, om also tot een ghewenste vrede te comen.
Die van Mekelenburch ende Holsteyn, hebben sich verclaert in dese neutrael te willen houden.

Voorleden maendachsmorgens is den gewesen Pensionaris van Rotterdam Mr. Hugo de Groot seer behendich in een koffer (somen noch anders niet en hoort) van’t Huys te Loevesteyn daer hy ghevanghen sat af ghedragen, het koffer is binnen Gorchim ghebracht, maer doen ’t gheruchte quam binnen der Stadt, ende ’tkoffer gevisenteert wiert, was Grotius al deur.

Voorleden maendage zijn in sGravenhaghe ghearriveert de Ambassadeurs vande Eerts-hertoghen, ende by den Prince van Orangien ghewilcomt ende ontfangen: Hebben dese weke by de Ho: Mo: Heeren Staten Generael int bywesen van den Prince van Oraengien audientie gehadt, ende hun propositie gedaen, doch men verstaet, dat op hun aendienen gantsch niet volghen sal, ende dat sy eerst-daechs wederom sullen vertrecken.

Ghedruckt by Broer Janſz. out Courantier int Legher van ſijn Princelijcke Excellentie, woonende in S. Niclaes-ſtraet, naeſt den vergulden Os. Den 27. Meert, 1621.