KUNST EN KUNSTNIJVERHEID.
- Naar aanleiding van een expositie van Fransche etsen te Apeldoorn, „Op den Paschviever.”
Dat ook in de provincie behoefte bestaat aan een inniger contact met producten van Kunst- en Kunstnijverheid bewees mij de onlangs door mij bezochte expositie van Fransche etsen in de gezellige, goedverlichte zaaltjes „Op den Paschviever” te Apeldoorn. Ieder die de Paschlaan passeert zal aangenaam verrast worden door het aanlokkelijk gelegen huisje waar met witte letters op een groenen grond staat „Op den Paschviever”. Vóór aan den hekingang noodigt ’n ditto geschilderd bordje u uit tot een bezoek aan de tentoonstelling van Fransche etsen. Doch het zijn niet alleen de etsen van Simon, Goo, Eug. de Lâtre, Chahine, Brouet, Célos, Bartholomé en de litho’s van Steinlen enz. die u daar wachten, het zijn ook de voorwerpen van smaak, de producten eener hoogst beschaafde kunstnijverheid, de potterie en de gedistingeerde batiks van mevrouw Wegerif-Gravenstein.
In een ander zaaltje treffen u de bizonder artistiek uitgevoerde foto’s, die u doen zien dat ook op dit gebied een geheel nieuw besef van ruimteverdeeling heerscht. Deze fotos alle in het atelier „Op den Paschviever” gemaakt, kunnen als voorbeeld dienen wat de photografie in haar schoonsten vorm zijn kan.
In een zoo smaakvol ingericht gebouwtje als dit, waar zoowel de voorwerpen der kunstnijverheid als de etsen en litho’s hunne organische zelfstandigheid aan u openbaren, is de gelegenheid het publiek in de richting van goeden smaak, d. i. groot genomen van intérieur-kunst, op te voeden, bizonder gunstig. De stap naar de abstracte, moderne intérieurkunst komt dan langzamerhand van zelf, zonder een al te groote schol teweeg te brengen. Want de schok, die het ernstig willend publiek op de moderne exposities ondergaat, wordt grootendeels veroorzaakt, doordat het zoowel in Kunst als in Kunstnijverheid vele generaties ten achter is. Men vindt in de intérieurs de meest smakelooze objecten naast en door elkander. Wat toch is eenvoudiger dan deze producten eener wansmaak te vervangen door voorwerpen die an und für sich stijl-waarde bezitten. Langs dezen weg zal de mensch zijn geluk weer in zijn omgeving vinden, precies als tijdens de Renaissance. Smaakvolle, artistieke objecten hebben het vermogen een sfeer te scheppen, die ons denken gunstig beïnvloedt. Wansmakelijke voorwerpen daarentegen hebben het vermogen een atmosfeer te scheppen die ons denken ongunstig beïnvloedt. „Mooie dingen zijn duur”, zal men zeggen. Maar mooie dingen schaft men zich maar eens aan, ze winnen steeds in waarde. Eén enkele waarlijk schoone vaas; één schoon gebatikt stuk fluweel; één stijlvol schilderij, weegt gemakkelijk op tegen de overdadige massa van smakelooze voorwerpen waarvan onze huizen vol zijn. Mooie dingen zijn dus nooit duur; ze zijn in ieders bereik.
Ik kan het denkbeeld, het Apeldoornsche publiek in nader contact te brengen met stijl-volle intérieur objecten in een omgeving die daaraan beantwoordt, dus niet genoeg toejuichen en zie dit denkbeeld vrij wel verwezenlijkt in het atelier „Op den Paschviever”.
Van de etsen werd ik het meest getroffen door die van Steinlen. In de litho’s toont hij zijn nauwe verwantschap met de beroemde „actualités” van zijn geestelijken vader Honoré Daumier. Het is niet waar, dat Steinlen ooit geheel los van dezen invloed gekomen is. Trouwens hoe kon het ook, zij schiepen uit dezelfde bron...... de volksziel.
Door de permanente exposities „Op den Paschviever” zal het Apeldoornsche publiek nog vele malen in de gelegenheid worden gesteld op elk gebied zijn smaak te ontwikkelen, of te herstellen.
THEO VAN DOESBURG.
Leiden, 2–4–16.
|
