Help:Uitleg

Deze pagina geeft uitleg over hoe Wikisource werkt. Meedoen is erg gemakkelijk, en vooral een kwestie van gewoon beginnen. Fouten maken is namelijk niet erg: die worden even gemakkelijk weer hersteld. Maar hieronder toch wat uitleg.

Andere pagina's gaan dieper in op specifieke zaken: zie daarvoor Overzicht tekstopmaak, Links en vooral Veelgestelde vragen. Voor wie inspiratie op wil doen, verwijzen wij naar Hoe je mee kunt doen. Een uitgebreide cursus vind je op Wikibooks: MediaWiki.

Basis

Wikisource werkt met een heel eenvoudig basisprincipe. Klik op bewerk (link bovenaan een Wikisource-pagina). U komt dan op een pagina met een bewerkingsvenster waarin de inhoud van die pagina staat. Typ uw tekst en klik op "Pagina opslaan" als die klaar is! U kunt ook eerst kijken of de pagina wel gaat worden zoals u had bedoeld - klik dan op "Toon bewerking ter controle" onder het tekstvenster. Schuif dan even naar beneden, want de controle verschijnt onder het tekstvak.

In het tekstveldje achter "Samenvatting:" geeft u kort aan wat u gewijzigd hebt (en geen samenvatting van het artikel dat u zojuist geschreven hebt). In het geval van een nieuw artikel zou "nieuw" dus al voldoende zijn. Deze tekst wordt getoond in het overzicht dat u krijgt wanneer u op "Recente wijzigingen" klikt.

Deze pagina bevat verder informatie over het aanmaken van een nieuwe link, een nieuwe paragraaf en een nieuwe regel. Verder leest u hoe u tekst laat inspringen, en verder over stijl, linken, lijsten en labels maken, subpagina's, tabellen, speciale tekens en het wijzigen van een paginatitel. Bent u de eerste voorbeelden voorbij, dan zou u zelf eens kunnen gaan uitproberen hoe je die speciale effecten bereikt! U kunt oefenen in de zandbak.

Links toevoegen

Verouderd, links worden gezien als afwijking van de facsimile brontekst Artikelen in Wikisource ~~vallen op door hun grote hoeveelheid links~~ mogen beperkt links bevatten.Tekst die bij het bewerken is voorzien van [[vierkante haken]] wordt een link naar een ander artikelen in Wikisource.

Hoe dit allemaal werkt en hoe je links maakt, staat op Help:Gebruik van links.

Plaatjes, foto's en illustraties

U kunt plaatjes, foto's en geluidsfragmenten uploaden naar commons. Meer details over het invoegen van afbeeldingen op pagina's zijn te vinden in Wikipedia.

Foto's en multimedia

Als u een foto, geluidsfragment of dergelijke geüpload heeft (dat kan via de link aan de linkerkant van deze pagina), dan kunt u die op een pagina opnemen met: [[afbeelding:uw_foto.jpg]] of [[afbeelding:uw_logo.png|alt text]] of [[media:uw_geluid.ogg]] voor audio. Als u het niet wilt tonen, maar alleen een link wilt maken, moet het ook zo: [[media:uw_foto.png]]. Als je naar de beschrijvingspagina wilt linken, gebruikt u: [[:afbeelding:uw_foto.png]]

Als u een foto in hoge resolutie heeft, kan u die zo uploaden en die dan als een kleine afbeelding laten weergeven.

Gebruik de notatie; [[Afbeelding:uw_foto.jpg|thumb|200px|De tekst van het onderschrift]]

De waarde "200px" kunt u aanpassen.

Geluid

Aanklikbare geluidsfragmenten opnemen in de tekst gaat met:

[[media:OGG-vorbis_geluidsfragment.ogg|linknaam]] of

[[media:MIDI-bestand.mid|linknaam]]

Een nieuwe alinea beginnen

Een nieuwe alinea begin je door tweemaal op de Enter- of Return-toets te drukken. Druk je slechts eenmaal, zoals hier, dan heb je geen nieuwe alinea (zoals je ziet, of juister gezegd zoals je niet ziet :-), want je kan niet zien wat er niet is - behalve als je op de bewerkingspagina kijkt).

Nieuwe regel / alinea

Een nieuwe alinea begin je door een regel leeg te laten. Binnen een sjabloon zorgt de code voor een nieuwe regel

Code:
Dit is
 de juiste manier
 om een nieuwe regel te beginnen.

Resultaat:
Dit is
de juiste manier
om een nieuwe regel te beginnen.

Merk echter op dat in Wikisource meestal de voorkeur gegeven wordt aan een nieuwe alinea.

Code inspringen:
:Deze tekst is ingesprongen.
::Deze tekst is nog meer ingesprongen.
:::Wie weet hoe ver we zo kunnen inspringen?

Resultaat:

Deze tekst is ingesprongen.

Deze tekst is nog meer ingesprongen.

Wie weet hoe ver we zo kunnen inspringen?

Deze regel is ingesprongen met behulp van één spatie, maar omdat er normaal nooit een spatie gebruikt wordt aan het begin van een regel, zal die hier verschijnen als een spatie in een lettertype met vaste breedte, zoals "Courier".
Met andere woorden, als je een paragraaf begint met één of meer spaties, dan zal de tekst zowel ingesprongen, als in een lettertype met vaste breedte zijn. Dit is vooral nuttig bij teksten en lijsten die door tabulatie uitgelijnd moeten zijn.
Noteer ook dat ingesprongen tekst met spaties doorloopt aan de rechterkant van het scherm en begin dus een nieuwe regel als uw tekst breder is dan uw scherm.

In dit blok zal de tekst niet doorlopen omdat daar rekening is gehouden met de breedte van het
scherm. Op de plek waar je de zin wilt laten 'teruglopen' geef je gewoon een enter of return
en typt éérst een spatie voor je de zin verder schrijft.

Stijl

Code cursief: ''Deze regel is cursief'' (dubbel gebruik van het enkele aanhalingsteken)
Resultaat: Deze regel is cursief

Code vet: '''Deze regel is vet''' (Drievoudig gebruik van enkele aanhalingstekens!)
Resultaat: Deze regel is vet.

Opmerking Je kunt ook de standaard HTML-codes , , , <cite> of gebruiken. Het gebruik van de Wiki-syntaxis verdient echter de voorkeur.

Lijsten

Code genummerde lijst:
#Onderwerp één
#Onderwerp twee
##Subonderwerp één
##Subonderwerp twee
#Onderwerp drie, enz.

#Onderwerp regel overgeslagen, begint weer met één

Resultaat:

Onderwerp één
Onderwerp twee
1. Subonderwerp één
2. Subonderwerp twee
Onderwerp drie, enz.

Onderwerp regel overgeslagen, begint weer met één

Code:
:#Genummerd kan het ook
Resultaat:

Genummerd kan het ook (gebruik :(dubbele punt) # (hekje). De regel springt ook nog in)

Code met vette stippen:
*Een onderwerp (een sterretje voor de tekst)
* Nog een onderwerp (een sterretje en een spatie)
**Je kunt a.h.w. stippen binnen de stippen zetten (twee sterretjes)
*** Drie sterretjes. Nou ja, zo kun je wel doorgaan!

Resultaat:

Een onderwerp (een sterretje voor de tekst)
Nog een onderwerp (een sterretje en een spatie)
- Je kunt a.h.w. stippen binnen de stippen zetten (twee sterretjes)
  - Drie sterretjes. Nou ja, zo kun je wel doorgaan!

* Eerste punt
*# Subpunt 1
*# Subpunt 2
*#* Subsubpunt 2a
::: volgende alinea in subsubpunt 2a

Resultaat:

Eerste punt
1. Subpunt 1
2. Subpunt 2
  - Subsubpunt 2a

volgende alinea in subsubpunt 2a

Ten slotte kun je ook definitielijsten aanleggen (vergeet niet de spaties aan weerszijden van de dubbele punt)

;Encyclopedie : Handig naslagwerk
;Open Source : Een projectmatige manier van werken waarbij iedereen veranderingen aan mag brengen in het project
;Wikipedia : Een open source encyclopedie

Resultaat:

Encyclopedie: Handig naslagwerk
Open Source: Een projectmatige manier van werken waarbij iedereen veranderingen aan mag brengen in het project
Wikipedia: Een open source encyclopedie

Horizontale strepen

Je kunt een horizontale streep trekken door vier of meer scheidingsstreepjes horizontaal achter elkaar te typen: ---- en dan krijg je dus een streep:

Wiki en HTML

Je kunt ook (de meeste) HTML-codes gebruiken. Maar als er ook een mogelijkheid in Wiki is, hebben we dat liever.

Als je wilt dat Wiki-syntaxis of HTML-opdrachten niet geïnterpreteerd worden, gebruik je <nowiki>. Bekijk de bewerkingspagina van deze pagina voor voorbeelden.

Tabellen

Voor het maken van tabellen, zie Help:Gebruik van tabellen.

Speciale tekens

Wellicht moet je heel dikwijls gebruik maken van speciale tekens, zoals deze: ü À α
Zie Wiki-overzicht in Wikipedia voor hoe het wel en hoe het niet moet. Je kunt ^superscripts en _subscripts toepassen en je kunt het lettertype beheren grootte en kleur!

f(x) = a₀ + a₁x₁ + a₂x₂² + a₃x₃³

f(x) = a₀ + a₁x₁ + a₂x₂² + a₃x₃³

Doorverwijzen

Als je de bezoeker van een bepaalde pagina wilt doorverwijzen naar een andere pagina (naar een pagina met een betere titel, bijvoorbeeld), dan typ je daarvoor het commando #REDIRECT [[nieuwe paginatitel]] op de bovenste regel van het bewerkingsveld. Zie bijvoorbeeld de pagina computers (je kunt daar onderaan op 'deze pagina bewerken' klikken en kijk hoe het gedaan is). Ben je op de pagina met de nieuwe titel ('computer'), en wil je de geschiedenis van de oude pagina bekijken, klik dan op de link "(verplaatst vanaf 'computers')", bovenaan.

In de zandbak kun je al deze dingen oefenen! Maar je kunt natuurlijk ook meteen aan de slag gaan! Voel je vrij en ga je gang. Een handige schematische weergave van het bovenstaande en meer vind je op Overzicht Wiki.

Inhoudsopgave

Zoals bovenaan op deze pagina te zien is, verschijnt automatisch een inhoudsopgave indien het artikel meer dan 3 koppen bevat, tenzij iemand dat heeft uitgezet in zijn of haar "Voorkeuren". De inhoudsopgave kan worden uitgezet door bovenin het artikel __NOTOC__ neer te zetten.

Tevens kunnen dan de verschillende secties van een artikel apart bewerkt worden, door een linkje met "bewerken" aan de rechterzijde van de pagina. Dit kan worden uitgezet door het commando __NOEDITSECTION__.

Categorieën

Op veel pagina's treft u onderaan een Categorieën-link aan. Dit betekent dat de pagina op een of meer lijsten met pagina's over vergelijkbare onderwerpen staat. Raadpleeg voor meer uitleg hierover w:Help:Gebruik van categorieën.

Ondertekening of handtekening

Als je onderaan een tekst drie tildes (~~~) plaatst, wordt dit automatisch vervangen door je gebruikersnaam, met een link naar je Gebruikerspagina. Gebruik je vier tildes (~~~~), dan worden ook datum plus tijd toegevoegd.
Door 5 tildes neer te zetten verschijnt alleen de datum met de tijd, als volgt: 27 aug 2005 16:12 (CEST)

In de praktijk komen ondertekeningen alleen voor op overlegpagina's. De artikelen zelf worden niet ondertekend: die worden immers door een groot aantal gebruikers gezamenlijk geschreven. Uit de "geschiedenis" is op te maken wie daar op welk moment aan heeft bijgedragen.

Zoeken

Voor meer informatie over zoeken op Wikipedia: zie w:Wikipedia:Zoeken. Als de server overbelast is, is de interne zoekfunctie vaak tijdelijk niet beschikbaar.

Plug-in

Voor wie de Firefox browser gebruikt, bestaat er een heel gebruiksvriendelijke extensie voor Wikisource.