Kunst en Letteren.
Dr. P. J. H Cuypers, †
1827 1921.
Bijna 94 jaar oud is dr. Cuypers, een van Nederlands grootste en meest bekende architekten, gisteren te Roermond, dat ook zijn geboorteplaats was, overleden. Ook in het buitenland was zijn naam bekend en geëerd, wat blijkt uit de vele buitenlandsche genootschappen voor bouwkunde en oudheidkunde, die hem onder hunne leden of eere-leden telden en uit zijn benoeming (in 1870) tot Dombaumeister te Mainz.
Ontzaglijk veel heeft dr. Cuypers gewerkt. Onvermoeibaar was hij bezig en talloos zijn de bouwwerken, die onder zijn leiding en naar zijn plannen zijn opgetrokken of gerestaureerd. Laten wij slechts noemen het Centraal Station te Amsterdam, het Rijksmuseum, het beroemde kasteel van Haarzuilen.
Cuypers was een geboren kunstenaar, een door het lot begenadigde, die meer gedaan heeft dan met konventioneelen eerbied de oude vormen van zijn meesters overnemen. Hij wilde breken met de doode vormen, met den wansmaak van de vervalperioden waarin de bouwkunst in zijn tijd verkeerde. Hij zocht naar de logische samenstelling, de schoone ombouwing der ruimte, die haar aard en wezen ook in het uiterlijk manifesteerde.
Een restaurateur van oude bouwwerken als geen ander, was hij tegelijkertijd een zoeker naar nieuwe banen, een vijand van konventie en slechte traditie. De hulp der ambachten zocht hij onverpoosd te vervolmaken en de mogelijkheden van den bouw met den baksteen heeft hij getoond en gepropageerd. Zoo hij onder het jongere geslacht van bouwmeesters al niet meer kon gerekend worden tot de meest modernen, ongetwijfeld heeft hij hun arbeid voorbereid en mogelijk gemaakt.
Een schoon leven, vol strijd, vol arbeid, vol roem en erkenning van gaven is afgesloten. Met dr. Cuypers is een onvermoeibaar werker, eer fel strijder, een groot kunstenaar heengegaan Zijn werken blijven, een grootsch eereteeken voor den grooten geest, die ze schiep.
|
