Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Koetse van Mercurius
| ← Carro della Luna. Koets van de Maene, […] | ‘Koetse van Mercurius’ door Cesare Ripa | Koets van Venus → |
| Afkomstig uit Cesare Ripa et al. (1644) Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants, Amstelredam: Dirck Pietersz Pers, p. 271. Publiek domein. |
Koetse van Mercurius.
EEn naekt Ionghman met een enckel laecken voor een hals kraegh, met goude hoofdhayren, en tuſſchen de locken oock gulde pennen, of hy ſal een bonnet hebben met twee vleugels, aen elcke ſijde eene, houdende in de hand een overvloets horen, met brooskens. En vleugels aen de Voeten: gelijck ’t ſelve by de Schilders wort gebruyckt, en dat nae de ſtellinge der Poëten, doch inſonderheydt by Apulejum in zijne Herſcheppinge.
Deſe beeldniſſe ſal op een koetſe ſtaen, alwaer veele ſteenen op leggen. En dat om de gewoonte van d’Oude nae te volgen, die wanneer zy voorby dit beeld paſſeerden, ſoo wierp yder altijd een ſteen voor zijne voeten, alſoo datter voor ’t beeld Mercurii groote ſteenhopen lagen, gelijck Phornutius ’t ſelve in de Natuyre der Goden verhaelt.
Deſe koetſe wierde van twee Oyevaers voortgetrocken, zijn de Vogels die Mercurio waeren geheylight. Want deſe Vogels wierden in Egypten Ibis genaemt, zijnde een ſlagh van Oyevaers. Gelijck Aristoteles in zijn dierboeck verhaelt. Mercurius regeerde oock alhier, en gaf aen ’t volck wetten, en leerde hun leeſen, gelijck Cicero ſchrijft in ’t iii boeck van de Natuyre der Goden, en hy wilde dat de eerſte letter van Alphabet ſoude Ivis heeten, gelijck Plutarchus ſchrijft in ’t boeck Iſis en Oſirides. En Ovidius ſeyt in ’t 2 boeck Metam. Dat Mercurius, te gelijck met d’andere Goden, voor ’t geweld van den Reuse Tiphon vluchtende wierde herſchept in een Oyevaer.
Men konde oock in plaets van twee Oyevaers, twee haenen maecken, door de vergelijckinge, die Mercurius, God van de ſoetvloeyentheyt en Welſprekentheyt, heeft met de wackerheyt, die door de haene wort uytgedruckt. Van het Caduceum of de Slangen ſtaf, waer door Mercurius, nae ’t gevoelen der Heydenen, den dooden verweckte, ſeytmen, dat hy oock te gelijck, door zijne Welſprekentheyt de geheughniſſe en ’t verſtand der Menſchen kost opwecken. De gevleugelde brooskens en de pennen, bedieden de ſnelligheyt van de woorden, die ſich in eene verhandelinge uytſpreyden. Hierom noemt Homerus de woorden ſnel, gevleugelt, en dat zy pennen hebben. Wie luſt geeft hier in wyder te weyden, kan de Latijnſche Schrijvers en oock Boccatium nae leſen.