Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants/Romagna

‘Romagna’ door Cesare Ripa

Afkomstig uit Cesare Ripa et al. (1644) Iconologia of Uytbeeldinghen des Verstants, Amstelredam: Dirck Pietersz Pers, p. 247-248. Publiek domein.

[ 247 ]

Romagna.

EEn Vrouwe met een ſchoone krans van vlas en van Mee of Krap met de bloemkens en vruchten, houdende in de rechter hand een tack van een Pijnappelboom mette vruchten, en mette ſlincker hand de Bolſter van Heerſe, van Panicken, en de Peulen van Boonen en Erten, &c.
Dit Landſchap heeft verſcheyden naemen, onder andere wordt het Flaminia genaemt nae de wegh van de keyſelſteenen, die van Flaminius Roomſch Burgemeeſter verbetert is, gelijck Strabo ſeyt, Livius ix boeck van d’Oorlogh van Macedonien ſeyt dat Flaminius hebbende de Liguren t’ondergebracht, en Vreede mette naegebuyren gemaeckt hebbende, ſoo koſte hy niet lijden, dat de victorieuſe Soldaeten ſouden leedigh zijn, derhalven liet hy den wegh van Romen met keyſelſteenen beleggen en hermaecken, door Toſcanen en Vmbria tot Rimini toe. Zy is daer nae genaemt Æmilia van M.L. Æmilius, diewelcke een wegh liet maecken van Piacenza af, die ſich voegen ſoude mette Flaminiſche wegh. Zy is eerſt genaemt Gallia Ciſalpina, om datſe lange tijd van de Gallen, Boyen, Inſubren, Cenomannen en ander gebroetſel, als Polybius ſeyt, is bewoont geweeſt: ſeggende dat de Gallen of Francoiſen de Alpen gepaſſeert zijnde, vielen in dit Landſchap, verjaegende de Toſcanen die aldaer twaelf ſteden hadden gebouwt, en die ſich aldaer vaſt maeckten, ſoo wierde daer nae dit geheele Land Gallia Ciſalpina genaemt. Daer nae is ’t Gallia Ciſpadana en Tranſpadana geheeten, om dat het van de Oude was verdeelt in twee deelen, te weeten op dees en op geen ſyde van de Po. Daer nae is ’t Gallia Togata geheeten, gelijck Martialis ſeght, want als de Gallen en Boyen of Beyeren in Italien quaemen, en als geſeyt is, de Toſcanen hadden verdreven, hebben zy allenskens de Romeinsche manieren, niet alleen van leven, maer oock van ommegangh en kleedinge aengenomen, en ſiende datſe tabbaerden droegen, hebben zy oock deſe Romeynſche kleedinge gevolght.
Ten laeſten is ’t, gelijck Blondus verhaelt, Romagna van Carolus Magnus, en van Paus Adrianus i genaemt, nae de verwoeſtinge van de Longebarden, om dat die van Ravenna met eenige andere ſteeden en naeburige Landen, altijt ten tijde der Longebarden, ſeer getrou zijn geweeſt aen de Romeynen.
Dit Landſchap wort een krans van Vlas gegeven, om dat Plinius het Vlas van Faenza in grooter waerde hout, ſtellende dat in den derden van de ſijnigheyt en in den tweeden graed van de wittigheyt.
De Mee of Krap van Ravenna wordt van Dioſcorides ſeer gepreſen. De Bolſters van Heerſe en Panickooren, druckten uyt de vruchtbaerheyt van ’t Land, voor ſoo veel allerleye ſoorten Terwe, Erten, Heerſe, Panickooren, Boonen &c.
De tack van de Pijnboom mette vruchten, die zy in de rechter hand hout, is om te vertoonen het eedele boſch van Pijnboomen, dat rontom Ravenna en Cervia leyt, zijnde geen Provintie ſoo aenmercklijck in Italien van andere als deſe. Waer over Sixtus v in ſijne Bulle over de bewaeringe van ’t Pijnboſch, dat ſelve noemt het cieraet van Italien. Daer zijn oock veele vruchtbaere Wijnſtocken van Faenza en van Ceſena, die onder de eedelſte, by de Oude wierden gehouden. En die Mecenatini van Mecenas genaemt zijn, daerom ſoude het oock geen misſlagh zijn, ſoo men eenige Wijngaertblaeden in de krans vlochte.
Het Sout ſoudemen oock afmaelen, dat van Plato waerdigh en Gode behaeghlijck genoemt is, en van Homerus Godlijck, waer van Plinius dit oude ſpreeckwoordt ſchrijft, ſale nihil utilius, daer is niet nutter als Sout, ’t welck te Cervia ſo overvloedigh gemaeckt wort, dat zy andere Landen daer van konnen mededeelen. En my dunckt het niet onaengenaem, dat zy in de hand of in een ander plaets een vat hadde waer in de Majolica [ 248 ]vertoont wort, diemen in Faenza in ſonderlinge waerde heeft. En ten laeſten ſoude men, boven de geſeyde dingen, haer oock gewapent maecken om haer dappere krijgsoeffeninge, en datſe eertijts voor den dagh gebracht heeft en noch doet, ſeer ſtrijdbaere en vermaerde Mannen, die wel een langer bericht noodigh hadden.