Lanceloet en het Hert met de Witte Voet
|
Lanceloet en het Hert met de Witte Voet | |
| Auteur | |
| Genre(s) | Ridderroman |
| Brontaal | Middelnederlands |
| Datering | 14e eeuw |
| Bron | Project Laurens Jz Coster |
| Auteursrecht | Publiek domein |
 | |
LANCELOET EN HET HERT MET DE WITTE VOET
Daventure vertellet, twaren:
Doe hi heren wech waren
Ende die hof gesceden was
(Daer ic hier vore nu af las),
Quam ene joncfrouwe gereden daer.
Een wit hondekin liep haer naer.
Ende tirst dat si int hof quam
Ende si den coninc Arthur vernam,
Sprac si na haer lans wise:
"Dat u God lone van paradise,
Die geweldech es alre sake.
Her coninc, doet horen mine sprake,
Hort nu mine adventure meest.
In dit lant staet een foreest
Bi enen sconen gronen dale,
Dat suldi nu bekinnen wale.
Dit foreest es beloken al
Tuscen II berge in een dal;
Daer ombe gaen hoge mure,
Ic waent hem soude werden te sure
Dire met crachte in comen soude,
Sonder tenen in vanden woude,
Daer een wiket staet harde clene.
Te dire stat ende el ne gene
Machmen in dat foreest comen,
Eest alsiet hebbe vernomen
Ende beneden op ene rivire
Staet menech boem goet ende dire,
Daert bi doet wesen soete.
Een hert met enen witten vote
Es meester vanden watere al
Ende vanden foreeste dat staet int dal.
Vort so bliken optie berge
Die lyone groet aise dwerge,
Die den hert alle wachten.
Het doet daer quaet ieman vernachten:
Nacht ende dach sijn si gegar.
Mi ware leet, waeric gespar
Jegen hen: si sijn soe fel
Dat wanic weten harde wel.
Her coninc, gine hebt niet vernomen
Op wat saken ic hier ben comen.
Die gen die mi hier heft gesant,
Si es coninginne in haer lant
Ende van menegen riddere vrouwe.
Ic daert wel nemen op min trouwe
Dat si hevet in haer bedwane
Drie coninge al sonder wanc,
Die gereet tharen dienste sijn.
Si es scoenre dan dat sonnescijn,
Beide van hude ende van hare.
Oec en werd nieman geware
Dorperheit an hare en twint.
Si es een utermaten scone kint
Ende wel uten rike geboren.
Bi harre cronen heeft si gesworen
Dat si nembermer name man,
En si die hare gebringen can
Vanden hert den witten voet.
Hine es te winne niet zo goet.
Soe wien die den lyoen slaet:
Eer hi den hert oec gevaet,
Hi moet di jacht en stic herden.
Hi saelt hem te sure laten werden.
Die daer nu varen woude:
Siet hier dit hondekin, datten soude
Leiden optie rechte slage
Int foreest daer die hert lage
Ende inne wandelinge es meest."
Keye sprac: "Sem mi die heilegeest,
joncfrouwe, geeft mi dat hondekin.
Ik sal ember die gene sijn
Die varen sal alre eerst
Proven tgeval in dat foreest."
Die joncfrouwe was blide ende vroe
Ende liet gene hondekin alsoe
Met Keyen bliven in dat hof.
Met bliscepen nam si orlof.
Des ander dages vele vroe,
Eer die joncfrouwe daer quam alsoe,
Soe was Keye te hoven comen,
Want gi hebt wel vore vernomen
Dat hi qualike te hove was.
Nu was hi versoent, sijt seker das,
Want sijn vrouwe die coninginne
Haddem gemaect pays ende minne
Jegen den coninc ende Waleweine.
Dus es hi weder comen te pleine
Ende heeft dat hondekin genomen,
Ende des ander dages comen
Daer hi messe heeft gehort.
Daer na quam hi alsoe vort
Dat hi hem wapende ende reet dane;
Ende thondekin liep vor hem vast ane
Ende Keye volhden vaste naer.
Die dach was scone ende claer;
Die vogle songen din dat wout
Ende optie eerde menechfout.
Ende een letter vore middach
Keye doe ene rivire sach
Die wide was ende bodemloes,
Daer hi over moeste altoes,
Ofte hi gedoen conde niet bat.
Die hont en sochte geen gewat
Ende vloech over alse een vogel.
Keye kerde ombe den togel
Ende reet weder thusward.
Dat hondekin swam onvervard
Weder over dwater wijt.
Tuschen hen tween was eens strijt
Doe hi sach dat dede keer,
Doe ward Keyen therte seer
Welc sine onscout mochte sijn.
Doe pensdi dat hi thondekin
Met sinen swaerde soude slaen,
Ende secgen dat hem ware ontgaen.
Al was Keye een deel verbolgen,
Hine condet niet achter volgen:
Als hi sijn ors name metten sporen
Liep dat hondekijn ember voren.
Doe sou herdi alden dach,
Onthier ende hi die borch sach
Daer Artur sijn hof hilt.
Doe liet hi in sinen scilt
Sijn hoeft jamberlike hangen.
Her Walewein quam daer gegangen
Grotelike houdende sijn spot.
Keye sprac: "Sou hulpe mi God,
Ik was henen niet verre,
Doe quam mi an - des benic erre -
Ende siecheit harde groet.
Die moestic keren dor die noet.
In dorste vorder varen niet.
In wiste wat mi was gesciet."
Nu latic van Keyen bliven
Ende sal u van Lanceloet scriven.
Ons telt vort die aventure
Dat Lanceloet ter selver ure
Int hof was onlange comen.
Doe hi dese mare heeft vernomen,
Sprac hi al onverbolgen:
"Bi mire trouwen, ic will volgen
Desen hondekinen sonder waen."
Sinen knape riep hi saen
Ende dede wapine bringen daer naren,
Ende haeste hem als di wilde varen
Bejagen prijs ende lof,
Ende ruemde Arturs hof.
Hi was vro ende blide.
Nu waest in dien tide
Dat coren bloide op dat velt.
Hi reet singende sinen telt,
Niet te sere no niet te sachte.
Sijn sin ende sine gedachte
Wisten niet waer dat hi soude,
Maer waer dat hondekin woude
Lopen, dien volgede hi saen;
Dat horic secgen sonder waen.
Hine hilt wech no strate daer;
Hi reet met groter spoede naer.
Hine hilt en gene raste al
Onthier ende hi vername dat datl.
Daer hi quam op die riviere,
Doe sach hi, dat hondekin sciere
Int water spranc oppenbaer
Doe volgede Lance loet hem naer
Ende gaf den orsse togels genoech;
Genindelike hi in sloech,
Ende reet over dwater harde groet.
Doe soe beette Lanceloet
Neder in dat grone gras
Ende beide dat hi droge was,
Hi ende sijn ors oec beide.
Doe verleidt sijn gereide
Ende sat al onvervard
Ende voer henen ten foreeste ward.
Die wech was langer dan min tale,
Des mogedi mi geloven wale.
Dus reet hi vort ende vernam
Dat foreest daer hi gereden quam.
Eer hi wiket conde comen
Hebbene die lione vernomen:
Met crachte hebben sine bestaen.
Genindelijc werde hem saen
Optie lione met sijne swerde,
Want hi haers sere begerde,
VII lione waren daer doe;
Hord ic mach u sechen hoe,
Wildi die redene daer af horen.
Een riddere hadde geweest te voren,
Dire drie hadde geslegen doet.
Hi werde hem als dijs hadde noet;
Nochtan moesti tachterst sterven
Ende sijns lives derven.
-In segt over waer niet vort,
Maer also alsict hebbe gehort,
Soe darict u vertellen wel. -
Lanceloet, die riddere snel,
Sloech mengen slach optie lione,
Die hem wreet waren ende cone,
Ende die hem niet en vermeden.
Onder hen quam hi daer gereden,
Sere slaende ende met nide.
Doe ontfinc hi in weder side
Drie wonden groet ende wijt.
Doe ward hem in nerst di strijt.
Doe gicn hi hem met crachte weren;
Hi sach wel, hine const ontberen
Langer niet te sire eren.
Hi was die conste keren
No vlien daer hijs hadde noet;
Mettein sloech hire III doet.
Die andere waren hem te wreet
Ende daden hem pine ende leet,
Ende leverden hem wiges gnoech
Onthier ende hise alle versloech.
Doe si doet inden sande lagen,
Began hi sine wonden clagen;
Doch dancti Gode sere das,
Dat hi levende bleven was
Jegen die lione harde wreet
Daer hi lanc vore street.
Hadde hi niet zo starc gewesen,
Hine hads niet mogen genesen.
Hi ginc daer sijn part stoet
Ende sette inden stegereep den voet.
Al was hi gewont ende moede,
Hi gincker op met groter spoede
Ende reet daerna int foreest.
Sijn ongemac was hem meest.
Hi horde vanden voglen di lude.
Den roeke vanden soeten crude,
Dies daer vele was int wout,
Maketde sine herte bout.
Hi reet weder ende vort.
Menege stemme heft hi gehort
Van volgen, die hem wel bequamen
Ende sijns leets en deel benamen.
Hier ende ginder nam hi goem,
Ende onder enen groffels boem
Hi den hert doe licgen sach.
Nu hort, wies Lacneloet doe plach.
Hi nam das ors metten sporen:
Die hert saget ende liep voren
Ende Lanceloet volgede hem naer,
Al was hi moede ende swaer.
Dat hondekijn liet na gaen.
Eer hijt wiste hattene gevaen;
Ende doent den hert hadde gevelt,
Reet hi harder dan den telt
Ende beette neder op dat gras.
Des wits voets hi girech was
Ende snetene af met sinen swerde.
Doe viel hi neder an die eerde:
Hine conste doe gestaen niet.
Mettien hi enen riddere siet
Comen op een ors groet.
Doe so bat heme Lanceloet
Dat hi tote hem daer quame
Ende hi den witten voet name,
Ende hi hem gelove daer op trouwe
Dat hine vore der joncfrouwe,
Ende hi hare oec secgen soude
Dat hi lag inden woude
Gewont wonderlije onscochte.
Hi soude comen so hi irst mochte
Ende si nembermer man ne name
Vor dat hi tote hare quame.
"Segt hare dat si wel doe
Altoes beide spade ende vroe.
Ic heb mi gepient so sere
Om die doget inde om die ere
Die ic van hare hebbe gehort."
Mettien stac hi die hant vort
Ende gaf den riddere den voet.
Hem hadde geweest alse goet,
Haddine hem gegeven niet.
Dinc sal sijn ende met gesciet
Die moet ember ten inde comen.
Alsi den voet heeft genomen,
Nam hi sijn swerd ende Lanceloet sloech
Dat hijt qualijke verdroech.
Hi dede ene dorpelijke daet
- Hads gemogen wesen raet! -
Ende bejagede letter ere,
Hi vantene gewont ende wonden mere
Ende loende hem met quade goet,
Alsmen heden dages doet
Ende heft gedaen menechwarf.
God, die nie en verstarf,
Mote alle die bose scrinken,
So dat si hen moten bedinken
Ende alle haer quaetheit laten.
Ende werken bi rechter maten.
Die riddere, die fel was harde sere,
Doe hi gewont hadde den here,
Soe dat hem dochte dat hi daer bi
Sterven soude, doe voer hi
Al daer doe woende die van coninginne.
Hi was van herten dend van sinne
Utermaten ende sere vroe
Dat hem comen was alsoe:
Hi waende doe wel here wesen.
Maer eer die rime werd gelesen
Soe sal hi ondervinden wel
Oft hem iet beteren sal sijn spel.
Wat hulpet dat ict lanc makede?
Alse die riddere der borcht nakede
Ende hi daer vore gereden quam,
Een garsoen sijn ors nam
Ende leidet daer mens wale plach.
Hoe blide hi was doe hi dit sach.
Selve ginc hi in die zale
Daer hi was ontvangen wale
Van ridderen ende van joncfrouwen,
Diemen daer menege mochte scouwen.
Selve die joncfrouwe quam vort gegaen,
Dine wel daer wilde ontfaen
Om dat hi hare vremde was.
In enen boegard op dat gras
Ginc si doe entie riddere mede.
Nu hort, wat hi doe dede.
"Joncfrouwe," seit hi, "gi hebt gesworen
Vor hen allen die tuwen rike horen
Dat gi nembermer nemet man,
En si die u gebringen can
Vande herte den witten voet.
Nu sietene hier ende doet
Al uwen wille nu daer bi.
Ic wanne quite ende vri
Met minen swerde optie lyone,
Die mi fel waren ende cone.
Te rechte hebbic u gewonnen.
Alle die gene dies mi veronnen,
Moten hebben quade aventure;
So sere es hi mi worde te sure."
Doen dit die joncfrouwe verstoet,
Si nam orlof ende op stoet
Ende seide si wils hebben raet.
Mettien si in die camere gaet.
"Ellindech Wijf, wats mi gesciet?
Nu ne an mi God der eren niet!
Wat eest datmen mi doet verstaen?
Wat hebbic, arm wijf, mesdaen
Jegen Gode onsen here?"
Si weende utermatene sere
Ende clagede doe haer ongeval.
"Here, es dit mine bede al
Die ic oit bat spade ende vroe:
Dat mi Got enen man sinde toe
Daer ic vroilijk met leitde minen tijt?
Ic wane in die werelt wijt
En es nu so leeliken niet.
Wats mi arme nu gesciet!
Hine scient van gere groter daet
Hi es so leelijc ende oec quaet.
Hi doet mi ongeval, en trouwen."
Mettien vernament die joncfrouwen
Ende quamen tot hare gegaen
Doe sise wenende sagen staen.
Si spraken doe alle an hare:
Wat si hadde ende wat har ware?
Si seide: "Gi selet weten wel.
Sagedi nu genen riddere fel
Dien ic soe wel dede ontfaen?
Mi donct het es alsoe vergaen:
Hi heeft hier bracht den witten voet.
Ic bidde u dat gi wel doet
Ende gi mi gevet goeden raet.
Gi moget wel sien hoet mi staet."
End joncfrouwe die stont bij hare,
Si seide : "Joncfrouwe, nu nemet ware:
Onse raet en can gehelpen niet.
Het ware goet datmen siet
Ende men sinde om uwe man
Ende dat si u geraden datn.
Dat donct mi alre best gedaen."
Die joncfrouwe seide doe saen:
"Ic wille sinden dan alte hant
Om al mine ridders in min lant,
Dat si comen haestelijke,
Alle die horen te minen rike;
Daer ware sere hars te doene."
Daer quam doe menech ridder coene
Ende oec menech jongelinc,
Eer die sonne onder ginc
Ende des ander dages vele vroe.
Ic horde secgen, dat quamen doe
LX hondert niet min een
Di van hare hilden leen.
Daer quamenoec III coninge gecroende
Eer di sonne den dach verscoende,
Ende met hen so menech man
Dat icse niet genomen ne can.
Si beetten ende gingen in die zale.
Die joncfrouwe ontfincse wale.
Doe deetse die coninginne saen
Int vrijthof te gader gaen;
Met hen die gene die si wouden
Ende die si waend dat haer souden
Geraden dbeste dat si consten
Ende die haer alles goeds onsten
Ende die si getroude wel,
Deet sire gaen ende niman el.
Met hen ginc si inden boegart.
Die coninge spraken te hare ward:
Wat si gebode ende wat si woude?
Si seide dat sijt hen secgen soude.
"Hier es comen nu tote mi
Een riddere, in weet wie hi si,
Ende heeft hier bracht den witten voet,
Het heefter menech riddere goet
Sijn lijf daer ombe verloren.
Hi heeft mi geleit te voren
Dat hine met stride gewonnen heft.
Eest waer dat hi mi segt,
Sone gewinnic nembermere
Noch bliscap noch oec ere:
Hi es soe leelijc ende oec quaet.
Hier op willic hebbern raet.
Al ware hi te manne gename,
Godweet, het ware onbetame
Dat hi u alre here soude sijn."
Doe antwerde daer een coninc fijn:
"Joncfrouwe, u tale hebwi vernomen.
Men doe ons hare den ridder comen,
Ende alse wi horen sine tale,
Soe selewi u graden wale."
Doe riepmen din riddere ende hi quam;
Ende done die joncfrouwe vernam,
Begonste si te weenne sere
Ende seide: "Willecome, here."
Hi antwerde hare doe met sinne.
Ay, hoe serech stont di coninginne:
Dat sine daer nie gesacht,
Dat was haerre herten en swaer slach.
Daer stont een coninc die wel onste
Sire vrouwen, end hi begonste
Den riddere saen te vragene doe:
Op wat saken ende hoe
Hi te hove ware comen
Alst die ridder hevet vernomen,
Hi seide: "Here, in ons lant
Es menegen ridder wel becant
- Ende daer loept oec die niemare -,
Dat dese joncfrouwe alsulc ware
Dat si niet huwen ne mochte
En ware an dien di haer brochte
Vanden hert den witten voet.
Mijn vader es een ridder goet
Ende hiet mi dat ic varen soude
Den hert jagen inden woude.
Des benic nu te hovede comen.
Den hert hebbic sinen ganc benomen
Ende hebbe hier sinen voet brocht,
Dien menech riddere heft becocht.
Trecht daer al willic daer bi,
Wat hi te sure es worden mi."
Doe die coninc dit verstoet,
Pensde hi in sinen moet
Dat wel waer mochte wesen.
Hi seide: "Joncfrouwe, hort na desen.
Onse raet ende onse macht
Dats datmen verste XIV nacht;
In canre niet beters toe gesien,
Hier binnen so mach vele gescien."
Den riddere doe evele behagede
Datmen den verst so lange dagede:
Hi wiste wel dat hem quaet ware
Ende was daer omme te meer in vare.
Die verste die moest sijn alsoe;
Dies was die joncfrouwe blide ende vroe.
Sine liet geen hof sceden niet.
Dat si wilde ende dat si hiet
Dat was scire daer gedaen.
Nu latic dese tale hier staen,
Ende late dese heren dus daer bliven,
Ende sal van Waleweine scriven.
Daventure doet ons cont
Dat Walwein ter selver stont
Sere dochte dat Lanceloet
Ware nu in groter noet,
Om dat hi daer af niet vername
Noch en gene boetscap quam.
Hi was te Kardole binnen
Met Arturs wive, der coninginnen,
Ende die coninc hine was daer niet.
Mettien hi enen knape siet;
Tote hem riep hine doe saen,
Hi hietene om sijn ors gaen;
Dit was eens margen vroe
Men brachte hem sijn ors doe.
Hi sat doe op op onvervaert,
Maer hine wiste waer wart
Dat was dat hi varen soude;
Maer alse selve God woude,
Reet hi onthier ende hi vernam
Dat hi vorden foreeste quam.
Daer sach hi licgen anden sande
Beide die voete end die hande
Vanden ridders dire bleven doet.
Doe waende dat ware Lanceloet.
Hi viel neder doe opt gras
Van rouwen die hi hadde das.
Hi dreef dat alre meeste seer
Dat man sal maken nembermer
Noch nie maketde daer te voren,
Om dat hi waende hebben verloren
Lanceloet, den riddere snel.
Sident vergout hijt hem wel.
Doen sat hi weder op sijn part
Ende reet ten foreeste ward
Om daer te siene hoet daer stoet.
Doe sach hi sinen geselle goet
Neder liggen daer in dat gras.
Here God, hoe blide hi doe was!
Hi beette end weende sere
Ende seide: "Lanceloet, geselle, here,
Segt wie hevet u dit gedaen?"
Alse Lance loet dit hevet verstaen:
"Soe segt mi, wie sidi dan?"
Walewein antwerde hem daer an:
"Her Walewein die es min name,
Dien harde leet es uwe mesquame."
Doen her Lanceloet dat hoerde,
Nu hort, wat hi doe antworde:
"Walewein, live geselle goet,
Ic hadde gewonnen den witten voet
Optie felle lione met crachte,
Die mi gewont hebben onsachte
Alse gi hier no scouwen moget.
Doe quam hier en ridder sonder doget,
Dies ic wel doe ward geware.
Ic bat hem dat hi quame hare;
Hi deet doe ende quam te mi.
Ic seide doe "Edel riddere vri,
Ic bidde dat gi wel doet
Ende voret desen witten voet
Al daer die joncfrouwe nu si."
Doe hine hadde, sloech hi mi
Ende stac mede in minen lichame
Met sinen swerde te mire mesquame."
Ende doe Walewein horde die sake,
Nam hine met groten gemake
Ende setten vor hem op sijn gereide.
Uten woude voren si beide.
Doe hadde Walewein verhort
Secgen, dat daer ene port
Over enen groten berch stoet,
Daer een ertsatere woende vroet.
Doe voerde Lanceloet al dare
Ende bat hem dat hijs name ware
Ende hine genase haestelijke.
Dadijt, hi souden maken rike;
Ende Walewein wiesde dan arsatere mere
Ende const die daertoe halp wel sere
Ende hi sciet doe van Lancelote
Ende voer met haesten harde grote
Daer dir brullocht wesen soude.
Lettel wiste ieman wat hi woude
Doen hi daer inder borch quam;
Lettegoet ieman ware nam,
Wie hi was oft wat hi wilde:
Daer was so menech ridder milde.
Maer eer dat quam die avont,
Soe waest menegen riddere cont.
Ende het was op dien dach comen
Dattie riddere soude hebben genomen
Tenen wive die joncfrouwe.
Dies was int hof doe groten rouwe
Van allen den genen die daer waren,
Dat so verre was gevaren.
Daer was een caplaen gereet.
Die joncfrouwe quam, al wast haer leet,
Om den riddere sijn belof te doene.
Mettein quam daer Walewein, doe coene,
Ende vrachde daer doe oppenbare
wat manne dattie gene ware
Die de joncfrouwe hebben soude.
Die ridders vrachden wat hi woude.
Wat ic wille?" Doe sprac di quade:
"Ic hebse gewonnen met rechter dade."
"Wontuse?" "Jaic," seithi "en trouwen."
"Du liges, dat sal di noch berouwen!
Du ne onfars mi in die hell;
Ic sal wreken minen gesell,
Die di op trouwe ende op goet
Gaf te vorne den witten voet.
Ende du daets dijns selfs onnere,
Want min geselle was gewont sere
Ende du wondetsene meer daertoe!
Dies biedic hier den hanscoe,
Eerst dattune daers ontfaen."
Doe antwerde die riddere saen:
"Du liges vulike alse een quaet.
In wiste noet van sulker daet
Alse gi mi hier tied an
Alse gijs berouwenesse hebt dan
Dan saelt wesen alte spade."
Mettein so ward di camp gestade.
Echt soe sprac die riddere doe
Te Waleweine, ic segt u hoe:
"In weet wat gi hebt vernomen,
Maer gi sijt an ene sotheit comen
Dat gi mi beroept, secgic u,
Van selker dinc alse gi sprect nu.
Soe hoe sore mede es gesciet,
Ic ne waers hier sculdech niet
Redene te houdene jegen u.
Het es so verre comen nu
Dattie camp wesen moet.
Ic weet mi selve nu so goet
Ende van deser dinc so claer:
Ic ontsie u niet een haer."
Walewein die sprac sine doget:
"Riddere, ontsiet mi oft gi moget.
Dat wetic wel, dat gi mi niet
Van enen cleinen hare ontsiet;
Maer God weet, ic ontsie u min.
In weet oft doet min domme sin!
Hebdi doget, gi sultse vinden.
Ic soude mi node onderwinden
so hoger dinc; ic segt u twi:
En es om geen spel, dat donct mi;
Hets om dlijf ende om di ere.
In hadde hier nembermere
U moet so hoger dinc beseit,
In hadde wel die waerheit
Geweten, ende oec bi welker sake."
Dus bleef daer harre tweer sprake.
Des was die joncfrouwe harde vroe
Ende alle die daer waren doe,
Ende mede die haer waren hout.
Ende Walewein, dir riddere stout,
Dede hem wapenen daer te hant:
Sine coissen hi doe bant,
Sinen halsberch scuddi ane,
Die hem wel sat na minen wane.
Den wapen roc hire voven doet.
Men brachte hem den helm goet
Die wel jegen slage mochte,
So wat menne gerochte,
Jeden steke ende jegen slagen.
Hine wilde des camps niet verdragen,
Want doe hi al gewapent was,
Dedi bringen in dat gras
Sijn ors dat scone was ende groet.
Hi seinde hem daer te deser noet.
Wat hulp dat icker vele af seide?
Wel geatsemert warense beide;
Daer toe waren si beide goet.
Si daden een rijkelijc gemoet
Ende si hen daer onderstaken
Dat harre beider scachte braken.
Si vingen doe beide ten swerde,
Want elkerlijc anderen geerd.
Met nide si di swerde verdrogen
Ende grote slage daer met slogen,
Manlijc op anderen mengen slach,
Dat hem wonderde wie dat sach.
Si vochten dus lange ende sere.
Die joncfrouwe sprac: "God onse here
Moete Walewein nu gestarken!"
Men mochte daer sien di sparken
Die ut haren helmen spranc;
Si maecten daer groet geclanc.
Daer ne was en geen verdrach:
Si slogen menegen swaren slach.
Wie hulpet dat ict lanc maecte?
Walewein sloech doe ende geraecte
Den riddere, dat hi hem clovede
Den helm ende al metten hovede,
Dat hem tswaerd dore woet
Ten scoudere eert weder stoet.
Daer was een gecrijs groet:
Hi viel neder ende was doet.
Men bantene an eens perts start,
Men sleiptene: hi waes wel waerd!
Men sleipten vord ende weder
Te berge op, te dale neder.
Aldus moten si alle bederven
Die hen loesheiden bewerven.
Ic daert wel nemen op min trouwe
Dat nu blide was die joncfrouwe
Ende alle die met hare waren!
Walewein seide doe: "Ic wille varen."
- Besien wat sijn geselle dade. -
Die joncfrouwe seide: "het es te spade.
Ne ware, ward u bequame,
Ic wiste ne gerne sinen name."
Doe sprac weder die riddere snel:
"Joncfrouwe, men magen nomen wel.
Hi es die beste riddere die leeft
Ende die werelt binnen heft,
Ende die scoenste oec daer mede."
Die joncfrouwe sprac: "Al mine bede
Ne hebbic dan niet verloren,
Die ic hebbe gebeden hier voren."
"Joncfrouwe, hi hetet Lanceloet.
In sach noit sinen genoet
Van te doene grote daet.
Ic wiste gerne, hoet met hem staet."
Die joncfrouwe antwerde hem des:
"Ic secgu riddere, wat nu es:
Gi sult doen uwes selfs ere
Ende met mi bliven tramere.
Ende margen alse di sonne opgaet,
Oft u so int herte staet.
So vaert daer u geselle si."
Doen sprac die riddere vri:
"Joncfrouwe, ic sal doen u gebot."
"Here," seit si, "dat lone u Got."
Doe was Walewein hovescelijke
Ontfaen van menegen ridder rike.
Al die gene die waren dare
Namen sijns do grote ware.
Alset opten etentijt quam,
Die joncfrouwe Walewein metter hant nam
Ende dedene sitten neven hare.
Si nam sijns daer gode ware
Ende die daer dienden in di zale
Plagen sijns daer harde wale
Doe dat eten was gedaen
Ende die ridderen op gestaen,
Maecten si bliscap ende spel,
Want hen allen voget wel.
Nu hort, wat die joncfrouwe doet.
"Walewein," siet si, "riddere goet,
Ic weet wel, gine wilt letten niet.
Alse uwen geselle siet,
Quedten mi, des biddic u.
Ic bevele u te Gode nu;
In weet wanneer ic u mer sie.
Ic biddu dat u goet gescie,
Dat gi met uwen geselle weset
Onthier ende hi wel geneset
Ende gi met hem comet hier."
Doe sprac Walewein di ridder fier:
"Joncfrouwe, dat salic doen al,
Geeft mi God geluc ende geval."
Doen dese tale was gedaen,
Ginc si in hare camere saen,
Ende doen gingen die knapen
Waleweine saen een bedde maken
Dat rikelijc was ende scone.
Al hadde hi gedragen crone
Tote Akers inden selven dage,
So mochte hire wel sonder sage
Op hebben gelegen harde wel.
Een knape starc ende snel
Brachte enen cuelc sidijn
Ende orcussen purperijn
Een ander brachte daer gedregen
Twe slapelakene medwegen
Wit, gevouden ende cleene;
Daer noit man oec ne geene
So goet met ogen ne sach
Alse daer Walewein doe op lach.
Doe si op dat bedde waren gespreet,
Brachte ene joncfrouwe daer gereet
Een covertuer, bespringet met goude,
Die hi over hem hebben soude.
Die al die werelt ware dor gaen,
Hine hadde ne gene so gedaen
Vonden, bedie si was so goet.
Tgesticte datter ane stoet,
Ne coste niet so lichtelike;
Men priset vor een coninc rike.
Doe dat bedde was gereet,
Een knape om Waleweine geet
Dine slapen dede comen.
Doe hi dat bedde hadde vernomen
Soe rikelike end soe goet,
Doe seide hi in sinen moet,
Dat hi noit daer ne quam,
Daer hi no so goet enech vernam.
Hi dede na dat hem was bewant
Ende ginc slapen altehant.
Ende des margens harde vroe
Stont hi op ende nam orlof doe,
Ende sat met haesten op sijn part
Ende voer te sinen geselle ward.
Doe hi quam daer hine liet
En was hi wel genesen niet.
Al waest hem te doene swaer,
Hi moeste na hem beden daer
Ontheir ende dat hem dochte
Dat hi wapine dragen mochte
Oft noet ware ende te done.
Doe dede Walewein, doe coene,
Jegen den ertsatere alsoe
Dat hijs blide was ende vroe,
Ende hietse beide ter selver stont
Varen ende keren gesont.
Si saten op so dat si vernamen
Dat si beide ter borcht quamen.
Men ward hens geware saen.
Die joncfrouwe quam jegen hen gegaen
Ende hiets willecomen wesen.
"Vrient," seit si, "sidi genesen?"
"Jaic, joncfrouwe, sonder wanc;
Des moet God hebben danc."
Walewein sprac: "Joncfrouwe goet,
Wat donct u best watmen doet?
Mijn geselle es comen nu,
Die hier gewonnen hevet u
Dat hem worden es te sure,
Maer hine wilt op dese ure
Niet gehuwen, dat si u cont.
Hi willet u versten toter stont
Dat hi weder comet hier
Met sinen magen alse ridder fier;
Maer hi wilt, dat gi dus blieft
Ende dat gijs geen ongedout en drieft,
Al eest dat hi u dus laet."
Die joncfrouwe, die haer wel gemaet,
Antwerde: "Here, lude ende stille
Benic gereet te sinen wille.
Ic sal beiden, hoe dat oec si,
Alse lange alse sijn wille si.
Ende oec salic na sinen rade
Werken beide vroech ende spade."
Dit behagede Lancelote wel,
Want hi in nereste no in spel
Noch oec om lief no om leet
Noch om gene dinc di hem over geet,
Noch om al die werelt oec mede,
Ende haddise niet genomen ter stede;
Ende al onder coninginnen wille,
Die hi minde lude ende stille:
Dit was hem die meeste sake.
Men dede die heren wel te gemake;
Daer was bliscap ende spel groet.
Die coninginne ende oec Lanceloet
Saten te gadere ende spraken daer.
Hi bequam hare wel vor waer.
Si wilde wel, hebbic vernomen
Dattie brullocht ware volcomen,
Maer si scaemde hare, dat secgic u,
Dat sine eyschen souden nu.
Dus bleven si twe dage daer.
Ende des derdes dages daer naer
Namen si orlof beide te samen
Ende reden so verre dat si quamen
Te Arturs hove te Karmeloet,
Daer doen bliscap was wel groet
Om dat si bede comen waren
Si telden hoe si hadden gevaren
Den coninc ende der coninginnen.
Des waren si blide in haren sinne
Dat hen dus was vergaen.