Naar inhoud springen

Nieuwe Tijdinghen/1620/16 juli (2)

Uit Wikisource
16 juli 1620 [1] Verhael vanden Slach ghewonnen teghen die Rebellen van Bohemen, de welcke meynden den Legher van den Keyser, met den Grave van Bucquoy by Langhenlois op te lichten

[Nieuwe Tijdinghen], Boekje Nn, [donderdag] 16 juli 1620

17 juli 1620 [1]
[ 1 ]
 

Verhael vanden
Slach ghewonnen teghen die
Rebellen van Bohemen, de welcke meynden den Legher van den Keyser, met den Grave van Bucquoy by Langhenlois op te lichten.
Eerst Ghedruckt den xvj. Julij.

T’Hantwerpen, By Abraham Verhoeuen, op de Lombaerde veste, inde gulde Sonne. 1620. Met Gratie ende Privilegie. N n.

 
[ 2 ]
 
[ 3 ]

Tijdinghe gheschreven wt des Keysers legher tot Langenlois, den 17. Junij 1620.

BYsondere goeden vrient, ick en can niet gelaten v. l. te adviseren, wat datter gepasseert is nu in onsen Legher, hoe ende in wat manieren den vyant aen ons Quartier gheweest heeft over eenighe dagen, ende alsoo wy verstaen van gevanghen ende ghequetste Soldaten die wy becomen hebben vanden vyant, soo is haerlieder intentie ende meyninghe gheweest om ons te overvallen, soo ist ghebeurt als dat die Boheemsche zijn op ghetrocken wt hun Quartier den neghensten Junij smorgens ten thien uren, met twintigh duysent mannen soo te voet als te peerde, ende acht stucken gheschuts, ende zijn soo ghemarcheert door die groote hitte, de welcke dien dach was ende nacht, ende zijn ghemarcheert tot den dagheraet toe oft kricken van den daghe, tot den x. waer over zy van ons volck zijn ontdeckt geworden, ende door de spien ons was veraduerteert hare comste, soo datter terstont een grof gheschut wert af gheschoten in onsen legher, soo dat in allen de Quartieren terstont allarm was, ende daer wert ordre ghegheven om te marcheren naar Heytersdorff, waer dat ons gheschut was, ende alwaer den vyant met louter gewelt in breken smorghens ten vier uren, hem [ 4 ]verthoonende met zijn gheheel Armee oft legher op eenen Berch datmense claerlijck cost sien, ende waren soo naer onsen Legher op een Musquet schoot naer, waer over d’een teghen den anderen veel schermutseerden, ende naer vele schermutseringhe zijn wy achterwaerts gheweken tot dat wy den vyant onder ons gheschut hebben ghecreghen, het welcke daer dapper onder begost te spelen, waer door den vyant groote schade lede met verlies van zijn volck, soo dat zy niet en dorsten fonseren ende bleven soo tusschen dry ende vier uren lanck in bataille staen sonder druppel waeters te hebben oft proeven, ten lesten begosten sy hun allenskens te retireren, ende wederom te keeren naer hun Quartier, sonder dat wy hun vervolchden, haerlieder intentie was een ure oft twee vroeger te comen ende onsen legher in dry plaetsen met een furie aen te tasten, te weten het Quartier vanden Keyser, d’ander de Fouciquers, t’derde Heytersdorff, waer dat ons geschut was, maer alsoo het Godt beliefden soo en cost den vyant met zijn gheschut niet wel door commen, d’welck de oorsake was datse niet vroegher en costen aen comen, als het bleeck dat sy moesten vertrecken met schanden ende verlies van volck, waer van den nombre noch onbekent is, want onse Artillerie soo daer onder schoot als oft het ghedondert hadde. Als nv den vyant vertrocken was, soo is ons regiment [ 5 ]met het regiment vanden Hertoch van Saxen gaen logeren tot Langenlois. Den Grave van Bucquoy met sijn volck die daer te voren ghelogeert hadde, is gaen logeren naerder aen de Riuiere, al waer hy hem selfst beschanst, ende als gisteren den xvi. Junij soo is t’volck van sijne Majesteyt van Spagnien monster ghepasseert.

Wt Keysers legher van Heytersdorff den xvj. Junij.

Men verstaet hier in onsen legher, als dat in Brabant een groote macht van Chrijschvolck gemaeckt wort door de Conincklijcke Majesteyt van Spagnien oft haere Doorluchtighe Hoochheden, maer oft het volck hier sal comen en weetmen niet, dese dagen heeft den vyant hem hier verthoont den 10. Junij. smorghen heel vroech wel met xxx. duysent mannen, ende is ons soo naer ghecomen tot op een Musquet schoot toe is aen comen op t’punct van onsen legher, tot aduertentie werter een Canon ghelost in onsen legher waer over een yeghelijck terstont inde wapen, ende allarm was, den vyant meynden ons t’overvallen maer wert soo willecom gheheeten van ons lieden ende ons gheschut dat hy met schanden ende groot verlies van volck moesten te rugghe keeren, de vyant is hier veel stercker van volck als wy, zy hebben secours ghekreghen wt Hongarijen, ende een nieu Regiment d’welck zy noemen t’Regiment van den [ 6 ]Coninck, sterck zijnde iiij. duysent mannen, met noch veel Boeren die mede aen ghespannen sijn, de Hugenotten oft Rebellen van Crems verwachtense van savons ende stroyden wt datse ons teenemael souden op gheslockt hebben, maer is anders comen, soo den vyant ons sach aen comen in Campagnie meynden datter eenen donder quam, ons Regiment was oorsake van groot verlies van den vyant, met een groot gheschreeu werter gheroepen advance Wallons, soo sy dat hoorden warense oftse half doot waren, ende verloren de Coragie soo datse hun retireerden met groot verlies van volck.
Sy hadden vier hondert waghenen by hun voor eenen Wagenborch te maken, de Cosaggen met 1000. Musquettiers van ons volck hadden den voortocht, ende deden den eersten Schermutsel teghen den vyant, ende den eersten aenval van den vyant op ons, dat waeren de nieu Honghersche, diemen noemden Le nouueau Regiment du Roy de Boheme, den vyant stont ontrent 4. oft 5. uren in volle slachoorden op een hoochte, ghelijck eenen silueren berch, ende dan wederom sommighe geschermutseert, onse Trencheen ende opworpinghe was soo voorsien datse niet en dorsten aen byten, eyndelijcken dat wijse kreghen tot onder ons gheschut, d’welck daer soo onder de Cauaillerie ende Infanterie speelden dat eenen lust [ 7 ]om sien was, ten lesten retireerden sy hun allenskens, waer over den Generael Graeff van Bucquoy in haer vertrecken 600. Cosaggen sont, de welcke eenighe gevanghen vanden vyant mede brochten, ende seyden datse van sin waren om te trecken nae Graefemhort, al waer des Graven van Tampiers Quartier is, ende daer eenen legher slaen, zy seynden datse veel gequetsten hadden op hare waghens, ende veel volckx verloren hadden, maer den Nombre en wistmen noch niet, mits de Marcheringhe, maer aen de leghe Peerden diemen sach loopen, ende vont datse moesten veel volcx ghelaeten hebben. Sommighe wilden segghen datter wel 2. duysent ghebleven zijn, sommighe seyden meer, maer is noch onbekent. Dit is t’principaelste datter gheschiet is, teghen de naeste weke hope den Leser meerder particulariteyt te verclaren, van alles nemet in danck, Godt zy ghelooft van de victorie.
Den Hertogh van Saxen treckt met 22000 mannen in Bohemen, den Graef van Mansvelt is op getrocken met thien duysent mannen, om hem de passagie te benemen op de Frontieren van Bohemen, maer t’is te beduchten dat hy niet veel en sal wtrechten, des vyants legher is nu van een ghesepareert, men vermeynt hier inden Legher datmen in Bohemen sal vallen, den Hertoch van Beyeren heeft 40. duysent mannen gereet, men weet niet waer op hy met zijnen legher sal vallen.

Vidi C. de Witte Archid.
 
[ 8 ]

De Priuilegie van onſe Ghenadige Princen.

ALBERTVS ende ISABELLA Clara Eugenia Eertſz-Hertoghen van Ooſten-rijck, Hertoghen van Borgondien, Brabandt, ende Souueraine Princen van Nederlandt, &c. Hebben door ſinguliere Priuilegie verleendt int’ Iaer ons Heeren ſeſthienhondert ende vijf, Onderteeckent I. de Buſſchere, ghegunt ende verleent aen Abraham Verhoeuen, geſworen Boeck drucker binnen Antwerpen, te mogen Drucken ende te ſnijden in houdt oft Copere Platen, ende te vercoopen, in allen de Landen van hare ghehoorſaemheydt, alle de Nieuvve Tydinghen, Victorien, Belegeringhen, ende innemen van Steden, die de ſelue Princen ſouden doen oft becomen, ſoo in Vrieſlandt oft ontrendt den Rhijn: Ende midts dien in deſe Nederlanden ter oorſake van den ghemeynen Treues ſulckx niet te paſſe en compt, Soo hebben hare voorſeyde Hoocheden aen den ſeluen Abraham Verhoeuen, wederom op een nieuwe toeghelaten te mogen Drucken, ſnijden, ende te veroopen alle de Victorien, Belegeringen, innemen van ſteden ende Caſteelen die voor de Keyſerlijcke Majeſteyt ſouden gheſchieden in Duytſlandt, in Bohemen, Moravien, Ooſten Rijck, Sileſien, Hungharijen, ende andere Provintien in het Keyſerrijck ghelegen, ghe-exploiteert van wegen den Graue van Bucquoy, ende Dampier, oft andere, midts-gaders oock alle de Nieuwe Tijdinghen van Hollandt, Brabandt, ende andere Provintien van Ouermaze comende, &c. Verbiedende aen allen Boeck druckers, Boeck-vercoopers, Cremers, ende andere de ſelve naer te Drucken oft Conterfeyten in eenigerhande manieren, Op de penen daer toe gheſteldt, breeder blijckende by de Brieven van Octroye, verleendt den xxviij. dach Ianuarij 1620. In hunne RadenGheteeekentA.I. Cools.
D’ander inden Secreten Rade gedaen den vj. Meert 1620.
OnderteeckentD. Gottignies.