Nieuwe Tijdinghen/1620/17 juli (1)

← 16 juli 1620 [2]

Uerhael van weenen, ende Legher in Oostenrijck

[Nieuwe Tijdinghen], Boekje Oo, [vrijdag] 17 juli 1620

17 juli 1620 [2] →

[ 1 ]

Uerhael van weenen,
ende Legher in Oostenrijck.

Overghesedt wt de Hooch-Duytsche sprake in onse Nederlantsche Tale.

Eerst Ghedruckt den xvij. Julij.

T’Hantwerpen, By Abraham Verhoeven, op de Lombaerde veste, inde gulde Sonne. 1620.
Met Gratie ende Privilegie.O o.

[ 2 ]

[ 3 ]

Wt Venetien 1620.

VAn Milanen hebben wy tijdinghe, hoe dat aldaer verwacht wordt eenen iongen Marcgrave van Baden, comende wt Hispagnien den welcken Catholijck gheworden is, ende heeft vertroostinghe vande selve Majesteyt van Spagnien, hem te assisteren met 10. duysent mannen, om daer mede zijn proffijt te doene, ende eenighe wichtighe impresse voor te nemen. Ende dat den selven Gouverneur van Milanen ghetracteert ende gesloten hadde, met Emilio Homodei, een partije van een millioen gesloten, waer van stracx na Nederlant 600. M. Croonen gheremitteert zijn, ende daerenboven zijn van Genua 80. Muylen (gheladen met 400. duysent Croonen) aldaer ghearriveert, waer van de helft stracx mette Soldaten lancx Bellinzona naer Duytschlandt ghesonden zijn, men confirmeert dat [ 4 ]de Illustrissim. S. Frederico Nani, een Neapolitansch Gallioen, met 30. stucken gheschuts, ende twee hondert ghevanghene ghekreghen heeft.

Wt Nieuwensol vanden 12. Junij.

Eergisteren is Bethlehem Gabor met groote pompe alhier ghearriveert, ende den Kuyserlijcken Ambassadeur heeft sterck aenghehouden, op dat hy Ostagiers naer Weenen soude seynden, maer heeft voor Antwoorde bekomen, dat naerdemael het bestant noch duert, t selve niet van noode en zy.De Propositie soude morgen gheschieden, ende daer naer soude den Landtdach haest een eynde hebben, De Staten zijn alhier in grooten ghetalle, ondertusschen commen de Heyducken in groote menichte over de Reviere Teusscha ghenaempt, ende den Ambassadeur van Bethelem Gabor, ende dien van Bohemen zijn van Constantinopolij, oock alhier ghearriveert, hebbende aldaer verkreghen dat den grooten Turck noch op Hongerijen noch de andere gheconfedereerde Landen niet attenteren en sal, alsoo dat zy lieden daer van niet te vreesen en hebben, De Venetianen houden oock sterck aen om de oude confederatie mette Hongheren te vernieuwen, ende sullen alle Gheestelijcke goederen in Vngerijen erffelijcken verkocht worden. [ 5 ]

Wt Weenen 1620.

Alhier is op verschenen Saterdach snachts eenen grooten brant (door versuymenisse van eenen Coopman) wtghecomen waer door sommighe huysen tot inden grondt afghebrant zijn. Dese weecke heeftmen alhier de Suitte vanden Ambassadeur van Vranckrijck in diuerssche huysen ghefouriert, de welcke wel inde dry hondert persoonen sterck zijn.
Vanden Vnghersen Landt-dach hebben wy dat Bethlehem Gabor op den thienden deses tot Nieuwensol soude ghearriveert wesen, ende de Hungeren zijn daer oock in grooter menichte, haesten hun seer om vanden selven Landtdach een eynde te maecken, ende en sullen niet langhe te samen blijven, hoe het noch affloopen sal, salmen metter tijt hooren.
Interim hebben tijdinge dat de Boheemsche ende Slesiers een groote partije van hun Krijchs-volck, wt den legher ghenomen, ende op hunne Frontieren gheleyt hebben. Overmidts zylieden op diversche plaetsen voor eenighen in val bevreest zijn.
Voor sommighe daeghen hebben hare Keyserlijcke Majesteyt de Commissarissen afgheveerdight, aen de Evanghelische Staten van Oostenrijck tot Raets om hun totte Huldinghe te vermaenen, ende voor grootere schaede ende ongeluck te waerschouwen, oft zy nv sullen compareren leert den tijt. [ 6 ]
Desen morghen hebben de Ambassadeurs van Mantua, vande Keyserlijcke Majesteyt het Leen ontfanghen, ende daer sal na den middach den Heere Graef van Hohenzollern Rijckx Hofraet President met de Keyserlijcke instructie int Rijck, ende besonderlijck tot den Ceurvorst van Sacxen vereyschen.
Inde Vesten deser Stadt by de nieuwe poorte, is op sommighe plaetsen het water bloet-root ghesien worden, het welck voor een wonderlijcke bediedinge gheacht wort.

Wt Praghe 1620.

Het vervolcht noch dat den Grave van Mansuelt yet merckelijckx wilt voornemen, teghens de plaetsen die den Grave van Bucquoy inne heefdt, ende beset houdt, tot welcken eynde zijnen leger noch versterckt heeft met twee duysent Hussaren, vijf hondert Sturimsche, ende dry hondert Wynmarissche Ruyters, met acht hondert te voete, Alsoo dat hy wel thien duysent mannen sterck sal wesen, ende liggen nu ontrent Wodiaen. Morghen sal Monsieur Collin van hier na Constantinopolen vertrecken, neemt zijnen wech op Nieuwensol op den Vngerschen Lant dach by Bethlehem Gabor, die sal oock eenen Ambassadeur derwaerder seynden. [ 7 ]

Wt Vlm van xxiij. Junij 1620.

Het Crijchs-volck dat int Elsas gheleghen heeft, compt vast aen, ende vergaderen hun tot Biberach, zijn inde neghen duysent mannen sterck, oft de selve nu by het Beyersche volck sullen comen, ende alsoo ghelijcker handt naer Oostenrijk, oft Bohemien trecken sullen, en weetmen niet, Hoe wel t’selve seer beducht wordt.
Den Marcgraeff van Baden brenght zijn Crijchs volck oock opwaerts. Interim heeft den Hertoge van Beyeren eenen treffelijcke Ambassadeur alhier ghesonden, ende den Ambassadeur van Vranckrijck is oock noch al hier, dan alsoo dese vergaderinghe binnen twee oft dry daghen een eynde sal hebben sal hy naer Weenen verreysen.
Onsen legher leyt noch ontrent Leypheym, daer en is gheen ghebreck aen victualie, maer het water quelt hun seer, alsoo dat te vreesen is, datse sullen moeten op breecken, het welck sonder groote schade, ende perijckel niet en kan gheschieden.
De Beyersche verschantsen hun oock, zy hebben twee leghers, den eenen leyt by Guntsberch, ende den anderen by Peeters weert, souden oock vant water groot onghemack lijden. Interim en worter noch yet bysonders wtgherecht. [ 8 ]

Wt Praghe 1620.

En Maendaeghe is den Ottomanischen Ambassadeur Heer Collin met 8. waghens vertrocken, ende met alle de Cauallerie gheconvoyeert worden, draecht groote presenten met hem.
Over twee daeghen is eenen Courier wt Hungheren alhier ghearriveert, die brenght mede, als datter eenen Turckschen Ambassadeur in compagnie van eenen van Bethlehem Gabor op wech is om herwaerts te kommen, ende teghen Sondaechs alhier soude arriveren, daeromme is aen allen de Borgerije van Praghe belast worden, hun ghereet te maecken soo te voete als te peerde om den selven Ambassadeur met alle Magnificentie te ontfanghen. De selve Curier seght dat op den Vngherschen Landt-dach by 14000. mannen by een zijn, ende dat Betlehem Gabor 1000. Mannen heeft ghekleet in eender Liurey, die hem dienen tot zijn Lijff-guardie, Voorts soo ligghender inde Bosschen ende Frontieren inde 40000. mannen, hoe den selven Landt-dach sal eyndighen leert den tijt.
Wt de Marckt hebben wy dat het Engelsche Krijchs-volck, aldaer begint te arriveren, ende soude het Marckgraeffsche Krijchsvolck inde weecke naer Trinitati, ontrent Franckfort aender aeder ghemonstert worden. In Polen ende Slesien is het nu ter tijt stil, van daer is Tijdinghe dat de Tartarien inde Podolien souden ghevallen zijn, maer zijn vande Polen gheslaghen gheworden, ende zy hebben oock eenighe Slesische Edellieden ghevangen, de welcke (soo te besorghen is) in groot perijckel sullen wesen.

Imprimatur Z.V.H.C.A.

Met Gratie ende Priuilegie.