Nieuwe Tijdinghen/1622 103
| Nieuwe Tijdinghen/1622 103 (1622) door Abraham Verhoeven |
| Uitgegeven in Antwerpen door Abraham Verhoeven. |
[ 1 ]Julij, 1622. 103.
Nieuwe Tijdinghe wt Turckijen van Constantinopolen, hoe ende in wat manieren den Grooten Turck is vermoordt gheworden van zijn eyghen volck, ende hebben eenen anderen Heere ghekosen.
Eerst Ghedruckt den 13. Julii. 1622.
[houtsnede: man met tulband, scepter en kromzwaard]
T’Hantwerpen, By Abraham Verhoeven, op de Lombaerde Veste, inde gulde Sonne. C. [ 3 ]Tijdinghe wt Roomen van de maent Junij 1622.
MEn schrijft van Napels datmen alreede heeft begonst de nieuwe Rebellen oft Roervincken die met stenen naer den Vice Roy hebben gheworpen strenghelijck te straffen, want daer van zijnder alreede seven geraeybraeckt, ende daer zullender noch soo vele andere gheraeybraeckt worden.
Wt Spagnien wordt gheadviseert dat dien Coninck heeft gheordonneerdt datmen aenden Cardinael Spinola soude gheven twee Duysent Croonen, ende aenden Marquis de Betmar drye Duysent Croonen Pensioen, ende aenden Cardinael Borja tweelff duyzent Croonen d'Ayde de costa, oft tot hulpe van sijne oncosten, by hem te doen, in zijne reyse naer Spagnien. [ 4 ]
Tijdinghe wt Venegien, van Junij. 1622.
Van Genua verstaetmen alleenelijck dat ses Galleyen vande squadra ofte Vlote vanden Duque Doria naer Napels ghevaeren waeren, om het voet volck dat int zelve Coninckrijck is aengenomen over te haelen.
Met brieven wt Constantinopelen verstaetmen dat inde selve Haeven allen de Veneetsche Schepen zijn ghearresteert, ter oorsaecken dat dese dagen, henne groote Galleyen, twee Turcxsche Caramuscialen die in Morea Coren hadden ghelaeden, hebben ghenomen, den Veneeschen Bailo heeft hem wt vreese in des Coninckx van Vranckrijckx Ambassadeurs Palleys ghesalveert, die hem laet ghebruycken ende employeren om dit different te accorderen, men zeght oock dat den Bassa van Alexandrien, in Egypten den Veeneetschen Consul heeft Ghevanghen genomen, ende dat hy van hem vijftich Duyzendt Piasteren pretendeert, die de Venetiaensche schepen aen d’Ottomansche souden ghenomen hebben.
Tijdinghe wt Venetien den 17. Junij.
Hier zijn aenghecomen twee Fregatten van Constantinopolen, een ghisteren inden avondt, ende d’ander desen morgenstont in grooter neer[ 5 ]sticheyt gesonden met Brieven vanden Veneetschen Bailly in Date vanden 20 vande voorleden maent, by welcke men heeft ghehadt seer versekert Advijs, dat de Janitsaren sijn gherevolteert teghen den Grooten Heere oft Turck met alle gheweldt, datmen can bepeysen, dat sy hem hebben affghesedt, ende in zijn plaetse ghesteldt zijnen Oom ghesloten ghevonden int Servaille in eenen kelder, daer hy wat waters ghebreck hadde.
Den voornoemden grooten Heere affghezedt zijnde wert op den selven dach gheleydt voor zijnen Oom den Sultan, voor den welcken hy op zijn knien vallende en heeft niet anders begeert dan het Leven. Maer ghesedt inde zeven-torens werdt door t’bevel vanden selven t’sanderdaechs verworght oft ghestranguleert. Men versekert ons oock vande doodt vanden Jongsten Boreder vanden Overledenen: alsoo datmen seyt, dat het Huys vande Ottomans met desen Sultannaer blijft onbequaem om naercomers te hebben. In de hitte van desen oproer sijn doot gheslagen gheweest den eersten Vizir, vijff Bassen, ende xij. Eunuchen, des Grooten Turckx Favoriten, ende andere zijne Vrienden met bycans gheheel sijn Hoff, welcke moghen sijn ontrent vier Duysendt [ 6 ]Persoonen. Hally Bassa, Generael vande Zee, die was den hhenen die Manfredonia eertijdts hadde inghenomen, die ist ontcomen met vijffentwintich Galleyen.
D'oorsaecke van dese groote ende onvoorsienighe Revolte zettmen te zijne de ghierighe ende onversaedelijcke Natuere vanden Overledenen, ende om dat hy teghens den Raedt ende wille van allen de Heeren ende van t’volck, de reyse wilde doen naer Mecha, ende dat hy tot dien eynde dry Millioenen Goudts wt den Schadt ghenomen hadde, ende noch alleenelijcken dat hy gheene ghifte en hadde ghegeven aende Soldaten, weder ghekeert zijnde wt Polen, maer wilde hun qualijcken hunne ghewoonelijcke Soudije heven, ende verweet hun hunne blootheyt, ende dat sy hun so leelijcken in Polen hadden ghedraghen, dat hy bedwonghen was gheweest den Peys te maecken, die niet eerlijck en was voor het Huys der Ottomannen.
Boven dien wasser een vermoeden, dat hy hunne Ordinantie wilde veranderen, ende verkiesen andere Soldaten, die kloecker ende vromer waren dan sy. Hierom de Janissaren verbittert zijnde door zijne Giericheyt ende onbeschaemtheyt, oock vreesende dat de Reyse van Istrien ge[ 7 ]daen wert om hun te bederven, hebben ghedaen ende voorts ghesteldt t'ghene voorschreven is.
Tijdinghe Wt Preslau inder Slesien.
De doortreckende Cosacken, daer vander ontrent acht duyzent sijn, doen int Lant seer groote schade, zijne Vorstelijcke Doorluchticheydt Eerts-Hertoch Carel en wilt met hen niet te doen hebben, soomen zeght soo willen sy by den Hertoch van Beyeren trecken, eenighe segghen dat het des Coninckx van Polen Gheconfedereerde ende Rebellen zijn.
Tijdinghe Wt Meyenfeldt van Junij.
Die van Chur willen noch altijdts met die van Prettigau Parlamenteren, maer sy willen den Oversten voor wt hebben, sy hebben t’sedert t’Casteel inne ghenomen, heden den xi. Junij hen volck ghemonstert, ende bevonden datse wel tweelf duyzent sterck sijn, sy hebben alhier twee vendels voedt-knechten in Garnisoen gheleyt, twee andere op Flesschenberg, een op de Steyg, inde Schansse, twee op den Pas tot Brettingau ende ses andere op diveersche passagien, het ander volck light voor Chur, sy hebben alle de passagien, sonder in Engadin, in hen ghewelt, daeromme heeft zijne Doorluchticheydt den Eertz-Hertoch Leopoldus twee Duyzent Lorrennoy[ 8 ]sen te voet ende vier hondert Ruyters naer Pregantz ghesonden, omme de selve passagie te bewaeren, de vijff Catholijcke plaetsen hebben den Pas naer Ponten naer Sargatz toe beseth, soo dat aen de Pregauwers gheenen toevoer en can gheschieden, men verstaedt dat de Protesterende Switzers voorts trecken omme den pas met ghweldt te openen.
Tijdinghe wt Edenborch van 15. Junij.
Desen Landt-dach ghaet geluckich voorts de Hongheren hebben t’sedert onse leste ghepresenteert, de Gheestelijcke Ghoederen te restitueren. Nu Tracteren sy aenghaende dese poincten van dat de Frontiersteden met Honghersche ende Hooch-Duytsche Soldatten souden beseth worden.
FINIS.