☾ 29 ☽
Vyanden, ten minſten nooit Bondgenooten van Frankryk zouden zyn. Dit was noodig zouden wy van deeze ſcheidsmuur, daar naderhand die zo koſtbaare als nuttelooze Barriere uit gebooren is, eenigen dienſt hebben, en dit nogtans hebben wy in onze dagen geheel anders zien uitvallen. Onze Republiek had van Frankryk niets te vreezen, zo lang zy dit Ryk niet eerſt verbitterde. Frankryk had te veel dienst van ons, en was daarom gelyk hedendaags nog onze natuurlyke Bondgenoot. Lodewyk de veertiende had bovendien aan verſcheide andere ſtreeken van Europa ſtof en gelegenheid genoeg om zyn Oorlogslust te voldoen, en zig buiten adem te vegten, dat hy die hier niet behoefde te gaan zoeken. Al hadden wy ſtilgezeten het zou Spanje evenwel aan geene hulp ontbrooken hebben; anderen buiten ons zouden zig dan wat meer uitgeput en wy onze kragten behouden hebben. Elkanders Landen te neemen en te houden gaat hedendaags zoo gemaklyk niet, en in allen geval indien Frankryk toen reeds zoo buitenſpoorig magtig was, dan hadden de regels van gezonde ſtaatkunde en voorzigtigheid ons, aan wie niet ergers kan overkoomen dan een Oorlog te Lande, moeten raaden geenerlei ſtap te doen, daar direct een Landoorlog uit moest volgen, ten minſten zodanig een ſtap niet te doen dan in den alderdringendſten nood, die hier gewis niet voorhanden was. Doch de ſchrandere Raadpenſionaris zag het ſtuk anders in. Hy bewerkte in 1668 de berugte Triple Alliantie of Drievouwdig Verbond tuſſen Engeland, Zweden en deezen Staat, waardoor Frankryk gedwongen werd vrede te maaken.
Dat Lodewyk de XIVde, die trotſche Vorst, daar door op onze Republiek, die hy en zyne Voorzaten vry en groot hadden gemaakt, ten uiterſte verbitterd moest worden, was te voorzien; maar wie zoude hebben kunnen verwagten, dat Koning Karel, Oom van Willem den IIIde, godloos genoeg zoude zyn geweest, om zig met dien zelfden Lodewyk, tegen wien hy met ons die Triple Alliantie had aangegaan, te verbinden, om ons, die hem niets misdaan hadden, dan dat men zynen Neef geen Stadhouder of Souverein wilde maken, te beoorlogen? Dit nogtans is geſchied, en moet gevoegd zynde by de tallooze geweldenaryen, trouwloosheden,
