het zou in dit geval het touw verlaten om zich aan muur of boom te hechten. Dit instinktmatige, deze gave des onderscheids in de slingerplanten is iets zeer merkwaardigs. Zet een klimop in een pot op gelijken afstand van een boom en van een muur, en gij zult hem weldra regt toe naar den muur zien gaan: op het oogenblik, dat hij den muur zal raken, draait gij den pot om, zoodat het grijpende uiteinde van den muur af geplaatst is: het zal daarom toch niet naar den boom gaan; wanneer de boom hem niet aanstaat, zal het zich omkeeren om op nieuw tot den muur te gaan, en zoo het dezen niet in een enkelen luchtsprong kan genaken, zal het den grond kiezen, om kracht te verzamelen en te beter zijn doel te bereiken."
Ook wij hebben ons doel bereikt. De sprong is gedaan. Wederom zal ik verder niet toelichten; mijn geheele opstel over het Leven der Planten is toelichting, of wel deze kleine bijdrage over het klimop is toelichting, al naar gij wilt.
En nu, lieve grijsaard, kunt gij op de liefde en op alle andere wereldsche zaken toepassen, wat wij aangaande het zelfleven der planten nu weder bij het klimop hebben geleerd, en hetwelk zich laat zamenvatten in deze woorden van treviranus:
„Der höchste Charakter des Lebens bleibt ein zweckmässiges Wirken aus einem selbstthätigen Princip, dessen Ziel die Fortdauer des Wirkens selber ist."
