Pagina:Album der Natuur 1858 en 1859.djvu/691

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
163
OVER KOMETEN DACHT EN SCHREEF.

hebbe laten uitgaan, door 't begeer ende anporringe van eenige goede vrinden: So heeft het my gedocht betaemlic voor my te weesen van die eersten exemplaria an u. v. ee. te senden, ende dat tot gheen andere meeninghe als tot een clein bewys van danckbaerheid voor die weldaeden, hiervoren van u. v. ee. mildelick ontfangen; God biddende voor 't geluck ende goede voorspoet van u. v. ee. Christelicke regieringe. In Groninge den 28 Decembris 1618.

 u. v. ee. ootmoedich dienaar
 nicolaus mulerius."

Daar dit "tractaetke" niet in de stedelijke bibliotheek aanwezig was, nam de heer eekhoff deze gelegenheid te baat, het onderzoek naar dit geschrift den geleerden aan te bevelen. Nu werd hem eenigen tijd later het gevraagde werkje uit de koninklijke bibliotheek te 's Gravenhage toegezonden. Het draagt tot titel: Hemelsche Trompet Morgenwecker, ofte Comeet met een Langebaert. Erschenen Anno 1618 in Novembri ende Decembri ghestelt door nicolaum mulerium, Doct. et Profess. in de Medicynen ende Mathematischen consten in Groeninghen. Tot Groningen, Gedrucht Bij hans sas, Boeck.drucker ordinaris 1618. De heer eekhoff zond het mij toe met de vraag: "of dit werkje eenig licht zou kunnen verspreiden over den loop der komeet van dat jaar en omtrent de toenmalige denkbeelden van zulk een geleerd man over deze hemelligchamen? "

Voordat wij nu beproeven een antwoord op deze vraag te geven, willen wij eerst het een en ander betreffende den man zelven mededeelen.

Nicolaus mulerius was de zoon van petrus mulerius, een vroom godgeleerde te Brugge, afkomstig uit het Fransche geslacht der mulier's, en van claudia le vettre. Toen de hervorming tot Brugge doordrong, sloten beiden zich met vurigen ijver aan de hervormden aan. De inquisitie liet hun echter geen rustig verblijf te Brugge toe. Ter naauwernood ontkwam hij met achterlating van al zijne bezittingen hare woedende vervolging en nam de vlugt naar Menin. Maar ook daar door den Inquisiteur titelmans vervolgd, moest hij wederom met drie zijner kinderen de vlugt nemen. Doch zijne vrouw werd met haar kleinste kind gevangen genomen, toen zij haren man wilde vol-