Pagina:Album der Natuur 1858 en 1859.djvu/896

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
364
DE TWEE GEWIGTIGSTE NEDERLANDSCHE

verlichting der voorwerpen zonlicht aan te wenden. Eindelijk verneemt men uit den laatsten brief, van den 1 Julij 1624, dat het te Rome eerst gelukte de voorwerpen tamelijk helder door het vergrootglas te zien, toen galilei daar was aangekomen.

Het kan derhalve niet meer betwijfeld worden, of drebbel maakte in dien tijd mikroskopen, evenmin als het betwijfeld kan worden, dat hij daarvoor het van den aartshertog ten geschenke ontvangen Middelburgsche mikroskoop tot model gebruikte. Of hij er eenige verandering of verbetering in aangebragt heeft, met name of hij het, in de plaats van eene, uit twee buizen heeft zamengesteld, om zoo de vergrooting te verminderen en te vermeerderen, laat zich nu niet meer met zekerheid beslissen, ofschoon wij moeten doen opmerken, dat boreel in zijne beschrijving van het mikroskoop van hans en zacharias janssen zulk eene zamenstelling uit twee buizen niet vermeldt, maar dat ook dit laatste, evenals de drebbelsche werktuigen, uit twee bolle glazen zal bestaan hebben, mogen wij thans wel als zeker aannemen.

Doch hetgeen inzonderheid gewigtig mag heeten, is, dat uit deze brieven ten duidelijkste voortvloeit—zoo als rezzizelf, met eene prijzenswaardige onpartijdigheid erkent,— "dat het zamengestelde mikroskoop in April 1624 te Rome nog zoo nieuw en onbekend was, dat niemand daarmede wist om te gaan, in datzelfde Rome, waar galilei zich in 1611 gedurende twee maanden had opgehouden en zijne nieuwe ontdekkingen bekend gemaakt, waar niet weinige geleerde medeleden van de Academia dei Lyncei en andere vereerders der wetenschappen woonden, die daar een nieuw leven te voorschijn riepen, waarheen al het nieuwe in kunst en wetenschap den weg vond, zoo als de brieven en geschriften van dien tijd, zoowel gedrukte als ongedrukte, getuigen."

Ook zijn er nog andere omstandigheden, die ten overvloede kunnen worden aangevoerd ten bewijze, dat het mikroskoop in 1624 in Italië nog geheel onbekend was en tevens, dat galilei zich gehaast heeft het naar Italië door peiresc gezondene mikroskoop na te maken, evenals hij vijftien jaren vroeger met den verrekijker had gedaan.

In datzelfde jaar namelijk zond hij een mikroskoop aan bartolomeo