harder en niet vezelachtig materiaal. Fairbairn koos daartoe glas, deels omdat dit van alle gemakkelijk in de verlangde vormen verkrijgbare stoffen het meest aan de gestelde vereischten voldeed, en ten anderen omdat het uitgestrekt gebruik daarvan tot allerlei doeleinden aan de uitkomsten der proefnemingen eene regtstreeks praktische belangrijkheid kon bijzetten.
De proeven werden gedaan evenals vroeger die voor het ijzer. De te onderzoeken bollen of cylinders, hermetisch gesloten, werden geplaatst in een overigens geheel met water gevuld en evenzeer goed gesloten, sterk vat van geslagen ijzer, dat van eene pomp en eenen geschikten manometer was voorzien. Werd er nu door de eerste op nieuw water in het vat geperst, dan toonde de laatste eene steeds vermeerderende drukking aan, totdat eene kleine ontploffing en de plotseling veranderende stand des manometers aantoonde, dat de glazen bol of cylinder zich begeven had. Voor de bollen toonde zich onder overigens gelijke omstandigheden een zeer aanmerkelijk verschil, al naarmate zij den waren bolvorm meer of min naderden. Om zich van den vorm dier zoogenaamde bollen—eigenlijk vrij onregelmatige ellipsoïden—een denkbeeld te kunnen vormen, zijn in de onderstaande tabel twee middellijnen, de grootste en de kleinste voor elk opgegeven. Daarnaast staat de wanddikte van het glas, alles in Engelsche duimen, en in de laatste kolom de drukking waarbij zij braken, evenzeer in Engelsche ponden op den vierkanten Engelschen duim.
Een Engelsch pond is = 0,4556 kilogram, een Engelsche duim = 2,54 centimeter en dus een vierk. Eng. duim = 6,45 vierk. centimeter.
Neemt mende dampkringdrukking = 15 Engelsche ponden op den vierkanten Engelschen duim, dan blijkt hieruit, dat de bol no. 4, van ruim 14 centimeters middellijn en weinig meer dan 5 millimeters wanddikte, eene uitwendige drukking van ruim 30 dampkringen, of eene totale drukking van meer dan 20,000 kilogrammen heeft kunnen weerstaan.
Voor de cylinders—met zooveel mogelijk hemispherisch toegesmolten uiteinden—zijn de uitkomsten als volgt:
