dat het licht der komeet oneindig zwakker was dan dat der ster.
In den avond van den 8 October zagen wij de komeet op het grootste en prachtigste. De staart was tot op een afstand van 40° duidelijk te volgen. Op een afstand van 15° van de komeet had hij eene breedte van 6°, op 25° afstands eene breedte van 9°. Reslhuber bepaalde de lengte in den avond van den 7 October op 44 en de grootste breedte op 10 graden.
Om van den vorm en de toenemende grootte eene zinnelijke voorstelling te geven, mogen de verschillende, onder Fig. 1 hierbij gevoegde afbeeldingen dienen, welke de komeet voorstellen, zoo als zij zich van den 9 September tot den 8 October vertoonde en die tevens de betrekkelijke grootte voor de bijgevoegde dagen aanwijzen.
Ook nu was het donkere holle gedeelte des staarts duidelijk op te merken en strekte zich tot op eenige graden afstands achter de komeet uit. De kromming van den staart was nog steeds toegenomen en de voor-, west- of bolle zijde was merkelijk helderder, regelmatiger en scherper begrensd dan de oost- of holle zijde, waar de lichtsterkte minder en de begrenzing flaauwer en onduidelijker was.
Na dezen tijd nam de komeet spoedig in grootte en luister af. Nog slechts weinige dagen bleef zij zigtbaar en haar vroegere ondergang zoowel als ook het nu weder toenemende maanlicht onttrokken haar weldra aan zoo menig oog, dat met belangstelling en verbazing het waarlijk prachtig verschijnsel, bij zijnen steeds toenemenden luister, met innig genoegen had aanschouwd en gevolgd.
Had de komeet zich voor het noordelijk halfrond in haren grootsten luister vertoond, den bewoners van het zuidelijk halfrond wierp zij bij haar vertrek naar de ver afgelegene ruimten van ons zonnegebied nog als ware het een afscheidsgroet toe. Van den 8 tot den 19 October werd zij te Batavia waargenomen door onzen vaderlandschen sterrekundige oudemans. In Australië werd zij gezien den 12, 13 en 14 October op het observatorium Williamstown, bij Melbourne, door den sterrekundige ellery. De wetenschappelijke reizigers van het Oostenrijksche fregat Novara zagen haai- voor 't eerst den 7 October, toen zij zich in de nabijheid der Nieuw-Hebriden in Australië bevonden, en namen haar gedurende eenige volgende nachten met veel belangstelling waar. Te Rio Janeiro werd de komeet van 't begin van October tot het midden van December door liais waargenomen. Te Sant Jago
