Naar inhoud springen

Pagina:Album der Natuur 1862.djvu/249

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen
227
HET LANDSCHAP.

en versierd met prachtige fonteinen en antieke vazen, vormden het tapijt; de wanden waren glad geschoren heggen of door ruitvormig latwerk beteugeld boomgewas. De overwelfde loofgangen waren in architectonische vormen gedrongen en beantwoordden aan strenge regelen. Geen gedeelte, dat niet met een ander gedeelte overeenstemde; alles was volmaakt symmetrisch en met wiskunstige juistheid bepaald.

De stijl van le nôtre wekt tot deftigen ernst, tot vereering des menschen. Zijne parken zijn vooral schoon, wanneer zij rijk bevolkt zijn met hertogen en markiezinnen, met menschen van de oude, hooghartige aristocratie. Alleen te zijn in zulk een natuurpaleis, is even ondragelijk als de eenzaamheid in eene vorstenwoning. "Such symmetry is not for solitude", zegt byron. Nooit konden ze dan ook beter bevolkt worden dan in eene eeuw, toen geen schatten gespaard werden om er het verblijf luisterrijk te maken. In den avond van den 7den Mei 1664 heeft het park van Versailles in zijne grootste pracht geschitterd, toen alle lanen en gangen met gekleurde doorschijnende vazen waren verlicht en Chineesch vuurwerk en welriekende fonteinen overal de lucht met aangename geuren vervulden; toen talrijke genoodigden in de rijkste verkleeding dit tooneel bevolkten en de koning in zilveren wapenrusting boven allen uitblonk. Toen mogt le nôtre zijn grootsten roem inoogsten van het werk, dat honderd millioen guldens aan het rijk had gekost. Zijn stijl werd overal in het beschaafd Europa gevolgd, in Italië in de villa's Ludovisi en Pamfili, in Engeland in Greenwich- en St. Jamespark, in Nederland in de tuinen van Rijswijk, Honselaarsdijk en het Loo.

Le nôtre was echter geen uitvinder, maar de hervormer van eene overoude kunst. De Fransche tuinstijl, waarvan hij de grondvester was, is niet anders dan de uitdrukking van hetzelfde denkbeeld, dat de oudste menschengeslachten bij het planten hunner tuinen heeft bezield, maar gezuiverd van den wansmaak, dien vele eeuwen van verval daarin hadden achtergelaten. De oudste oorkonden van ons geslacht noemen de tuinen als ommuurde en afgesloten plaatsen, in tegenstelling met de omringende wildernis, in zekere orde met boomen beplant, plaatsen, waar de mensch, beveiligd voor de gevaren daar