hieruit blijkt direct, dat noch ontwerper, noch uitvoerder ook maar het geringste begrip hebben van doel matige en praktische houtbewerking ’t Is jammer, dat de ontwerper waarvan op het gebied van boekbinden en ledersnijwerk, goede specimen te zien zijn, zich liet verleiden om zonder kennis van zaken zulk werk te vervaardigen. Daartegenover staan twee kastjes van de firma hoog te amsterdam, het een met gesmeed beslag, bet andere met houtsnijwerk versierd, het eerste is een vrij aardig, eenvoudig kastje, het tweede echter minder goed van samenstel; het snijwerk op zich zelf verdienstelijk uitgevoerd is slecht begrepen gecomposeerd en toegepast, op elk paneeltje van de deurtjes ingesloten door breed raamwerk is een natuur motiefje gestrooid. Dat men bij beoordeeling van dergelijke pogingen zich kan te buiten gaan aan vooringenomenheid, bewijst m. k. in het Handelsblad van zondag 19 maart, waar hij de niet-afgezaagde nagels die tot opsluiting der pennen dienen, aanziet voor constructief bedoelde versiersels, terwijl het duidelijk is dat het afzagen is nagelaten om het uit elkaar nemen en verzenden te vergemakkelijken.
Bij deze rubriek sluiten zich aan: teekeningen en photo’s van meubelen ontworpen door h. p. berlage en een paar mooie spiegeltjes in lijsten gesneden door theo molkenboer reeds vroeger elders geëxposeerd en hier besproken.
Het eenige dat verder meer direct Bouwkunst raakt is een stukje smeedwerk, zeer goed uitgevoerd door welschen te rotterdam naar teekening van den architect dirkzwager.
Verschillende tapijten uit de Deventersche en Amersfoortsche fabrieken, waarvan de eersten niet afwijken van het sinds lang door die fabriek geleverde werk en de tweede door colenbrander ontworpen, zeer mooi van kleur zijn maar hier en daar bepaald slecht gecomposeerd.
Een groote plaats wordt ingenomen door gedrukt katoen uit de fabriek van de firma p. f. van vlissingen te helmond vervaardigd naar teekeningen van duco crop te haarlem. Deze werken die in verhouding tot den indruk van rijken overvloed teweeggebracht, door het veel herhalen van het motief er nog vrij rustig uitzien, rechtvaardigen jammer genoeg de hiervoor genoemde opvatting daar tot zelfs het stijleeren der vormen op Engelsche voorbeelden wijst.
Een vijftal faience vazen van kolenbrander en eene groote collectie verdienstelijk werk uit de fabriek Holland te utrecht is wel wat op winkeletalageachtige manier geëxposeerd.
Eenige, waaronder zeer mooie gebatikte lappen van thom. prikker, zijn slecht in vuilwitte lijsten gezet achter gebroken glas. ’t Is jammer dat, dit, werk hier is zonder verband met het doel waarvoor bestemd.
Aardig eenvoudig bindwerk van b. smits te haarlem, waarbij een met goed gevonden versiering door middel van de op het plat doorgehaalde bindtouwen, die daar echter een leelijk lijnenstel vormen op een bruinen overdreven gegroefden en daardoor verbrokkelden band. Bij het bindwerk van loebèr met gesneden en gestempeld leder, zijn eveneens een paar goede voorbeelden, zijne ontwerpen voor banden en gedenkbladen zijn goed ingedeeld, hier en daar aardig gevonden versierd, maar zeer onsmakelijk geteekend.
Het aanwezige kunstnaaldwerk van mej. van ’t hoofd, heeft meer verdienste door de zorg die is besteed aan de uitvoering daarvan, door principieel gevonden en toegepaste versieringen.
In de vestibule hangt nog eene verzameling in olieverf geschilderde ontwerpen voor reclameplaten, door van caspel, welke niet juist een goed beeld geven van wat door Nederlanders op dat gebied kan worden gepresteerd. Ter wille van de volledigheid zij nog genoteerd dat er zijn meubelen, architectuurteekeningen, boekomslagen, houtsneden enz. van de bazel en lauweriks.
Te zamen gezien kan van deze tentoonstelling worden gezegd, dal ze niet geeft een volledig beeld van de ontwikkeling en den stand der Nederlandsche kunstnijverheid, vooral omdat eenige van de beste vertegenwoordigers daarvan ontbreken; dat echter de pogingen van de inrichters om in leiden eene tentoonstelling van zulk werk te organiseeren volkomen zijn geslaagd.
Een kleine doch ten zeerste belangwekkende tentoonstelling, reeds in ons vorig nummer aangekondigd, is in een der bovenlokalen van Eensgezindheid op het spui alhier geopend.
De hoofdschotel is wel het complete slaapkamerameublement door den Heer h. p. berlage nz., ontworpen: Sierlijke en edele lijnen maken een geheel, gevormd door onderdeelen, die allen terzelfder tijd als versiering dienst doen en waarbij weinig dat overbodig is, niets dat gemist kan worden, en zelfs de geringste détails de zorg en het talent van den ontwerper bewijzen.
Het voornaamste stuk is zeker de garderobe, hier vormt het blanke ijzer met het hout een stemmig geheel, waartoe de zeer geslaagde eikenkleur meewerkt, die dan ook de blauwe pullen ten volle doet harmonieeren. Als zeer gelukkig zijn verder de gewoonlijk zoo onbehagelijke nachttafels te noemen; uiterlijk practisch is de spiegel der toilettafels, vleugels aan de binnenzijde eveneens spiegels bevattende vormen opengeslagen een rechten hoek, hetwelk door dames zeer zeker geapprecieerd zal worden. Minder kan dit gezegd worden van de rekken voor handdoeken in blank ijzer, daar toch iedere natte handdoek, met de door huismoeders zoo zeer gevreesde roestplekken zal doortrekken.
Ook koesteren wij de vrees dat de strenge vormen en al de betrekkelijk groote ijzeren onderdeelen der meubelen, menigeen, gesteld op de mollige luxe van louis xvi en andere ameublementjes, waarvan de meer zachte en luxerieuse indruk toch ook in dikwijls niet leelijke Engelsche slaapkamerameublementen terug wordt gevonden, eenigszins af zullen schrikken.
Den heer lacause, leidschestraat alhier komt voor de vervaardiging van het houtwerk alle eer toe; ditzelfde kan niet gezegd worden van het smeedwerk, uitgevoerd door den Heer van vuuren, hem kan niet genoeg het gebruik van winkelhaak en duimstok worden aangeraden.
De zeer rijke stoffen door de H.H. van vlissingen & co. te helmond, naar teekeningen van den Heer duco krop te haarlem, zullen door hun contrast een dergelijk ameublement tot recht brengen en zeer zeker daarmede een begeerlijk geheel vormen.
Met genoegen zien wij hoe deze artist de vrijwillige armoede en de zucht tot het primitieve eenigszins opzijzet en toch met gezonde principes, dessins vervaardigt, die, en reeds met een eenigszins ander caracter, Engelsche toonaangevers op dit gebied op zijde streeft.
Dier- en plantvormen worden door den Heer krop met zeer veel ernst en smaak tot patronen omgewerkt waarvan de aanwezige cartons getuigen, maar meer nog voldoen de crétonnes en de andere stoffen zelve. Het zij tegen wanden het zij in de plooien aan iedere stof eigen, altijd is de indruk aangenaam. Vooral eenige bladvormen, waarschijnlijk ontdekt in de aan kleine plantjes zoo rijke flora van Haarlem’s omstreken, in kleuren waarvan rood en groen de voornaamste zijn, vormen een fraai geheel.
Moeilijker is het natuurlijk grootere dieren als zwanen tot patronen te vereenigen, maar het voorbeeld hier aanwezig is vooral wanneer de stof vlak is uitgespreid, geslaagd te noemen.
In ieder geval is het aangenaam te zien, hoe door de medewerking van artisten de Nederlandsche industrie wordt vooruitgebracht. Wenschelijk was het dat in de toch niet onbelangrijke textielindustrie (twente, tilburg enz. enz.) die hulp meer werd gewaard en ingeroepen, dit kon den Fabrikanten in alle opzichten slechts ten goede komen.
