aan zekere voorwaarden van schoonheid, evenmaat en harmonie voldoet, zoo schijnt het toch, dat zijne directe toepassing gevaar voor mislukken oplevert.
Het is bekend, dat de mooren in hunne versiering deze verhouding gebruikten, doch nimmer geeft hun werk den koelen stijven indruk van proportie, zooals de bladzijden van dit boek. Het komt ons voor, dat de mooren en de Middeleeuwers, benevens den gelijkzijdigen driehoek nog andere elementen gebruikten, waaraan zij een proportiesysteem ontleenden, en dat eene gelukkige verbinding dezer elementen geleid heeft tot het harmonisch stelsel van verhouding, waardoor hunne monumenten ons treffen.
Het is intusschen reeds een verblijdend teeken, dat men zich moeite begint te geven op verhouding te letten en dat er uitgevers gevonden worden, die het gewicht er van begrijpen, dus medehelpende om van het verwaarloosde boek een organisch wezen te maken.
Vakscholen voor den werkman zijn ter behandeling door den Centralen Raad van den R.-Kath. Volksbond opgenomen.
Deze zaak werd besproken in De Tijd van 16, 17 en 19 augustus ll., terwijl een man „wiens positie in de werkliedenwereld hem wel op bijzondere wijze moet op de hoogte brengen van hetgeen niet enkel gewenscht wordt door, maar ook inderdaad voordeelig is voor den werkman hier te lande,” verklaart, dat zijn oordeel over ambachtsscholen niet gunstig is, dat op het laatste congres gehouden door de Maatschappij tot bevordering der Nijverheid, die opvatting werd gedeeld, — dat vakscholen als door den R.-K. Volksbond bedoeld zijn: avondcursussen voor jongelieden, die overdag het ambacht practisch uitoefenen. Deze lessen dienen om hen verder te bekwamen, door ook de theorie van het ambacht uiteen te zetten. Zoo zullen de onvolkomenheden van de opleiding tot bekwaam werkman die aan de ambachtsscholen kunnen kleven, niet verbonden zijn aan die welke door de gecombineerde werking van werkplaats en vak (avond-)school wordt tot stand gebracht.
Zeer zeker wordt door dergelijke regeling het minst afgeweken van den natuurlijken gang: opleiding tot technische vakken in de werkplaats, door den meester die midden in de practijk staat. Ook de financieele zijde van deze regeling biedt groote voordeelen, daar de jongelieden eenige jaren vroeger aanvangen werk te doen, dat eene bestemming heeft en dus eene zekere waarde vertegenwoordigt. De vele scholen die dit stelsel in toepassing brengen leveren ook zeer gunstige resultaten en in de laatste jaren ziet men dat het getal hunner leerlingen buitengewoon toeneemt. Onder de vele avondcursussen kunnen bv. genoemd worden de School voor Kunstambachten en die in ’t gebouw van de Maatschij. voor den werkenden stand — groenburgwal te amsterdam, de Academies te rotterdam, den haag enz., de Gemeentelijke teekenschool te roermond, waar wel niet alleen ambachtslieden opgevoed worden, maar waar jongelieden tot technische vakken worden bekwaamd, — alle dezen hebben talrijke en zeer goede vruchten van het onderwijs mogen zien voortkomen. Vele der oud-leerlingen dier scholen zijn niet werkman gebleven in de gebruikelijke beteekenis van dat woord maar zijn een trap hooger geklommen. Ook dit getuigt voor de methode.
In de algemeene vergadering van de R. K. Gildenbond Patroons vereeniging werd een motie aangenomen de wenschelijkheid verklarende van: vakonderwijs te geven theoretisch in de school, practisch in de werkplaats.
Bij de betuiging onzer belangstelling in de behandeling van dit vraagstuk, zouden ook wij het toejuichen, indien vooral de patroons, wier algemeene ontwikkeling en vaardigheid geacht mogen worden in den regel[1] hooger te staan dan die hunner werklieden, door ijverige deelneming aan het werk der vakvereenigingen (bv. van den Ned. R. K. Volks-Bond), zich persoonlijk[2] aangordden, om van den jeugdigen werkman te maken wat van hem te maken is.
Ook de opleiding van den bouwmeester moet onzes inziens grootendeels op dezelfde wijze behandeld worden. De inrichting der bekende academies van schoone kunsten in de hoofdsteden van europa berust op geen anderen grond: des daags werken op ’t bureau of het bouwwerk van een architect, des avonds (’s zomer ook ’s morgens voor 8 uur) de lessen volgen aan de academie. Tal van onze bekwame bouwmeesters hebben hunne opleiding op die wijze genoten, in frankrijk en engeland is deze weg nog de eenige die gevolgd kan worden.
BERICHTEN.
de boroboedoer.
In het Centrum lezen wij:
Gisteren, 13 dezer, vertrok een reiziger naar den Boroboedoer en vernam daar bij geruchte dat door den heer den hamer, inspecteur van het Inlandsch onderwijs, een nieuwen tempel zou ontdekt zijn in de nabijheid van de dessa Mendoet, gelegen in de route van Magelang naar den Boroboeder. Na nadere informatie bij den heer den hamer bleek dit werkelijk zoo te zijn en een uitvoerig rapport over de vondst zal naar batavia worden opgezonden.
Bij pander is door den beeldhouwer l. f. edema v. d. tuuk een in wit Cararisch marmer gehouwen borstbeeld tentoongesteld.
Het is een portret van den sinds eenigen tijd overleden voorzitter en hervormer van het Waterschap hunsingo en is bestemd om in den gevel van het Sylvesterhuis te onderdendam te worden geplaatst.
— De villa borghese is voor 3 millioen lire het eigendom der stad rome geworden. Het park zal tot publiek park worden ingericht. In korten tijd is de waarde zeer verminderd. Voor eenige jaren werd er 8 millioen lire voor geboden, kort daarop 6 millioen en nu is voor de helft der laatste som het eigendom der stad. De schilderijen en beeldhouwwerken gaan voor een bedrag 3,6 mill. lire over aan de stad.
— De jury voor den wedstrijd ten behoeve van den gedenkpenning, welke H. M. de Koningin wenscht te doen slaan bij gelegenheid harer plechtige inhuldiging te amsterdam, heeft, blijkens eene advertentie in de St.-Ct., in een verslag aan H. M. de Koningin-Regentes medegedeeld, dat haar 39 tijdig ingekomen ontwerpen ter beoordeeling zijn voorgelegd.
De uitslag van het onderzoek van de jury is geweest, dat naar hare meening de vier volgende ontwerpen voor een prijs, en derhalve ook voor eene uitnoodiging tot het vervaardigen van een definitief ontwerp in aanmerking komen: a. No. 38. nederland en insulinde b. No. 39, Kroon, c. No. 34, (alleen voor zoover de voorzijde betreft), d. No. 37. oranje nassau (alleen voor zoover de keerzijde betreft.
HH. MMM. zich met de conclusie van dit verslag vereenigd hebbende, zijn de couverten, inhoudende de namen der bekroonde ontwerpers, geopend en is gebleken, dat de ontwerpers zijn de heeren: van ontwerp no. 38 j. h. baars te amsterdam, van no. 39 g. j. begeer te utrecht, van no. 34 bart van hove te amsterdam en van no. 37 j. kuijper te ’s-gravenhage.
Deze heeren zijn uitgenoodigd tot het indienen van definitieve ontwerpen.
- ↑ Zeer juist wordt hier gezinspeeld door den Red. van de Tijd op helaas velen onder de patroons die in vaardigheid en ontwikkeling van het vak niet hooger staan dan hunne werklieden, meestal omdat zij zelf de verschillende ontwikkelings-perioden niet in de practijk doorloopen hebben.
- ↑ Hierbij mag echter worden opgemerkt, dat er wel steeds patroons zijn geweest met de juiste middelen werkzaam om van den jeugdigen werkman te maken, wat van hem te maken is, al is thans nog hun aantal veel te gering.
