Naar inhoud springen

Pagina:Arnhemsche Courant no 4264.pdf/2

Uit Wikisource
Deze pagina is niet proefgelezen

Kate, het Liedje van beginselen van Elliot Boswel, het Maartveld van Marten Westerman, Ouderliefde van me- vrouw Hijmans-Hertzveld en het verhaal van van Len- nep, Een wakker man, verdient deze tweede jaargang ten volle den prachtband, terwijl ook de plaatjes hem regt geven op eene plaats in de salons. Dat de prachtalmanakken staalkaarten zouden zijn var onze letterkunde gelooven we niet; dan zoa elk moeten geven wat hij het beste had; nu geeft men wat men heeft en den eenen tijd is de auteur en de dich- ter gelukkiger dan den anderen. De vier genoemde medewerkers zijn dit jaar het gelukkigst geweest en het zou te betreuren zijn, als hunne bijdragen niet alge- meen werden gekend. Als de prachtjaarboekjes zijn als dit, houden zij op eene boek verkoopers-speculatie op den Sint-Nikolaasdag te wezen; zij zijn dan lof waardige bijdragen voor onze letterkunde. vorscher Theod. Jorissen een werk van groote Wederom hebben wij aan den onvermoeiden geschied- tevens, dat wel tot de moeijelijkste behoort, omdat de waarde voor onze geschiedenis te danken, een werk geschiedenis, die er in behandeld wordt, ter naauwer- nood nog onder het verleden kan worden gerangschikt. Bij den heer J. B. Wolters te Groningen verscheen van zijne hand De omwenteling van 1813 bijdragen tot de geschiedenis der revolutie, een studie over een tijdvak, dat, ofschoon aan het tegenwoordige grenzende en er naauw mede zamenhangende, toch nog maar al te wei- nig wordt gekend en begrepen. Dien chaos, waaruit onze tegenwoordige staatkundige toestand is ontstaan, eenigzins te ordenen, is een reuzentaak, waarvoor men niet enkel ijver maar ook degelijke studie en een scherpen blik behoeft. Daartoe wordt meer gevorderd dan het aaneenlasschen van bekende en onbekende bescheiden. De kritische geest van den geschiedschrijver is er toe noodig, meer nog dan voor eenig ander tijdperk, ook omdat juist die stukken, welke eene gissing tot waarheid kunnen ma- ken, ter wille van nog levenden teruggehouden werden, of soms de sympathie voor dezen of genen persoon of rigting zoo ligt het oordeel kan misleiden. breuk lijden. De verhalen, welke men jongelieden van 12 à 15 jaar niet behoeft op te dringen, maar die zij elkander als mooi aanbevelen, moeten een zeer bijzon- der gelukkigen toon aanslaan en zijn daarom schaarsch te vinden. Dat zij bestaan heeft de heer Zwaardemaker bewezen, die te Deventer een nieuw tijdschrift voor de jeugd, Trio, journal amusant en trois langues heeft uit- gegeven, dat maandelijks nitkomt, en dat in een sier- lijken vorm en goeden stijl verhalen in drie talen be- vat zooals onze jongelieden die gaarne lezen en gerust mogen lezen en waarvan wij de ruime verspreiding zoo- veel mogelijk durven aanbevelen. Buitenland. TURKIJE. In eene door het rumenische ministerie openbaar ge- maakte verklaring worden de redenen blootgelegd, welke tot de ontbinding der kamer hebben geleid. De jongste Van de drie fractien, uit welke de kamer zamengesteld verkiezingen hadden namelijk plaats gehad vóór dat de natie nog volledig bekend was met de constitutie. was, had geene enkele het aanzijn gegeven aan eene meerderheid. De debatten bleven onvruchtbaar; de meerderheid, uit wier boezem het ministerie in der tijd was voortgekomen, was gebleken eene fictieve meerderheid te zijn; de kamer bestreed voortdurend het gouvernement en bekommerde zich niet om de haar voorgelegde zeer gewigtige wetsontwerpen; de preroga- tieven der kroon werden, wat de keus van ministers betrof, openlijk betwist; het beginsel der unie was op losse schroeven gesteld en er bestond niet het geringste vooruitzigt, dat zich in de kamer eene meerderheid zou kunnen vormen. Met den in den senaat heerschenden geest was het weinig beter gesteld. Dientengevolge hadden de minister den vorst aangeraden een beroep te doen op de natie, ten einde eenen staat van zaken te doen ophouden, welke de administratie verlamde en 's lands krediet in de waagschaal stelde. ITALIE. Het parlement zal den 5 december bijeenkomen. Naar men verneemt, zal de minister van finantien bij de opening het verslag over de finantiele aangelegen- aanbieden. - Italie heeft geantwoord dat het aan de conferentie zal deelnemen, zoo zij de eenheid van Italie als pro- gramma aanneemt. De omwenteling van 1813, door Jorissen voorgesteld, krijgt een eenigzins ander karakter dan men daaraan door opgewonden lofredenaars of niet geheel vrije ge-heden schiedschrijvers toegekend beeft, en wie het rijke werk, ons thans gegeven, doorbladert, vindt op menige blad- zijde feiten, die men geheel anders gehoord en geloofd had. Te regt zegt de schrijver dan ook zelf: „De tra- ditie luidt zoo geheel anders en de kritiek was zoo on- verbiddelijk voor de sympathien." Hij gevoelt daarom FRANKRIJK. De zitting van het wetgevend ligchaam is geopend dat hij zich niet met bijval zal kunnen vleijen bijzonder rede van den president. De heer Favre heeft val namelijk van den zoogenaamden warmen vaderlan- treffende de buitenlandsche politiek; een betreffende de drie verzoeken om te interpelleren ingediend een be- dividuele vrijheid; eindelijk een betreffende de expedi- binnenlandsche politiek en meer in het bijzonder de in- tie naar Rome. der dié de logen der traditie boven de waarheid van het feit stelt. „Ieder volk heeft zijn heroën, de mannen, waarmede het afgoderij bedrijft, en naarmate de tegen- woordige toestand van eene natie meer geschikt is om tot nederigheid te stemmen, naar die mate klemt men zich hechter aan de groote namen van het verleden vast. Doch geen waarachtig leven kan op onwaarheid zijn ge- grond. Een volk wordt niet krachtiger omdat het groote mannen in vroeger dagen heeft bezeten. Slechts de tegen- woordige werkzaamheid bouwt de toekomst." Uit de enkele regels, die wij citeerden, blijkt ge- noeg welken geest dit werk ademt, waarvan de ken- spreuk was, het woord dat de schrijver aan het slot der inleiding bezigt: „Niet de dwaling, maar de waarheid wensch ik te bevorderen." Mogt er menige illusie door verloren gaan, wij zouden dit werk om alle oranje-liederen en oranjeboven-brochures niet willen missen en wij zijn zeker, dat de lezer met ons dit gevoelen deelen zal. Van den vijfden druk van Bardelebens Lehrbuch der Chirurgie verscheen voor eenige weken bij den heer J. B. Wolters te (ironingen eene vertaling, bewerkt door de heeren dr. W. K. M. van Leeuwen van Duivenbode en dr. C. van Wicheren, officieren van gezondheid 2de klasse. De namen van de bewerkers zijn gunstig be- kend, gelijk trouwens ons korps officieren van gezond- heid schier zonder uitzondering met lof genoemd wordt. Wanneer zij hunne keuze vestigen op een buitenlandsch De heer Troplong heeft in zijne rede tot opening der zitting van den senaat gezegd, dat na de vrees die in de laatste tijden heeft geheerscht, en na al de on- doordacht verspreide geruchten, de openbare magt krach- tig opgestaan is met een opregt vredes-programma, met eerbied voor het volkenregt en de wetten betreffende onze fondamentale organisatie. - De keizer heeft bij besluit van den 18den tot sena- toren benoemd den heer Gouin, vice-president van het wetgevend ligchaam, rapporteur voor het jaarlijksch budget en uitnemend financier, die reeds onder koning en dien staten. zon- Eenige benden italiaansche vrijwilligers hebben, der eenigen last van hunnen vorst, een aanval in den Kerkelijken Staat gedaan; zij bedreigden zelfs Rome Hierop heeft keizer Napoleon gemeend een expeditie- leger te moeten afzenden tot bescherming van den paus Nu dit doel bereikt is en door de nederlaag en verstrooi- jing van de vrijwilligers het grondgebied van den paus voor het gevaar van een vijandigen inval is gevrijwaard, trouw ik, dat Z. K. M. door eene spoedige terugroeping zijner troepen elke mogelijke aanleiding tot misverstand tusschen Zr. Ms. gouvernement en dat van den koning van Italie zal wegnemen. nomen. ver- De verraderlijke zamenzwering, die gemeenlijk onder den naam van Fenianisme bekend is, heeft, na in Ierland gestuit en onderdrukt te zijn, in Engeland den vorm van stelselmatig geweld en moordaanslag aange Deze wandaden moeten met kracht worden tegengegaan en ik vertrouw op eene krachtige hand- grootingen voor het volgend jaar worden gereed gemaakt having der wetten en op de trouw mijner onderdanen, om ze met goed gevolg te onderdrukken. Mijne heeren van het huis der gemeenten! De be en zullen u in tijds worden voorgelegd. Zij zullen met betrachting der zuinigheid worden opgemaakt met het oog op de noodzakelijke behoeften van de openbare dienst. AMERIKA. De Anglo Amerikanische Correspondenz verneemt per transatlantischen kabel uit Nieuw-York, dat, gedurende den orkaan, het eiland Tortola acht uren onder water geweest is, en alle levende wezens zijn omgekomen. Mengelwerk. Ééne zinsnede uit Hoofdstuk I der Memo- rie van Beantwoording. De vraag blijft echter be staan, wat onder een voldoende oplossing van het koloniale vraag- stuk te verstaan zij ?" Zoo leest men in de Memorie. Meent men de oplossing voornamelijk to moeten zoeken in het indienen eener zoogenaamde cultuurwet? De regering is niet van dat ge- voelen en acht zich dienaangaande niet gebonden door een bloot ge- zegde van een gewezen minister van kolonien." Inderdaad ik kan mij begrijpen, dat deze ministers diepe verachting hebben voor bloote gezegden." Spre- ken zonder inkleeding, zonder er doekjes om te winden, dat is goed voor gewezen ministers van kolonien," dat geeft slechts naakte waarheid; „bloote gezegden," "ge iemand met bloote, onomwonden gezegden. wezen leden van dit kabinet," het ware nog te fraai voor Ik stel mij de beraadslaging der vier ministers over die ééne zinsnede uit hoofdstuk I der memorie van be- antwoording" levendig voor. De geheele memorie, verbeeld ik mij, is reeds gereed op die ééne zinsnede na. De werkzaamheden worden hervat: De Min. van Buitenl. Zaken (lezende). „Een bloot gezegde, dat trouwens onder andere omstandigheden als de tegenwoordige is uitgesproken." De Min v. Kol.: „onder andere omstandigheden," be- teekent dat vóór de kamer ontbinding."?" De Min. v. Binnenl. Zaken (glimlagchend). Wij zijn aan de koloniale zaak bezig. Doch de vraag toont wel, dat er iets bij zal moeten. Lodewijk Philips tot de uiterste linkerzijde behoorde. Voorts den heer Conneau, lijfarts des keizers; de Mar- nas, procureur-generaal bij het hof van appèl der Seine; de Chabannes, zee-prefect te Toulon, die zich door De Min v. Buitenl. Zaken. Daar is reeds voor ge- zijn heldhaftig gedrag bij het heerschen der cholera heeft ste maanden opgedaan, bewijst toch, dat de tegenwoor zorgd. Er volgt toch: "De ondervinding in de laat- onderscheiden; Nisard, vroeger directeur der normaal-dige toestand van zaken groote behoedzaamheid vordert." nissen, die de ontbinding dezer instelling te weeg maar afgetreden ten gevolge van de gebeurte-Ziet gij, dat maakt het in eens duidelijk. bragten. Als vice-president van het wetgevend ligchaam is de heer du Miral benoemd, een leden der meerderheid. van de ijverigste school - , De Min. v. Kol. Toen Mijer minister was, wist men dan toen nog zoo niet, dat groote behoedzaamheid noodig was? of staat dat hier om te laten bemerken, dat Mijer de zaken bederft in Indie en dat hij moet teruggeroepen worden? In de uitnoodiging van Frankrijk tot deelneming aan de conferentie, wordt de handhaving van het wereldlijk De Min. van Binnenl. Zak. Dwaal nu niet af, bid onderhandelingen; daarin wordt echter gezegd, dat gren-den opgedaan," dat slaat op de berigten, die wij nu gezag pausen niet verlangd als grondslag voor de ik u. Er staat immers: „, ondervinding in de laatste maan des zen voor de onderhandelingen niet zijn te stellen. Tuilerien eene nieuwe circulaire aangaande de europe- De Patrie meent te weten, dat het kabinet der sche conferentie gereed maakt. werk over hun vak, om dit in het hollandsch over te brengen, dan mag men aannemen, dat zij eene goede keuze doen, en Bardelebens werk staat dan ook volgens bevoegde beoordeelaars, zoowel wat het theoretische als praktische betreft, geheel op de hoogte van den tegen- woordigen tijd, en bevat het zonder wijdloopig te zijn alles wat de toekomstige heelkundige behoeft voor eigene Het parlement is gisteren met eene koninklijke bood- studie om zich voor zijn theoretisch examen in de heel-schap geopend, welke aldus in hoofdzaak luidt: kunde geschikt te maken. Dat aan zoodanig werk behoeft bestaat blijkt genoeg wanneer men de meest bekende leerboeken der chirur- gie, die in onze taal zijn overgezet, vergelijkt: Chelius, Gross, Pitha en Billroth, enz. zijn verouderd of voldoen niet ten volle aan de eischen voor een volledig handboek. Door deze uitgave is er in voorzien, en de nette uit- voering, met de houtsneden in den tekst, gepaard aan den betrekkelijk geringen prijs (f 3.90) zal zeker bijdra- gen om ook dit werk zijn weg te doen vinden. ENGELAND. in de Oost was? krijgen; die hadden wij toen nog niet. De Min. van Kol. Wanneer? toen Mijer nog niet 1 Dat's waar. De Min. v. Buitenl. Zak. Kom! wij moeten verder. Wij komen nu aan die zinsnede, die wij niet in orde konden krijgen. Wij hadden,,Ook de geldelijke voor deelen, thans uit onze overzeesche bezittingen in A voortvloeijende..." De Min. v. Bin. Zak. (glimlagchend) Met wat persing altijd. De Min v. Buit. Zak. „behooren niet te worden op gegeven.". Zoover zijn wij. Maar bij zulk een bloot gezegde kunnen wij het niet laten. Daar moet nog heel wat bij. De Min. v. Binn. Zak. Ik zou vooreerst niet opge geven" zetten, maar „prijsgegeven." Dat herinnert an een strijd. Wij strijden voor onze beginselen en moeten die niet prijsgeven." De drie overige ministers verklaren zich hiermede. zeer ingenomen. De Min. v. Buit. Zak. Maar nu verder. Mylords en Leden van het Huis der Gemeenten! Het smart mij, dat ik uwe ondersteuning en uwen raad heb moeten inŕroepen op een ongewoon tijdstip, hetgeen velen van u misschien moeijelijkheden heeft doen ondervinden. De koning van Abyssinie houdt steeds met verkrachting van alle internationale wetten, verscheidene mijner onderdanen gevanger en onder hen worden er gevonden, die met een bijzonderen last bij hem zijn geaccrediteerd. Dewijl hij aldus bleef handelen en alle vriendschappelijke vertoogen daartegen ingediend verachtte, schoot mij geen ander middel over dan om de in-vrijheid-stelling mijner onderdanen te eischen en met kracht van wapenen die vordering te ondersteunen. Ten gevolge hiervan heb ik bevel gegeven om eene expeditie tot bereiking van dat doel uit te rusten en naar Abyssinie te zenden. Ik koester het vaste ver- trouwen, dat de leden van het parlement mijne pogin- gen, tot dat einde aangewend, zullen ondersteunen, opdat hunne landgenooten zullen worden bevrijd uit eene onregtvaardige gevangenschap en de aangetaste eer mij- ner kroon zal worden gewroken. De noodige stukken Er wordt wel eens en teregt geklaagd over gebrek betreffende deze aangelegenheid zullen onverwijld bij aan geschikte werkjes om De Min. v. Binnenl. Zak. Neen, dat willen de onze jongelieden, zoowel het parlement worden ingediend. anderen ook. Wij moeten wijzen op de schade, die de meisjes als jongens, met de noodige ambitie aan het le- zen in de vreemde talen te krijgen. Niemand zal be-schappelijke verzekeringen betreffende hunne gevoelens dat het onmogelijk is, om die verliezen te vergoeden. Van alle vreemde regeringen heb ik de meest vriend-schatkist lijden zal. En dan moeten wij doen voelen, weren dat dit eene onverschillige zaak is en velen zullen mijwaarts ontvangen en ik meen te mogen vertrouwen,. Dat is de gang der redenering. Als wij eens zetbe hunne beste pogingen op dat punt hebben zien schip- dat de vrede van Europa niet zai gestoord worden. Met genoegen maken wij melding van eene andere uit- gave op een geheel ander gebied, eveneens van den heer Wolters: het Orgelmagazijn, verzameling van orgelcom- positien, door J. Worp, van wien wij reeds de fraaije compositien bij de zingende kinderwereld ontvingen. Even als deze getuigt ook het Orgelmagazijn voor het muzi- dezen componist, wiens onderwijs de rijkskweekschool voor onderwijzers daarvan reeds zoo menig blijk gegeven heeft. kaal aan talent van De Min. v. Kol. Er behoeft eigenlijk zooveel niet meer bij. De Min. v. Binnenl. Zak. Ja wel! Wij zouden er nog bij zetten, zonder equivalent" of iets dergelijks. De Min. v. Buitenl. Zak. Wacht! Als wij eens schreven: „zonder dat een ander stelsel van inkomsten in Indie tevens wordt beraamd." " die voordeelen moeten wij niet prijsgeven, want het