Pagina:Bosboom-Toussaint, De hertog van Alba enz (1885).pdf/447

Uit Wikisource
Deze pagina is proefgelezen

De goede Trijntje — of Pieternel — zoo ze heeten mocht, gaf dan ook niet langer toe aan hare nieuwsgierigheid, maar ging met volvaardige haast en keerde schielijk terug, om te zeggen dat haar meester in aantocht was. Terwijl hij nog niet daar is, hebben wij even tijd de beroemde vrouw gade te slaan, zoo scherp en misschien nog minder bescheiden dan Pieternel; maar toch nogal à distance, en niet door haar knijpbril — maar met den telescoop der verbeelding. Dat was dan werkelijk de beroemde Anna-Maria van Schurman, die vrouw die dáár nederzat en, nu zij alleen was, met een strakken, verstrooiden blik voor zich heenstaarde, als ware er niets dan het ledige rondom haar.

En toch moest dat oog nog kunnen schitteren van schranderheid en geestverrukking; en de trekken van dat gelaat waren zeker niet altijd dus onbewegelijk en gespannen, als nu in dit oogenblik, waarop de ziel, in diepe mijmering weggezonken, zich nauwelijks meer bewust scheen van haar verband met het lichaam. Anna-Maria van Schurman, zooals zij dáár nederzat, was, naar het uiterlijke, niets meer dan eene schaduw van haar zelve. Zij was twee-en-zestig jaar oud geworden, en schoon die ouderdom genoegzaam ware geweest om eene gewone vrouw hare hoogste voorrechten van schoonheid en frischheid te ontnemen, deze was het aan te zien, dat niet de jaren alleen, dat zelfs niet de jaren het méést tot de sterk sprekende verandering hadden bijgedragen, die van eene jonkvrouw, schitterend van levendigheid en geestkracht, vernuft en verbeelding, dus stemmig en strak eene matrone had gemaakt; die eene kunstenares, bij wie de geestdrift van het talent zich alleen liet beteugelen door het heldere oordeel en de veelomvattende kennis der geleerde, had teruggebracht tot de proportie eener gewone bedaagde vrouw, die er uitzag; alsof zij zonder iemands schade of smart van het tooneel der wereld kon aftreden. Hare kleeding, hare houding, niets in haar voorkomen sprak deze onderstelling tegen; — ook is het in waarheid gebeurd, zooals wij het daar opgaven. Anna-Maria van Schurman, eene der meest geleerde vrouwen van Europa, de uitstekendste en beroemdste onder alle vrouwen, die in Nederland hebben, uitgeblonken door gaven van geest en kennis, de vrouw, die ook door vrouwelijke bevalligheden »de oogenlust" was van de uitstekendste mannen van haar tijd, voor wie de doorluchtig-