gaan, als het standbeeld van den commandeur, onaangeraakt, onbesmet en koud. Ongelukkige! zij had niet één strijd gestreden en ze meende te mogen pralen op eene overwinning over hare hartstochten. Zij had niet ééne booze begeerte gekend, en zij waande dat zij de begeerlijkheden der wereld in zich had te niet gedaan. Dat was geene groote deugd, een vasten scheidsmuur te stellen tusschen zich en de zonde, zonder zelfs ééne aanlokking tot de zonde te hebben overwonnen. Onverschilligheid is geene zelfbeheersching, en de zegepraal kan niet groot zijn als de vijand nooit is opgedaagd. Maar toch, het was hare schuld niet dat ze nooit had gevoeld, dat de wereld over haar heen was gegaan als een stortbad, waarvan zij de droppels konde afschudden zonder spijt. Zij had toch gehandeld, ernstig en ijverig, toen men haar tot handelen opriep.
Zij had misschien door eene ongemeene scherpzinnigheid van oordeel reeds in hare prille jeugd de waarheid van Solomo’s »Alles is ijdelheid!" innig begrepen; zij had niet willen wachten tot de grijsheid en de teleurstellingen en de rampen en de dwaasheden het haar predikten; haar zeker stond het vrij de rust te kiezen voor eene onzekere kans op geluk, en de stille beslotene kreek voor den prachtigen trouweloozen oceaan; alleen wilde ik maar, dat zij een weinigje afstand gedaan had van eigen gerechtigheid en zelfverheffing, dat zij niet te grooten roem droeg op haar offer en dat zij zich niet voor eene betere christin hield, omdat zij tegen den strijd had opgezien, en vooral wilde ik dat zij met veel christelijke inschikkelijkheid nederzag op eene andere, wier lichamelijke en zedelijke gesteldheid beide, haar een zwaren strijd te strijden gaven; op de arme Andrea bij voorbeeld. Het was zoo recht goed te zien. aan die zwarte, levendige oogen, die flonkerden als geslepen gitten, en dat ze tintelden van levenslust, en dat ze vlamden op genot en vroolijkheid. Haar klein opgewipt neusje getuigde van dartelen schertslust en schalkheid, en
