56
- De tegenspraak is gestegen tot ongerijmdheid: de produktiewijze komt in opstand tegen den ruilvorm. De bourgeoisie is overtuigd van haar onbekwaamheid, om verder haar eigen maatschappelijke, produktieve krachten te leiden.
- D. Gedeeltelijke erkenning van het maatschappelijk karakter der produktieve krachten zelfs door de kapitalisten. Toeëigening der groote produktie- en verkeersorganismen, eerst door vennootschappen, dan door den staat. De bourgeoisie betoont zich als overbodige klasse; al haar maatschappelijke verrichtingen worden nu vervuld door bezoldigde personen.
III. Proletarische revolutie, oplossing der tegenstelling: het proletariaat neemt de openbare macht ter hand en verandert door middel van die macht de maatschappelijke produktiemiddelen, die ontglipt zijn aan de bourgeoisie, in openbaar eigendom. Door deze handeling bevrijdt het de produktiemiddelen van hun eigenschap als kapitaal en geeft aan hun maatschappelijk karakter de volle vrijheid om zich te ontwikkelen. Een maatschappelijke produktie naar vooraf bepaald plan wordt nu mogelijk. De ontwikkeling der produktie maakt het verder bestaan van verschillende klassen tot een anachronisme. Naarmate de anarchie der maatschappelijke produktie verdwijnt, slaapt ook het politiek gezag van den staat in. De menschen, eindelijk heer van hun eigen wijze van samenleving, worden daardoor tevens heer der natuur, heer over zichzelven—vrij.
Het is de geschiedkundige taak van het moderne proletariaat om deze wereldbevrijdende daad te volbrengen. Het is de taak van de proletarische beweging van theoretisch standpunt, d.w.z. van het wetenschappelijk
