weggevaagd worden door de volle ontplooiing der huidige productiekrachten. En inderdaad heeft de afschaffing der maatschappelijke klassen tot voorwaarde een historischen ontwikkelingsgraad, waarbij het bestaan niet louter van deze of gene bepaalde heerschende klasse, maar van een heerschende klasse in het algemeen, dus van het klassenonderscheid zelf, een anachronisme geworden, verouderd is. Zij heeft dus tot voorwaarde een hoogen graad der ontwikkeling van de productie, waarbij toeëigening der productiemiddelen en producten en daarmee van de politieke heerschappij, het monopolie der beschaving en der geestelijke leiding door een bizondere maatschappelijke klasse niet slechts overtollig, maar ook economisch, politiek en intellectueel een belemmering der ontwikkeling geworden is. Dit punt is nu bereikt. Is het politiek en intellectueel bankroet der bourgeoisie haar zelve nauwelijks meer een geheim, haar economisch bankroet herhaalt zich regelmatig alle tien jaren. In elke crisis verstikt de maatschappij onder den last van haar eigen voor haar onbruikbare productiekrachten en producten en staat hulpeloos voor de onzinnige tegenstrijdigheid dat de producenten niets te consumeeren hebben, wijl het aan consumenten ontbreekt. Het uitzettingsvermogen der productiemiddelen verbreekt de banden haar door de kapitalistische productiewijze aangelegd. Hare bevrijding uit deze banden is de eenige voorwaarde tot een onafgebroken, steeds sneller voortschrijdende ontwikkeling der productiekrachten en daarmee van een practisch onbeperkte vermeerdering der productie zelve. Meer nog. De maatschappelijke toeëigening der productiemiddelen doet niet alleen de thans bestaande kunstmatige inperking der productie verdwijnen, maar ook de positieve verspilling en vernieling van productiekrachten en producten die tegenwoordig de onvermijdelijke medgezel der productie is en haar hoogtepunt in de crisis bereikt. Zij maakt verder een menigte productiemiddelen en producten voor de gemeenschap vrij door het opruimen der krankzinnige weeldeverspilling van de thans heerschende klassen en haar politieke vertegenwoordigers. De mogelijkheid om door de maatschappelijke productie allen leden der maatschappij een bestaan te verzekeren, dat niet slechts stoffelijk volkomen toereikend is en van dag tot dag rijker wordt, maar dat hun ook de volkomen vrije vorming en het gebruik hunner
