49
een vijver, langs welken de grond als bezaaid is met violette en rooskleurige, welriekende bloemen, de Hollandsche standelkruiden (Orchideën), vroeger zeer algemeen in onze drassige streken, thans meer en meer schaars te vinden. Vooral de violette (Orchis latifolia L.) vormt hier zeer krachtige planten, en van het veel zeldzamer gevlekte standelkruid (O. maculata L.) vinden wij enkele exemplaren in het gras langs den vijverrand. In groot aantal vindt men daar ook het sierlijke, minder stijve moeras-nieskruid. (Epipactis palustris crantz) met wit roos-kleurige bloempjes en ook het kleine, groenbloeijende tweeblad (Herminium Monorchis R. Br).—Op de helling van den oever zien wij verder het kleine duizendguldenkruid (Erythraea Centaurium Pers.) met zijn talrijke rooskleurige bloempjes; digt bij het water de rondbladige wederik (Lysimachia nummularia L.) met hare ronde bladeren, kruipende stengels en gele bloemen, en eindelijk, nagenoeg in het water, het moeras-zoutgras (Triglochin palustre L.), een van die onaanzienlijke, groenachtig bloeijende planten, die men niet opmerkt als men ze niet kent.—Al deze bloemen zag ik aan de oevers van den vijver bijeen, op een schoonen dag in de maand Junij, terwijl midden op het watervlak de groote ronde bladen en witte bloemen der waterlelie prijkten.
Op Groenendaal groeit ook de zeldzame, witbloeijende Holosteum umbellatum L., die om Haarlem alleen bij Bloemendaal en hier gevonden is.
Al deze planten zijn oorspronkelijk en eenmaal in het oude Hollandsche bosch algemeen geweest.—Hier was het middenpunt, de overgang van de hoogere zandgronden tot de drassige veenen.—Het duizendguldenkruid vertegenwoordigt de eerste, het zoutgras de laatste gronden.
Ook aan eigenaardige kryptogamen is Groenendaal rijk.—De meest in het oog loopende daarvan zijn in het najaar de aardsterren (Geaster rufescens Fr), de fraaije oranjegele Peziza aurantia Fl. Dan., die als groote omgekrulde ooren tusschen het mos te voorschijn komt, en het Hydnum auriscalpium L., een donkerkleurige kleine zwam, die voornamelijk op afgevallen dennenappels groeit.
