Pagina:FrankVanDerGoesWerk1939.djvu/188

Uit Wikisource
Deze pagina is gevalideerd

geringe betaling ontvangen om redenen buiten dit verband gelegen, en daardoor gedwongen worden zich te verkoopen op nog een andere manier. De heer Gerritsen in zijn genoemd artikel geeft deze voorstelling, die in de burgerlijke litteratuur algemeen is en door de feministen als een argument tegen wettelijke beperking van vrouwenarbeid wordt aangewend. De Parijsche naaister, heeft reeds Michelet gezegd in zijn beroemd boek, verdient vijf stuivers daags. "Hoe komt zij aan de rest?—ze gaat 's avonds de straat op." (La Femme, 1860, bl. 33). Lage loonen, meent men, zijn oorzaken van prostitutie; inderdaad is de prostitutie een der oorzaken van lage loonen.

Niet alle naaisters, immers, gaan de straat op, en wat zouden zij er doen indien er geen mannen waren die haar zochten? Niet zij hebben de prostitutie uitgevonden om te bestaan toen het andere salaris onvoldoende was, maar van het begin af was het salaris onvoldoende omdat in de prostitutie de gelegenheid opengesteld was om het aan te vullen. Onverschillig of zij er al dan niet gebruik van maken: zoolang zij niet de maatschappelijke kracht kunnen ontwikkelen die de verhoogde waarde van haar arbeidskracht vermag te handhaven tegenover de macht van het kapitaal, zal de mogelijkheid van prostitutie de waarde van haar arbeidskracht blijven drukken tot de grens bereikt is die haar tot prostitutie verplicht. De vraag naar prostitutie schept op zich zelf het aanbod niet, doch zij vertoont zich als de faktor die van de geschiktheid tot prostitutie een waar maakt en doet maken. Maar evenmin als de arbeidskracht wordt deze of eenige andere fyzieke gesteldheid een koopwaar, zoolang de bezitters over andere waren beschikken voor hun levensonderhoud. De beschikking over andere waren onderstelt eigen produktiemiddelen, en het is dus in de klasse die van alle produktiemiddelen beroofd is welke niet van het menschelijk lichaam onafscheidelijk zijn, dat wij de vrouwen vinden die in de behoefte aan prostitutie zullen voorzien. Door het kleine bezit, het bezit van eenige eigen produktiemiddelen te

184