vrouwen onafscheidelijk geweest. Loondienst en prostitutie behooren historisch bij elkaar, zoodanig, dat het kapitaal de vrouwen die het gedwongen had voor zich te werken, ook noodzaakte voor de bezitters zich te prostitueeren. Reeds de vrouwelijke lijfeigenen waren, naar het schijnt, aan de eene zoowel als aan de andere afpersing onderworpen. Hij die de macht heeft haar het arbeidsprodukt af te nemen, heeft ook de macht haar overigens geweld aan te doen. Met de misdrijven van het kapitaal heeft een vroegere klasse niet gewacht, wanneer zij de voordeelen kon genieten van een overeenkomstige machtspositie.
"Sedert de negende eeuw", schrijft Leroy Beaulieu, was het woord "genitiaria" of onvrije arbeidster éénsluidend met publieke vrouw". In de vrije bedrijven, zegt hij, waren de toestanden niet beter. "Het bederf schijnt zeer algemeen geweest te zijn onder de arbeidsters in de steden; zij namen haar toevlucht, gelijk wij nog thans kunnen zien, tot verkeerde of misdadige middelen om haar lage loonen aan te vullen". In de oogen van den rechten bourgeois, nl., zijn het niet de rijken die plunderen, maar de armen die geplunderd worden, op wie de blaam ligt van onzedelijkheid en misdaad.
Geeft, zegt Mary Wollstonecraft in haar beroemd werk over Vrouwenrechten van 1792, geeft aan de vrouwen een opleiding welke haar in staat stelt iets beters te worden dan loonarbeidster. Wij vinden in de sterke uitdrukking van het gevoelen dezer geniale feministe, dat hare sekse in de gelegenheid gesteld behoort te worden zich voor de burgerlijke beroepen te bekwamen, een getuigenis tegen het kapitalisme dat de vrouwen uit de lagere klassen gelijktijdig heeft geproletariseerd en geprostitueerd. Het huwelijk als een broodwinning voor vrouwen die anders geen bestaan hebben, noemt zij, tegenover de andere, de wettelijke prostitutie. "Bezigheden van verschillenden aard", schrijft Wollstonecraft, "zouden zij kunnen uitoefenen indien zij een degelijke opvoeding hadden genoten, welke haar kan redden voor de gewone en de wettelijke prostitutie". Zoo toegerust,
