Pagina:FrankVanDerGoesWerk1939.djvu/406

Uit Wikisource
Deze pagina is gevalideerd

Engels over deze vraag bekend te maken. Daarom moesten uit de gedrukte tekst deze regelen van het handschrift verdwijnen:

 
"Beteekent dit dat in de toekomst het straatgevecht geen rol meer zal spelen? Volstrekt niet. Het beteekent enkel dat de omstandigheden sedert 1848 veel ongunstiger voor de niet-militaire en veel gunstiger voor de militaire strijders geworden zijn. Het toekomstige straatgevecht kan daarom alleen de overwinning behalen als deze nadeelen door andere invloeden opgeheven worden.
Het zal dus zeldzamer voorkomen in het begin van een groote revolutie dan in het verdere verloop, en zal met grootere krachten ondernomen moeten worden. Deze krachten zullen dan wel, evenals in de groote Fransche revolutie, en op 4 September en 31 Oktober in Parijs (toen een eind kwam aan het keizerschap van Napoleon III) de voorkeur geven aan de direkte aanval boven de afweertaktiek van de barrikade."
 

Men ziet het: als met een enkele pennestreek vernietigt deze plaats het reformistisch verzinsel dat Engels in zijn laatste levenstijd zijn revolutionnaire begrippen zou hebben opgegeven.

In dezelfde geest, maar minder kras uitgedrukt, zijn een paar andere geschrapte zinnen die eveneens door Rjasanof in de kopie van Engels werden teruggevonden: "Verbreekt gij (de regeerders) de rijksgrondwet dan is de sociaal-demokratie vrij, kan zij tegenover u doen en laten wat zij verkiest. Maar wat zij dan doen zal, dat zal ze u bezwaarlijk nu aan de neus hangen!" Zoo sprak Engels in 1895 de Duitsche machthebbers toe, die naar men reden had om te verwachten, eerstdaags met daden van geweld tegen de arbeidersbeweging zou optreden.

Nog op andere plaatsen komt de gedrukte met de geschreven lezing niet overeen. Zoo zijn uit het betoog over de te verwachten verdere groei van de sociaal-demo-

402