Pagina:FrankVanDerGoesWerk1939.djvu/44

Uit Wikisource
Deze pagina is gevalideerd

denkbare ommekeer van eigenschappen noodig zullen hebben om te krijgen wat wij verlangen. Een regeering vol zelfzucht, bekrompenheid, valschheid, en lichtvaardigheid is het die wij hebben. Een regeering van soberheid, eerlijkheid en bekwaamheid is het die wij zullen krijgen. Hier spreek ik alleen over dit onderdeel van onze regeermachten, het koningschap. Het is een huiveringwekkend spooksel oprijzend in een kalmen nacht van gepeinzen. In mijne verre vizie komt het overeind als een kabouter in een schoonen droom. Het loopt over onze toekomst-beelden als een insekt over de kleurige tafereelen op het witte doek van een toover-lantaarn. Het is een naar ontwaken, een kille werkelijkheid, het omvallen van den pot met melk in de fabel waar een boereweelde op gefantaseerd was. Dit is mijn denken, en dit is het zijn. Zoo behoort het te wezen en zoo is het. Welke storm brengt ons zuiverheid en welke vloed spoelt de onreinheid weg?

 

III

 

O, als het Koningschap in Nederland een werkelijke en sterke macht was, als wij te maken hadden met een krachtigen Heerscher en een stelsel dat aan hem wettelijk en feitelijk de beschikking gaf, dan zou de strijd tegen het Koningschap een gezonde oefening kunnen zijn, met een openbaar en zeer bepaald doel voor de oogen. De gebreken van de gemeenschap gevoelen de Socialisten als hunne eigen fouten, en de laagheid van velen om één hoog te houden boven allen, zou ook hun een pijnlijke gewaarwording zijn. Maar wat wij nu ondervinden is geen pijn, het is weêrpijn; een knagend verwijt, een dralende migraine. De Keizer van Rusland, ook nog de Keizer van Duitschland, daaraan is houvast, men weet wien men voorheeft, hun macht te deuken is de plicht van wie een moker kan hanteeren. Hamer of aambeeld is daar de keus en de keuze is niet moeilijk. Zoo denkt het geheele revolutionnaire Rusland, de Keizer moet noodzakelijk worden gedood, hij is een schadelijk man en alleen de

40