OPMERCKINGE.
VOOR het aenvangen der Perſpective Konſte, ſal men verſtaen, dat het uytterſte, dat men bedencken magh, is een punt ofte ſtipken, het welke men niet deelen en magh: want het en heeft langhde noch breede; ende alſoo de Perſpective een deel is van de Geometrie, die ook van een punt haer begin is nemende: Sal ick derhalven de Perſpective Konſte aen het alder-uytterſte ofte puntken oock beginnen; ende dat te meer, om dat oock de Perſpective gronden ſoo wel als de Lichamen ofte Corporen al uyt punten moeten aengeweſen ende gevonden worden.
Item, alle inſiende Edefitien ofte ghebouwen, in Perſpective geſtelt, daer en moet den Inventeur ofte Meeſter aen de plaetſe niet ghedwonghen weſen; maer het werck moet hem voegen naer wille ende geſicht van den Meeſter. Dat is, dat men een werck maeckt van het geſicht hoogh ofte leegh, ende de lengte ofte diſtantie, ſoo als men dat begeert te ſien. Ende dit is voor eerſt eenen vaſten ende algemeynen Regel. In dit eerſte beginſel hebben eenige ſeer groffelick ghedwaelt, die, om der eeren wille, hier niet genoemt en worden, &c.
Beſchrijvinge van de eerſte Figure.
OM ’t gene verhaelt is beter te verſtaen, is alhier gegeven het punt a. het welcke men begeert te ſien van de hooghte, als de linie b. c. is, van de lenghde ofte diſtantie, als de linie d. e. Om dit punt in Perſpective te leggen op den gront, is van noode, dat men eerſt trecke de onderſte voet ofte baſe linie, ende daer naer de oriſontale linie, even waterpas ofte paralel met de baſe, op de lenghde der linie van b. c. op welcken Oriſon moet gheſtelt worden het ooghe-punt, alhier geteeckent h. het punt, dat men begeert in Perſpective te leggen op den grondt, is gheteeckent a. als voorſeyt is, ende wort geconſidereert als recht opſtaende: Derhalven ſal men van het punt a. een linie trecken totter baſe, alhier met ſtippelen gheteeckent b. op welckers punt b. den eenen voet van den paſſer geſet, ende den anderen gheopent op het punt a. ende omkeerende totter baſe alhier f. ende de diſtantie gheſtelt op den Oriſon van het ooghepunt h. tot i. en van ’t punt f. getrocken tot het punt van diſtantie i. ende van b. tot a. daer de linie b. a. ende f. i. malkanderen doorſnijden, alhier gheteeckent g. dat is het gegeven punt a. in Perſpective, volgens de gegeven hooghde ende lengde. Ende dit alſo wel gevat ende verſtaen zijnde, ſal den Onderſoecker deſer Konſte een vaſte kenniſſe geven, om met verſtant te begrijpen de volgende Figuren, als een fondament deſer Konſte.
Beſcbrijvinge van de tweede Figure.
VOlgende het voorgaende punt, wort alhier in deſe tweede Figure vertoont, hoe men een quadraet ofte vierkante platte grondt in Perſpective ſal brengen, beſtaende deſe Ignographie in vier punten, geteeckent a. b. c. d. van de hoogte e. f. ende van diſtantie g. h. eerſt de baſe getrocken zijnde, ende een oriſontale linie paralel met de baſe: op de hooghte van de linie e. f. ſoo ſtelt men de vierkante ſuperficie op de baſe linie, ende het ooghe-punt op den Oriſon gheſtelt, alhier gheteeckent i. het punt van diſtantie k. ſoo dat van i. k. is de lenghde ofte ghegheven diſtantie g. h. ſoo ſteltmen den paſſer met den eenen voet op a. ende uyt het punt d. omkeerende tot de baſe l. ende van a. b. twee linien op het ooge-punt i. ende van l. a. op het punt van diſtantie k. daer de linien a. b. tot i. ende l. a. tot k. malkanderen doorſnijden, alhier geteeckent m. n. dat zijn de twee punten van c. d. ende u vierkant in Perſpective is, a. b. m. n. Deſe vindinghe van punten is op het hooghſte nodigh wel te verſtaen, als hier vooren verhaelt is.
